دانلود مبانی طراحی و برنامه فیزیکی معماری موزه مد و لباس
بخشی از مطلب
موزه نهادي نيست كه بتوان تعدا بيشماري از آن را از روي يك نمونه واحد و خاص ساخت. موزه موارد و عوامل مختلف زير از خصوصيات متفاوتي برخوردار هستند:
الف – اهميت نسبي كه هر موزه براي اهداف و سياست هاي: مطالعه و مستند سازي، محافظت، آموزش، فرهنگ و غيره قايل مي شود.
ب - ماهيت نظم يا نظم هاي اصلي پوشش داده شده در زمينه هاي مختلف هنر، علوم انساني، طبيعت و جهان، تكنولوژي و متعاقباً فرم هاي متفاوتي كه ارايه مي شوند.
- ويژگي هاي معمارانه موزه برحسب اينكه در يك ساختمان جديد يا يك ساختمان قديمي باشد، در فضاي باز يا در داخل بافت فشرده شهري باشد و غيره.
از اينرو تفاوت هاي بسياري ما بين انواع موزه ها مانند: يك موزه هنري يا يك موزه تكنولوژي پيشرفته وجود دارد، با توجه به وجود اين تفاوت ها، معمولاً طرح مسئله اشيا و مجموعه هاي موزه ارجحيت دارد. زيرا موزه تنها يك ساختمان نيست بلكه مجموعه اي است كه بايد پاسخگوي تعداد زيادي عملكرد متنوع باشد، عملكردهايي كه موزه توسط آنها تعريف مي شود. اينگونه عملكرد ها همانطور كه به تفصيل به آنها اشاره شد، از گردآوري و ايجاد مجموعه هاي موزه شروع شده و از طريق سازماندهي و استقرار مناسب آنها به شكل نهايي موزه منجر مي شود. در اين شرايط برنامه ريزي و طراحي موزه ها عملاً فرآيندي است كه طيف وسيعي از مشكلات و مسائل ساده تا پيچيده را در بر مي گيرد.
در فرآيند برنامه ريزي و طراحي موزه ها، روش هايي كه بكار گرفته مي شوند، طبعاً بدليل خصوصيات متنوع بسيار متفاوت مي باشند. از جمله، روش هايي كه مبتني بر تجربه بوده و يا روش هايي كه بسيار خشك، غيرقابل انعطاف و بر مبناي رياضيات محض قرار دارند. نكته مهم در اينجا آن است كه اين روش ها علي رغم تفاوت هايي كه بين آنها وجود دارد تابع روند زير هستند:
الف- شناخت و تعريف مسئله و تعيين اهداف مورد نياز.
ب – گردآوري اطلاعات
ج – تحليل نيازها و اطلاعات گردآوري شده
د - دستيابي به انديشه ها و راه حل هاي مختلف
ه - تركيب يا پيوند ايده ها به منظور ايجاد طرح هاي كاملتر
و - ارزيابي و آزمايش روش هاي مختلف برنامه ريزي و طراحي كه پاسخگوي نيازها به گونه اي بهتر باشد.
بنابراين برنامه ريزي و طراحي موزه، روند پيگير و پرزحمت است كه دائماً داراي اثر متقابل در مقاطع برنامه ريزي و طراحي است. به عبارت ديگر برنامه موزه ها پيوسته بخش جدا ناپذير طراحي آنها را تشكيل مي دهد. از اينرو بسيار مهم است كه برنامه به گونه اي هدف دار، قابل تصور و جامع تدوين شود.
3-3-1 ضوابط و رهنمودهاي برنامه ريزي فيزيكي:
تدوين برنامه فيزيكي موزه ها با توجه به ضرورت و دسته بندي فضاهاي آنها برحسب خصوصيات عملكردي، ميزان عموميت يا ويژگي فعاليت ها و وسايل و تجهيزات مورد استفاده انجام شده است. از اين جهات فضاهاي موزه به سه دسته تقسيم شده اند: فضاهاي عملياتي موزه، فضاهاي عمومي، و فضاهاي پشتيباني.
3-3-1-1 فضاهاي عملياتي موزه :
آن دسته از فضاهايي كه اختصاص به فعاليت كاركناني داردكه ارتباط مستقيم با عملكرد هاي اصلي موزه دارند، فضاهاي عملياتي بشمار مي روند. خصوصيات فيزيكي اينگونه فضاها و سرانه زيربناي آنها از يكسو به نوع مسئوليت كاركنان بستگي دارد از سوي ديگر ناشي از نوع وسايل مورد نياز و تجهيزات بكار رفته در آنها مي باشد.
با توجه به تنوع مسئوليت هاي محوله در ساختار عملياتي موزه ها، كاركنان موزه را در اين سطح مي توان به طور مقدماتي در گروه هاي زير طبقه بندي نمود:
- گروه مديريت شامل: مديريت موزه و سرپرستان بخش هاي مختلف.
