پاورپوینت بررسی شرایط تاریخ فرهنگی و هنری شهر اصفهان

اصفهان در طی قرون اولیه اسلامی، شخصیتهای بسیاری را به ایران و جهان تقدیم کرد، که نقش و تاثیر آنها در فرهنگ و تمدن اسلامی بر هیچ کس پوشیده نیست. این تاثیر در فاصله قرن سوم تا هفتم هجری، که اکثر محققان و پژوهشگران آن را دوران اوج درخشش فرهنگ و تمدن اسلامی به شمار آورده اند، کاملاً مشهود است.
خافظ ابونعیم اصفهانی در کتاب خود با عنوان (ذکر اخبار اصفهان) که در سال 430 هجری قمری تالیف کرده است به شرح حال رجال و دانشمندانی پرداخته که یا شخصیت علمی آنان در اصفهان شکل گرفته، یا در مقام دانشمند و محقق و محدث به این شهر رفت و آمد داشته اند. این دانشمند در کتاب خود بنام بیش از دوهزار نفر اشاره می کند که در این شهر به فعالیتهای علمی پرداخته اند و بسیاری از آنان شخصیتهای ممتاز و برجسته عالم اسلام در زمان خود بوده اند. در کتاب الفهرست که حاصل سالها تحقیق و تعمق (ابن الندیم الوراق نیشابوری) است، شهر اصفهان از نظر تعداد دانشمند و عالم و پیشوای دینی در دنیا نمونه معرفی شده است.
در بسیاری از منابع و مأخذ، اصفهان با القابی همچون (قبه الاسلام)، (خیرالبلاد)، (دارالدوله)، (دارالعلم) و (دارالسلطنه) توصیف شده است.
اکثر محققان و پژوهشگران مسلمان فارسی را، که در بین مورخان اسلامی به حکم است پیامبر اسلام(ص) معروف است اصفهانی می دانند. ابن الندیم، نافع بن عبدالرحمن اصفهانی را که یکی از قراء هفتگانه مشهور قرآن است زاده اصفهان می دانند. این دانشمند بزرگ در سال 169 هجری قمری در اصفهان متولد و به شیخ القرا مشهور شد. همچنین ابن الندیم از دانشمندانی نام می برد که در قرن اول هجری می زیسته و تألیفات گرانقدری از خود بجای گذاشته است که امروزه بسیاری از آنها برای محققان و قرآن پژوهان از منابع دست اول و قابل اعتماد بشمار می رود. در قرن چهارم هجری، بزرگانی همچون ابن حیان در این شهر زندگی می کرده اند که بعدها کتاب او برای دانشمندانی مانند حافظ ابونعیم راهگشا و منبعی قابل اعتماد بود. در این قرن، که مصادف با دوران حکومت آل بویه در اصفهان بود، دانشمندان به برکت حمایتهای مادی و معنوی بزرگانی چون صاحب بن عیاد در این شهر به تألیف و تصنیف پرداختند و بازار علم و دانش را چنان رونق دادند که چند نفر از مشهورترین و نام آورترین آنان به وزارت رسیدند. علاوه بر صاحب بن عباد که او را بزرگترین ادیب و دبیر و شاعر نامیده اند، ابوعلی سینا فیلسوف نامدار و مؤلف آثاری همچون قانون و شفاء ابوعلی احمدبن مسکوی مؤلف کتاب تجارب الامم ابن عمید، ابوالفرج اصفهانی صاحب کتاب ارزشمند الاغائی و حمزه اصفهانی صاحب کتاب تاریخ سنی ملوک الارض و الانبیاء در دوره دیالمه اصفهان را شایسته لقب ( دارالعلم) کردند.
در دوره سلجوقیان و بخصوص در عصر ملکشاه، شهر اصفهان مرکز حکومت شد. در این دوره این پادشاه و وزیر دانشمند او خواجه نظام الملک، اصفهان به محلی امن تبدیل شد تا دانشمندان و علما از چهارگوشه دنیا در آن به تالیف و تحقیق بپردازند. در این عصر خواجه نظام الملک در این شهر مدرسه ای ساخت که به نام او نظامیه نامیده شد. البته وی در شهرهای بزرگ دیگری همچون بغداد، نیشابور، طوس، بلخ، هرات و بصره نیز مدارسی به همین نام احداث کرد. این مدارس تا چندین دهه از مشهورترین مراکز علمی کشور ما بودند و دانشمندان و شاعران و بزرگانی همچون سعدی شیرازی، ظهیر فارابی و انوری در آنها به فرا گرفتن علوم پرداختند. اما آنچه نظامیه اصفهان را از سایر مدارس مشهورتر کرده بود، وجود صدرالدین خجندی بود که در این پایگاه بزرگ علمی تدریس می کرد.
 
 
و......