تحلیل و بررسی مدرسه عباسقلی خان
50 اسلاید پاورپوینت بهمراه نقشه ها و تصاویر
حجره
حجره ها معمولا براي يك يا سه نفر بوده و هيچ كدام از آنها رو به بيرون مدرسه ساخته نمي شده است،يك حجره كامل مدرسه داراي يك پيش اتاق يا ايوانچه بود كه به ميانسرا و فضاي آزاد باز مي شد.هر حجره در داخل خود يك پستو داشته كه در آن پخت و پز مي كردند.
پستوها دو اشكوب داشتند و اشكوب دوم انباري بود،در بيشتر مدرسه ها ايوانچه جلوي حجره هاي اشكوب بالا به راهرو تبديل مي شده و در پشت آنها نيز پستو بوده است.در برخي ديگر در اشكوب بالا ايوانچه جلو نگه داشته شده و راهرويي دراز در پشت رده حجره ها آنها را به هم مي رسانده است.
هشتی
دهلیز هشت گوش، اتاق هشت وجهی، فضای سرپوشیده متصل به کوچه وحیاط مدرسه می باشد. این فضا بعد از فضای ورودی که غالباً بلافاصله پس از درگاه است قرار می گیرد و تنها مکانی است که از منطقه بسته مدرسه بیرون می آید و ارتباط بنا را با خارج تامین می کند . مهمترین کارگرد هشتی تقسیم مسیر ورودی به دو یا چند جهت وحفظ قسمتی از حریم مدرسه است .
ميانسرا
هر مدرسه ميانسرايي سرسبز داشته طلاب در ايوانها يا پيشخان مدرسه بحث هاي دو نفري داشته اند، بيشتر مدرسه هاي بزرگ افزون بر مدرس و مسجد،كتابخانه هم داشته اند.
مدرس
مدرس(محل تدريس)و مسجد از فضاي اصلي مدرسه ها مي باشد،گاه در كنار مدرسه ميانسراي كوچكي بوده كه از آن به عنوان مدرس بهره گيري مي شده است.براي آنكه سر و صداي هر مدرس به ديگري نرسد فاصله ميان آنها را رعايت مي كردند.براي پيشگيري از پژواك صدا در ديوار فرورفتگي ها و در آسمانه كاربنديهايي مي ساختند كه صدا درهم نشود و صداي مزاحم از ميان برود
در ساختمان عناصر سازه برای پوشاندن دهنه فضاها و انتقال بار خود از طریق پایه های عمودی به سیستم پی سازی بنا به کار می روند. ابعاد و تناسبات این عناصر مستقیما به وظایفی که در سیستم سازه به عهده دارند بستگی داشته و از نظر بصری می توانند نمایان گر اندازه و مقیاس فضاهایی باشند که در محصور کردن انها سهیم هستند .
ديوار باربر آجري حداقل cm35 و ديوارهاي خشتي باربر cm80 ضخامت دارند، ديوار غيرباربر “اسپر“ در ديوار آجري cm11و در سطوح كوچكتر cm5 است.در قسمت هایی كه بارها يكنوخت بر ديوار وارد نشود، امكان ترك در فصل مشترك نقاط تحت فشار با ساير نقاط وجود دارد براي رفع اين مشكل ديوار در قسمتهايي كه بارگذاري نشدهاند با تاقچه و رف سبك شده اند.
با توجه به تحلیل های صورت گرفته نتیجه می گیریم که در قسمت هایی که سازه ای جهت مهار نیروی وارده بر حرزها وجود دارد و باعث می شود نیروهای وارده از دو طرف یکدیگر را خنثی کنند از ضخامت دیوارها کاسته شده است
بنای مدرسه تماما آجری بوده و برای تزئین آن از کاشی و مقرنس استفاده شده است. لچکی ایوان ها نیز با آجرهای خفته و راسته زینت یافته است، از گچ در تمام بنا هم به عنوان ملات وهم به عنوان تزئینات استفاده شده است.
