فهرست مطالب :
عنوان صفحه
بخش اول: شناخت موضوع
فصل 1 : کلیات
1-1 : مقدمه 9
2-1 : واژه یا لغت سفارت 11
3-1 : نگاهي به تاريخچة ديپلماسي و شكل‌گيري سفارتخانه ها 13
4-1 : معماري معاصر و بناهاي ديپلماتيك 15
5-1 : سفارتخانه‌ها و بناهاي ديپلماتيك خارجي در تهران 16
6-1 : معماري سفارتخانه و همنشيني دو فرهنگ 16
فصل دوم: گونه شناسی بناهای دیپلماتیک 21
1-2 : معماری دیپلماتیک 22
2-2 : سفارت 23
3-2 : اداری 23
4-2 : دیپلماتیک 23
5-2 : ورودی سفارتخانه 24
6-2 : اقامتگاه سفیروکارکنان 25
فصل سوم: مباني طراحي بناهاي ديپلماتيك 28
1-3 : انواع سفارتخانه‌ها 30
2-3 : موزه ای 30
3-3 : اداري 30
4-3 : سفارتخانه‌هاي با طرح خاص 30
5-3 : قلعه ای 30
6-3 : کمپ 31
فصل چهارم: روشهای بررسی طراحی 33
1-4 : عناصر بکاررفته در معماری ایرانی 34
2-4 : باغ ایرانی 35
1-2-4 : هندسة باغ ايراني
36 2-2-4 : طراحی باغ ایرانی 40
3-2-4 : ویژگی های مشترک باغ های ایرانی 42
3-4 : بررسی نمونه های سفارت 43
1-3-4 : ساختمان سفارت جمهوری اسلامی ايران در بانکوک 43
2-3-4 : ساختمان سفارت جمهوری اسلامی ايران در استکهلم 46
3-3-4 : نگاهی به سفارت ایران در اردن 50
4-3-4 : ساختمان سفارت ایران در تاجیکستان 54
5-3-4 : نگاهی به اقامتگاه سفیر ایران در ارمنستان 56
6-3-4 : ساختمان جديد سفارت ايران در توكيو- ژاپن 58
7-3-4 : سفارتخانه ایران در آلبانی 60
8-3-4 : سفارتخانه در برازيليا، برزيل 62
9-3-4 :كنسولگري در حيدرآباد، هند 63
10-3-4 :كنسولگري در فرانكفورت، آلمان 64
11-3-4 : نمايندگي فرهنگي در داكا، بنگلادش 65
12-3-4 : ساختمان سفارت ایران درکره جنوبی- سئول 66
4-4 : بررسی سفارت های داخل ایران 68
1-4-4 : سفارت ايتاليا در ایران 68
2-4-4 : سفارت آلمان در ایران 72
5-4 : بررسی سفارت های خارجی 74
1-5-4 : سفارت هلند،ماپوتو،موزامبیک 74
2-5-4 : نمایندگی اروپایی دارالسلام،تانزانیا 76
3-5-4 : سفارت فنلاند،استکهلم 78
4-5-4 : سفارت هلند،برلین آلمان 80
5-5-4 : سفارت انگلیس، جاکارتا 83
6-5-4 : سفارت جدید نروژ در نپال 84
فصل پنجم: تحلیل سایت و برنامه فیزیکی طراحی سفارت 86
1-5 : ویژگی های کشور ایتالیا وشهررم 87
2-5 : ویژگی های معماری رومی 89
3-5 : آنالیز سایت دسترسی ها 90
9-5 : برنامه فیزیکی طراحی سفارت 93
منابع وماخذ 107
Abstract 109
فهرست تصاویر و جداول و نقشه ها :
عنوان صفحه
تصویر 1 – نمونه ارسی 34
تصویر 2 – نمونه باغ ایرانی 35
تصویر 2-1 – اجزای مختلف باغ ایرانی 39
تصویر 3 – طرح ساختمان سفارت جمهوری اسلامی ایران در بانکوک 43
تصویر 4 – ساختمان سفارت ایران در استکهلم 46
تصویر 5 – اندیشه های حاکم بر شکل گیری طرح 47
