بخشی از مطلب

قبه : در زبان عربی به بنایی که سقف آن گرد و بر آمده باشد می گویند (گنبد ).
صخره :  در اینجا مقصود از صخره ، سنگی است که برای ادیان مسیحیت، یهودیت و اسلام مورد احترام است و یهودیان معتقدند این صخره همان کوه موریا ست که بنا بر گفته ی تورات ، خداوند ابراهیم را امر بر قربانی کردن اسماعیل بر این صخره نموده است .
معروف است که در شب معراج حضرت‏ محمد(ص) از روی این صخره به معراج رفتند. طول صخره از شمال به جنوب ۱۷٫۵ متر و عرض آن از مشرق به مغرب سیزده متر و ارتفاع آن یک تا دو متر است.
 قبه الصخره در شهر اورشلیم و در حدود  ۶۰ سال پس از رحلت پیامبر در قرون اولیه اسلامی ساخته شد بنای ان کهنترین بنایی می باشد که تا کنون سالم مانده است ظاهر این بنا به سبک بیزانس است ولی تزئینات ان شکل اسلامی دارد
گنبد طلایی ساخته شده به شیوه بیزانسی درست بر روی صخره قرار گرفته است.  در صحن صخره، هشت چاه وجود دارد .
بنای قبة را که بر روی این صخره واقع شده است، عبدالملک بن مروان در سال ۶۹۱ میلادی ساخت.بین سالهای ۶۹ تا ۷۳ هجری قمری بنای قبه الصخره را کامل نمود عبد الملک برای اینکه بتواند هزینه و مخارج این عمارت را تأمین نماید، دستور داد خراج و مالیات هفت سال سرزمین مصر را به این کار اختصاص دهند.
قبة الصخره یکی از زیباترین اماکن مقدسه ی روی زمین است و از نظر سبک معماری، نقشه و ساختمان از معدود ساختمان های بی نظیر جهان محسوب می گردد، زیرا دارای سه شاخص عمده در ساختمان می باشد که در دیگر مساجد و اماکن مقدسه مشاهده نمی گردد :
۱- ساختمان کلاَ بر روی سکوئی ذوزنقه ای شکل واقع شده که ابعاد آن عبارتند از :
ضلع شمالی ۱۵۰ متر
ضلع جنوبی ۱۲۵ متر
و اضلاع طرفین هر یک ۱۶۰ متر
بررسی معماری فلسطین (قبه الصخره)
این سکو تقریبا در میانه ی حرم شریف واقع گردیده ، سه متر و نیم از کف و صحن حرم بلند تر است و با هشت پلکان از چهار طرف به صحن حرم مربوط می شود این پلکان ها را در اصطلاح موازین می نامند . طول بعضی از این پلکان ها زیاد بوده و با معماری بسیار زیبایی ساخته شده است که با وجود ستون ها و طاق هایی بر روی آن ها ، منظره دروازه هایی را پیدا می کند که با شکوه خاصی در اطراف سکو دیده می شود . به نحوی که شخص از پایین احساس می کند که از دروازه ی بزرگی باید وارد مسجد شود . در جستجوی علت احداث این سکو چنین بنظر می رسد که برای حفظ حالت طبیعی صخره مقدس که قله ی کوه بوده و برای تبدیل شیب تند اطراف آن به یک سطح مسطح و صاف بنا گردیده است.
۲- شکل قبة الصخره خلاف ساختمان های مساجد و اماکن مقدس جهان که معمولا مستطیل شکل هستند، از یک هشت ضلعی منتظم تشکل گردیده که طول هر یک از اضلاع آن ۱۹٫۲۰ متر و قطر آن ۵۴٫۸۶ متر است .  
 
 ۳- ساختمان قبةالصخره باز هم  خلاف ساختمان مساجد معمول فقط دارای یک گنبد بزرگ می باشد که قطر آن ۲۳٫۷۷متر و ارتفاعش ۲۱ متر می باشد . ارتفاع ساختمان از کف تا انتهای گنبد ۳۳ متر است
چنانچه در پلان قبه الصخره دیده می شود، در داخل ساختمان دو ردیف ستون بر روی دو دایره متحدالمرکز قرار دارد . در دایره بزرگ هشت ستون بزرگ است که بین آنها نیز ۱۶ ستون با قطر کمتر بر روی همان دایره پایه گذاری شده است
بر روی دایره ی کوچک که داخل دایره مذکور قرار دارد، چهار ستون بزرگ در چهارگوشه و بین آنها نیز مجموعا دوازده ستون ساده تعبیه شده است  . گنبد بر روی ستون های این دایره احداث گردیده است . فواصل بین این ستون ها به کمک محجری چوبی و مشبک با ارتفاع متجاوز از یک متر محصور شده است .در حقیقت این محجر به منظور محفوظ داشتن صخره مقدس احداث گردیده است.
در کنار یکی از ستون ها و در قسمت جنوبی صخره مقدس، محفظه ای ساخته شده است که به وسیله ی نردبانی فلزی به سقف گنبد متصل می شود که به نشانه ی محل حرکت تاریخی پیامبر اسلام (ص) برای معراج سماوی مذکور در تفاسیر است.
نور و روشنایی داخل ساختمان به وسیله ی دو ردیف پنجره تامین می گردد که یک ردیف آن در دیوار های هشت ضلعی و ردیف دیگر در دیواره تحتانی ساختمان است ساقه گنبد دارای شانزده پنجره است. این دیورا ها با بهترین سنگ های مرمر و نیز دیوار های بالا با بهترین کاشی های ایرانی و عثمانی پوشیده شده اند. در سطح درونی گنبد آیاتی از قرآن مجید با بهترین خط و با طلای ناب نوشته شده است .
قبه%20الصخره بررسی معماری فلسطین (قبه الصخره)
سطح بیرونی گنبد مطلا است و از نوعی آلیاژ مخصوص پوشیده شده است که دائما به رنگ زرد می درخشد .
قبه الصخره چهار درب ورودی دارد که در چهار سمت شمال ، جنوب ، شرق و غرب قرار دارند . درب جنوبی به نام باب المکه و درب شرقی به نام باب القضاء معروف است .
به طور خلاصه میتوان گفت قبه الصخره جایگاه بر خورد هنر بیزانسی با هنر نوپای اسلامی است