از خصوصیات آجر می توان پایدار بودن در برابر مواد شیمیایی و نیز خواص فیزیکی آجر ، سختی و شکنندگی آن نام برد. آجر به علت شکنندگی و خلل و فرج دارای مقاومت و کشش نبوده در طاق زنی در ایوان ها و طاق نماهای حجره به وسیله آجر و تکنیک طاق رومی با ملات گچ طاق زنی شده ولی برای ملات دیوارهای بنا از ماسه سیمان استفاده شده است. از این نوع طاق زنی (طاق رومی) بیشتر در اماکن عمومی مثل مسجد و مدرسه استفاده شده است. برای اجرای پوشش طاق که در ردیف قوس های تیز بوده از دو نوع قالب چوبی مقاوم با اتصالات کافی ساخته شده و قالب ها را روی شمع هایی که سمت جلو و عقب و هم تراز نصب می شود نصب کرده و طاق روی آن ها اجرا می شود. و بعد کونال سازی اطراف طاق برای هم سطح کردن بام برای عایق کاری به وسیله مواد سبک انجام می شود. طاق رومی هم برای پوشش ایوان ها و هم برای پوشش حجره ها استفاده می شده است. در ازاره های مدرسه از سنگ همه کاره مشهد و سیمان استفاده شده است.
فهرست مطالب
ویژگی ها طبیعی و جغرافیایی
معرفي جايگاه فيزيکي، اجتماعي و فرهنگي بناي مورد مطالعه در بافت تاريخي شهر کهن مشهد:
بررسي رون غالب منطقه و جهت گيري اصلي بنا
بررسي جايگاه مدرسه در بافت شهري در زمان معاصر:
بررسي رون غالب منطقه و جهت گيري اصلي بنا
موقعيت بنا
موقعیت قرار گیری بنا
موقعیت قرار گیری بنا نسبت به بناها و معابر عکس هوایی جدید
موقعيت شهری مدرسه عباس قلی خان:
معرفي عناصر شکل دهنده ي شهر تاريخي( برج و بارو ، دروازه)، بازار، حدود و مرکز محلات و شبکه ي دسترسي:
حصاربندي شهر مشهد:
همجواريها
شناخت مفهوم مدرسه
نگاهی بر مفهوم مدرسه
در گذشته فضاهاي آموزشي در ايران دو گونه بوده است:
عناصر داخلي مدرسه :
تطبیق عناصر اصلی مدارس سنتی با مدرسه عباسقلی خان :
بررسی فنی و معماری بنا
تحلیل سازه ای بنا
سازههاي بنای مدرسه عباسقلی خان:
مستند اجرای نای کش
شناخت مواد و مصالح و نحوه ی اجرای بخشهای مختلف
تزيينات
تقارن و هندسه بنا
تزئینات بنا (پلان مقرنس کاری طبقه همکف )
تزئینات بنا (پلان مقرنس کاری طبقه اول )
تزيينات سقف ايوان شمالی
تزیینات در چوبی
تزیینات سنگ ازاره
تزیینات سردر حجره ها
تزیینات گچی سقف ایوان شرقی
تزیینات سقف حجره طبقه دوم و طاق رومی آن
نحوه اتصال قاب ها ی بین حجره ها
تزیینات سقف زیر ورودی حجره های 12_13
تزیینات ایوان غربی
مقرنس ایوان شرقی
نمونه ای از تزیینات گچی سقف حجره طبقه دوم
نمونه ای از تزیینات ورودی حجره ها
تزیینات کاشی هفت رنگ ایوان جنوبی
تزيينات ايوان جنوبي و كتيبه آن
مقرنس ایوان جنوبی(محراب)
تزیینات حجره 12
سردر ایوان جنوبی
درب ورودی
تزیینات آجر کاری بدنه سردر
بررسي كتيبه هاي تاريخي بنا
دخل و تصرف
ويژگي ها و اتفاقات تاريخي بنا
نگهباني
سرويس هاي بهداشتي
مخازن سوخت
اتاق آجري بالاي ايوان شمال شرقي
عملکرد فعلی بنا
سيركولاسيون
فاضلاب
مالكيت
شناخت تاریخی تولیت بنای مدرسه عباس قلي خان
موقوفات
ارائه بیان تصو یری کامل بنا
پلان طبقه همکف مدرسه عباسقلی خان
پلان طبقه اول مدرسه عباسقلی خان
برش الف-الف مدرسه عباسقلی خان
برش ب- ب مدرسه عباسقلی خان
نمای شرقی حیاط مدرسه عباسقلی خان
نمای غربی حیاط مدرسه عباسقلی خان
نمای شمالی حیاط مدرسه عباسقلی خان
نمای جنوبی حیاط مدرسه عباسقلی خان
ارائه بیان تصو یری مدرسه عباسقلی خان