تصویر 6 - نگاهی به سفارت ایران در اردن 50
تصویر 7 – حجم بیرونی سفارت ایران در اردن 51
تصویر 8 – سفارت ایران در تاجیکستان 54
تصویر 9 – تکوین و تحول ایده سفارت ایران در تاجیکستان 54
تصویر 10 – اقامتگاه سفیر ایران در ارمنستان 56
تصویر 11 – ساختمان جدید سفارت ایران در توکیو – ژاپن 58
تصویر 12 – ساختمان سفارتخانه ایران در آلبانی 60
تصویر 13 – حجم های داخلی و خارجی سفارتخانه ایران در آلبانی 60
تصویر 14 – ساختمان سفارتخانه ایران در برزیل 62
تصویر 15 – کنسولگری ایران در حیدرآباد هند 63
تصویر 16 - كنسولگري در فرانكفورت، آلمان 64
تصویر 17 - نمايندگي فرهنگي در داكا، بنگلادش 65
تصویر 18 – ساختمان سفارت ایران در کره جنوبی – سئول 66
تصویر 19 – سفارت ایتالیا در ایران 68
تصویر 20 – سفارت آلمان در ایران 72
تصویر 21 – سفارت هلند 74
تصویر 22 – پلان نمایندگی اروپایی دارالسلام در تانزانیا 76
تصویر 23 – سفارت فنلاند – استکهلم 78
تصویر 24 – سفارت هلند در برلین آلمان 80
تصویر 25 – طرح سفارت هلند در برلین آلمان 81
تصویر 26 – سفارت انگلیس – جاکارتا 83
تصویر 27 – سفارت جدید نروژ در نپال 84
تصویر 28 – مقطع سفارت نروژ در نپال 84
تصویر 29 – تحلیل سایت ایتالیا 87
تصویر 30 – ویژگی های معماری ایتالیا 89
تصویر 31 – آنالیز سایت 90
تصویر 32 – حجم های خارجی سفارت 106-105
فهرست جداول :
عنوان صفحه
جدول 1 – برنامه فیزیکی طراحی سفارت 93
جدول 2 – نگهبانی 93
جدول 3 – ورودی های اصلی ساختمان 93
جدول 4 – فضای پارکینگ ها 93
جدول 5 – فضای اقامتگاه سفیر 94
جدول 6 – فضای کنسولگری 95
جدول 7 – فضای سفارت 96
جدول 8 – فضاهای باغ ایرانی و محوطه و سایت 97
جدول 9 – کل فضای مفید 97
فهرست نقشه ها :
عنوان صفحه
نقشه 1 – نقشه ایتالیا 88
نقشه 2 – نقشه های کدی سفارت ایران در ایتالیا 104-99
چکیده
ديپلماسي يكي از عوامل مهم نشان‌دهندة هويت يك حكومت است كه تاريخچه‌اي ديرين و به قدرت تاريخچة شهرها دارد.
بناهاي ديپلماتيك و خصوصاً سفارتخانه‌ها نمايندة يك كشور بيگانه در پايتخت يا در شهرهاي مهم كشور ميزبان هستند و زمين آنها خاك كشور بيگانه محسوب مي‌شود و دولت‌ها در امور داخلي آنها دخالت نمي‌كنند.
مهم‌ترين عامل در طراحي چنين فضايي تصويري است كه كشور مهمان مي‌خواهد در كشور ميزبان ارائه كندومهم‌ترين بناي ديپلماتيك سفارتخانه است که اين بخش از سفارت حفاظت شده و دسترسي به آن كنترل شده است.
بناي ديپلماتيك ديگر، كنسولگري است كه گاه در ساختمان سفارت و گاه مستقل است. كنسولگري‌ها كه به امور مراجعان بومي و هموطنان خود مي‌پردازند مراجعان بيشتري از سفارتخانه‌ها دارند.