- گروه متخصصين فني و پژوهشي موزه كه در آزمايشگاه در ارتباط با كارگاه هاي فني و هنري و ساير امور تخصصي ويژه كه در موزه ها اشتغال دارند.
- كاركنان اداري شامل: دستياران فني و اداري شاغل در بخش هاي مختلف موزه.
- كاركنان دفتري.
كاركنان فوق الذكر برحسب طبيعت فعاليت هاي عملياتي موزه گروه بندي شده اند و طبيعي است كه گروه بندي رسمي آنها بر اساس خصوصيات دقيق پرسنلي آنها و قوانين امور استخدامي امكانپذير مي باشد. از گروه بندي فوق در اينجا براي تدوين اصول عمومي حاكم بر ساختار فيزيكي موزه ها و برنامه ريزي فضايي آن استفاده مي شوند.
با توجه به انواع مسئوليت هاي كاركنان موزه و امكانات و تجهيزات مورد نياز آنها، فضاهاي عملياتي خود به دو دسته تقسيم مي شوند: فضاهاي اداري، فضاهاي فني و كارگاهي.
فضاهاي اداري : مبلمان فضاهاي اداري استاندارد شامل ميزها و قفسه ها، تحت تاثير نوع مشاغل كاركنان آن است (رجوع شود به ضوابط فضاهاي اداري) اينگونه مبلمان ها مي بايد از انعطاف پذيري كامل برخوردار باشد و قابليتپذيرش تغييرات آتي را داشته باشد. پيش بيني فضاي لازم براي ساير وسايل و تجهيزات ويژه مانند: ماشين هاي الكترونيكي، دستگاه كپي و غيره ضروري است.
سرانه فضاهاي اداري برحسب نوع مشاغل و تجهيزات مورد نياز آنها بشرح زير مي باشند: اين ارقام برحسب استاندارهاي متوسط بين المللي ( 1) و براساس فضاهاي مديريت و فضاهاي كار اداري است در صورت گروه بندي دقيق مشاغل اداري در موزه ها، استاندارهاي سرانه زيربنا ضوابط ساختمان هاي اداري ملاك عمل است.
الف – فضاي كار مديران و سرپرستان (مديريت موزه، سرپرست بخش فني و پژهشي، روابط عمومي و امور اداري و15 مترمربع است. در صورت نياز اين فضاها به – مالي): فضاي اداري مورد نياز اين قبيل كاركنان معادل 30-15 مترمربع نيز ضروري است. در صورت نياز اين فضاها به جلسات و گردهمايي، فضاي معادل 30 – 15 مترمربع نیز ضروری است.
ب - فضاي كار كارشناسان ارشد: براي اينگونه كاركنان نياز به فضايي به ميزان 10 تا 12 مترمربع ضروري است.
لازم است تا فضاي اضافي براي استفاده از تجهيزاتي مانند كامپيوتر به ميزان 2 مترمربع و دستگاه فتوكپي به ميزان 3 مترمربع نيز پيش بيني شود.
7 تا 9 مترمربع (فضاي انفرادي حداقل 9 مترمربع)
/ ج - فضاي كار ساير كارمندان و كاركنان: براي هر نفر 5 ضروري است. پيش بيني فضاي اضافي براي موارد زير ضروري است: كامپيوتر 2 مترمربع، بايگاني 6 تا 8 مترمربع براي هر هزار پرونده.
د - اتاق تكثير: در صورت نياز به فضاي مستقل براي تكثير، به ازاي هر دستگاه تكثير 3 مترمربع و حداقل 9 مترمربع (براي 3 دستگاه تكثير) لازم است. در صورت انجام مقابله و تطبيق متون در فضاي تكثير 3 مترمربع و براي انجام صحافي نيز 2 مترمربع بايد اضافه شود.
ه - انبار لوازم مصرفي و تداركات عمومي(هفتگي): در موزه هاي بزرگ، فضايي مستقل براي اين منظور لازم است (كه مساحت آن به ازاء هر 10 نفر 4 مترمربع پيش بيني مي شود. (جدول شماره 1
فضاهاي فني و كارگاهي: اينگونه فضاها غالباً جهت حفاظت اشياء و مجموعه هاي موزه و چگونگي نمايش آنها مورد نياز است. حفاظت اشياء و مجموعه هاي موزه بطور كلي با توجه به ارزيابي شرايط فيزيكي، آزمايش مواد در آزمايشگاه، بازسازي اشياء و ساير امور حساس مربوط به مجموعه ها صورت مي گيرد. از اينرو فعاليت هاي كارگاهي در اين مرحله نيازمند فضاهاي زير است:
- آزمايشگاه: فضاي لازم براي آزمايشگاه به ميزان 9تا 11 مترمربع براي هر نفر (حداقل 12 متر انفرادي) است.
فضاي اضافي مورد نياز جهت قفسه ها و ساير تجهيزات به ميران 3 تا 4 مترمربع است.
و.....