خانة سفير در درجة اول محل سكونت و در درجة دوم محل برگزاري ضيافت‌هاي تشريفاتي و جلسات گردهمايي با ديگر سفرا، سياستمداران و شخصيت‌هاي برجستة هر دو كشور مهمان و ميزبان است.
در تالیف جدید که از قواعد زبان معماری ایرانی و تلفیق آن با زبان معماری بین المللی صورت گرفته است اجزا و عناصر نیز به مثابه واژگانی در آن بکار رفته است .
ايرانيها از قديم الايام به ساختن باغ‌ها و باغچه در حياطها و دور و بر بناها علاقة خاصي داشته‌اند. شايد خاطرة ميهن اصلي و خاستگاه قوم آريا منشا اين علاقه بوده است.
آنها باغچه‌هايي را كه در اطراف بنا مي‌ساختند (په اره دئسه) مي‌ناميدند، كه به معناي پيرامون دژ يا (ديس) بود، (ديس) يعني بنا و كسي را كه ديس مي‌ساخت (ديسا) يعني بنا مي‌خواندند.
((درنهایت باترکیبی از معماری ایرانی ورومی بعلاوه طرح باغ ایرانی وپارادایس ایتالیایی درکنارویژگی های معماری دوکشوربه ترکیب خوبی برای سفارت خواهییم رسید)).
-1 مقدمه:
سفارت چيست؟ يا به عباراتي ديگر، سفارت چه مي خواهد باشد؟ چه چيزي را نشان مي دهد؟ شخصيتش چيست؟ چگونه مكاني است؟ و بدون شك، اين مكاني كه سفارت مي خواهد باشد، ارتباط مستقيمي با زمين ساري دارد كه بر روي آن بنا مي شود.
روشنترين پاسخ اين است كه سفارت مي خواهد دو ملت را به هم پيوند بزند، مي خواهد گفت و گوي ميان دو كشور را نشان دهد. اگر سفارت محصور ديوارهايي بلند است و همچون دژي رخنه ناپذير مي نمايد، گفت و گو سرشار از بي اعتمادي است. اگر شفاف و در گشوده است، آن گاه حاكي از رابطه اي بااعتماد است.
به پيشنهاد لويي كان از سرآغاز اين كنش انساني شروع كنيم. واژه ي ambassador هم در واژه ي لاتين ambactus به معناي “برده” ريشه دارد، و هم در واژه ي سلتي به معناي “پيك” كه خيلي نزديكتر به واژه ي سفير است: مسافر يا قاصدي بلند پايه پيامي را از سوي پادشاهش به سرزميني دوردست مي برد.
سر بنيستر فلچر (Sir Banister Fletcher)اشاره كرده كه در شهر خرس آباد كه به دست سارگون دوم )٧٢٢ -٧٠٥ پيش از ميلاد)، پادشاه آشوري ساخته شده بود، قصر سارگون شامل “... تالارهايي بود با حياط هاي مجزا و دروازه هايي مستقل. مهمان هاي خارجي در چنين تالارهايي شكوهمندانه پذيرايي مي شد ند.”
اين نخستين اشاره به مقامات عالي رتبه ي خارجي در تاريخ معماري است و مفهوم چنين فضايي براي پذيرايي از بيگانگان يا غيرخودي ها تا دوران صفويه حفظ مي شود. مفهوم چنين فضايي مناسبت نزديكي نيز با خانه ي قاجاري و تقسيم بندي بيروني اندروني آن دارد. معادل آن در مقياس خانه، اتاق پذيرايي رسمي است كه براي مهمانان ممتاز آماده مي شود.
بنابراين يكي از وجوه “شخصيت” سفارتخانه، كه از اينجا آغاز مي شود و در طول تاريخ ادامه مي يابد، اين است كه سفارت بايد فضايي مجلل براي پذيرايي از شاه و رييس جمهور و نماينده هايشان باشد.
از رفت و آمد سفيران خارجي به كاخ هاي شاهنشاهي دوران صفوي اسناد بسياري در دست است، به خصوص در دوران حكومت شاه عباس، اما هيچ نشاني از ساخته شدن اقامتگاه خاصي به اين منظور در ميان اين اسناد وجود ندارد. نخستين تقاضا براي بناي چنين ساختماني در سال ١٦٠٢ ميلادي انجام گرفت، هنگامي كه سه مبلغ پرتغالي پيرو آگوستين قديس، از راه هندوستان (گوا) به اصفهان آمدند و تصميم به تشكيل يك هيئت تبليغ در آن شهر گرفتند. شاه عباس به آنها اجازه ي بناي يك صومعه و يك كليسا را داد و حتا در پرداخت مخارج اين ساختمان ها به آنها كمك كرد.
از سوي ديگر سفراي بسياري نيز در آن دوره به بارگاه هاي خارجي اعزام مي شدند. اينها اكثرا تاجران كلان يا قاصدان شاهان بودند. اما نخستين مورد ساخت به جاي اجاره يا خريد يك سفارتخانه، به منظور استفاده ي يك هيئت ديپلماتيك در كشوري خارجي، برمي گردد به سال١٨٩٠ ميلادي، زماني كه كنسولگري ايران در تفليس، پايتخت گرجستان، به دست پرنس ارفع ساخته شد.
براي اولين بار اينجا نياز به ساختن بنايي “ايراني” برمي خوريم، بنايي كه از معماري محلي متمايز باشد و به مثابه عنصري كوچك و مستقل، ايران را باز نمايد. اين سفارتخانه ساختماني قاجاري بود و مزين به تمامي عناصرتزييني باب روز آن دوره: آينه كاري هاي منحصر به سنت ايراني، ستون هاي باريك و كشيده، گچبري هاي مجلل، كه همه حاكي از حال و هواي حضور در كاخي ايراني بودند.
از لحاظ ديپلماتيك، يك سفارتخانه ضميمه ي خاك كشور مهمان به شمار مي رود و در چهار ديواري اش قوانين همان كشور حاكمند. مي توان گفت كه سفارتخانه دروازه اي است به كشوري كه آن را نمايندگي مي كند.
اين روزها ميليون ها نفر براي سفر به كشورهاي دور، نياز به اخذ ويزا دارند سفارتخانه ها و كنسولگري ها بايد به آنها تصويري درست از كشوري بدهند كه قصد سفر به آن را دارند. ديوارهاي سفارت سوييس در سرتاسر جهان به تصاوير زيبايي از رشته كوه هاي آلپ مزين هستند، اما آيا راه و روش ظريف تر و معمارانه تري براي ارايه ي شخصيت “سوييسي” وجود ندارد؟ اين دومين وجه “شخصيت” سفارتخانه است، كه تصويري درخور از كشور خود ارايه دهد، و براي افراد تبعه ي خود در حكم پناهگاهي آشنا باشد.
هزاران دانشجوي ايراني را در نظر بياوريم كه خارج از كشور تحصيل مي كنند و مجبورند براي امور كنسولي به اين ساختمان ها مراجعه كنند و به اين كه اين مكان ها در گذشته آن چنان دعوت كننده نبودند.
مشخصه ي بعدی سفارت نهفته در گونه اي قدرداني از، يا به قول كان، چشمك زدني به كشور ميزبان است. از آنجا كه تبعه هاي كشور ميزبان بيش از هر كس ديگر از چنين ساختماني بهره مي گيرند، اين بنا بايد براي آنها نيز آشنا و مانوس باشد. معماري اي كه فرايند تركيب مشخصات فرهنگي دو كشور مختلف و كمابيش نزديك به همديگر باشد، معماري منحصر به فردي مي شود. از آنجا كه نزديك به ٢٠٠ كشور در جهان وجود دارد، آميزه هاي مختلف اين مشخصه ها به حدود ٠٠٠/٤٠ سفارتخانه ي منحصر به فرد مي انجامد
