خانه
مطالعات طراحی هتل 5 ستاره ساحلی بخشی از مطلب
کلمه معمار از لغت عربی و صیغه مبالغه است به معنای بسیار آباد کننده و عمارت کننده میباشد و از نامهای خداوند است و کلمه معمار با ترکیبات زیادی در ابیات فارسی و در اشعار شعراي فارسي زبان بسیاری به کار رفته است و جالب است که کلمه معمار هم برای آباد کردن و عمارت ظاهری و ساختمانی نیز به کار رفته است و هم به معنای عمارت کردن و آباد کردن دل و درون. درباره حضرت ابراهیم که کعبه را به دست خود ساخته میگوید: به معماری کعبه چو دست برد زمانه ابراهیم پنداشتش بشر با نیروی خداداد و عقل دور اندیش خود در مییابد که دوران عمر و زندگی دنیا خیلی سریع سپری میشود و میگذرد و برای جاودانه ماندن و زیست پایدار در دنیا ناچار بایستی آثاری را به وجود آورد که پس از گذشت قرنهای متمادی نامش در دنیا باقی بماند. 1-1 تفریح (Recreation) تفریح از نظر اقتصادی عبارت است از هر گونه فعالیت یا عدم فعالیت که با قصد قبلی و یا میل و رغبت در اوقات فراغت انجام میگیرد. بنابراین، تفریح یک تجربه احساسی و لذت بخشی است که به تمایل افراد در هنگام فراغت به آنها دست میدهد به عبارت دیگر هنگامی که کوچکترین احساسی از اجبار در فعالیت یا عدم فعالیت در زمان فراغت وجود نداشته باشد به طور قطع و مسلم این حالت را میتوان تفریح نامید تفریح به طور کلی با کار تباین کامل دارد وجه تمایز آن جنبه فعالیت آن نیست بلکه وضع و حالت و احساسی است که در آن به افراد دست میدهد و آنها را در بر میگیرد. فعالیت ها روزمره زندگی (خوردن خوابیدن و رسیدگی به بهداشت شخصی) حتی اگر خوشایند نیز باشند نمی تواند در رده تفریح قرار گیرد. تفریح – شامل کلیه تفریحاتی است که در خارج از محیطهای بسته و محدود انجام گیرد تفریح در محیطهای باز به فضا و منابع نیاز دارد. از مناسب ترین منابعی که میتواند کیفیت تفریح را بالا ببرد میتوان مناطق طبیعی و کمتر تغییر یافته را نام برد. 1-1-1 فعالیتهای تفریحی فعالیتهای تفریح به آن دسته از فعالیت ها گفته میشود که جزئی از تفریح محسوب میشوند. فعالیت هایی تفریحی یا جنبه رسمی دارند نظیر بازیها و سرگرمی ها ی ویژه، یا جنبه غیر رسمی دارند نظیر پیک نیک، راه پیمایی و کوه نوردی، ماهیگیری، مسافرت و ... اختیاری بودن، نبود اجبار، غیر رسمی بودن ، از روی طيب خاطر انجام دادن و رغبت کامل از ویژگیهای این گونه فعالیت است ارزش این فعالیت ها در ویژگیهای این گونه فعالیت است ارزش این فعالیت ها در ویژگی هایی ذکر شده است، که سبب بروز تقاضاهای روز افزون برای آنها میشود. در جامعه صنعتی به دلیل نظم و انظباط کار روزانه یا یکنواختی ملامت آور کارها که معمولاً با فرم خاص و دستوری انجام میگیرد منجر میشود بسیاری از مردم از گذراندن فراغت در تفرجگاهها که به دور از هر گونه جبر است لذت برند و بی دلیل نیست که با پیدا شدن اندک فراغتی، مردم را تا مسافتهای دوری از خود تا جایی که اثراتی از قید و بند شهر نشینی دیده نشود میراند. امروز تفریحاتی که در تفرج گاهها صورت میگیرد شامل مقادیر زیادی از فعالیت ها و یا حتی عدم فعالیتهای عادی است. 1-2 مقدمه زندگی صنعتی با اشتغال هر چه تمام تر زمین توسط مکان و فضاهای تولیدی و صنعتی، مکانهای کمتری برای استراحت و تفریح افراد جامعه قائل شده است. که این مشکل برنامه ریزی ها را به سمت فضاهای گردشگری بدون آلودگی اطراف شهرها در بستر طبیعی کشانده است که اکثراً به عنوان فضای تنفس شهرها در نظر گرفته شده و از قابلیت زیادی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی برخوردار است. با توجه به این امر پذیرش گردشگران داخلی و خارجی اقامت و پذیرایی از آنها مهم است. کشور ما در این مسئله هنوز دارای مشکلات فراوان است. 1-3 کاروانسرا کاروانسرا ترکیبی است از کاروان (کاربان) به معنی گروهی مسافر که گـروهـی سفر میکنند. و سرای، به معنـی خـانـه ومکان. هـردو واژه برگرفته از زبان پهلوی است. ساده تر از همه چنین میتوان گفت که کاروانسرا ساختمانی است که کاروان را در خود جای میدهد و بزرگترین نوع ساختمانهای اسلامی است. پلان آن معمولاً مربع یا مستطیل شکل است، با یک ورودی برجسته عظیم و بلند، معمولاً ساده و بدون نقش، با دیوارهایی که گاهی اوقات بادگیرهایی در انتهای آن تعبیه شده است. یک دالان با طاق قوسی که مابین ورودی و حیاط داخلی قرار گرفته است، فضای کافی را برای جا دادن حیوانات بارکش فراهم ساخته است. بر روی سکوی برآمدهای که در پیرامون این حیاط قرار گرفته است، طاقگان هایی واقع شده اند که نمای داخلی را مفصل بندی میکنند. در پشت آنها حجرههای کوچکی برای منزل دادن مسافران ساخته شده است. در کاروانسراهای دو طبقه، از حجرههای پایینی برای انبار کردن کالاها و از حجرههای بالایی برای منزل دادن مسافران استفاده میشد. پر رونقترین دوره احداث و مرمت کاروانسراها را میتوان دوره صفویه دانست. در این دوران بود که شاه عباس یکم با توجه به تدبر خود، تصمیم به بازسازی و احیای جاده ابریشم نمود و یکی از الزامات این کار را احیای کاروانسراها میدانست. پژوهشگران همین موضوع را یکی از دلایل اشتهار بیشتر کاروانسراها به کاروانسرای شاه عباسی میدانند. هر چند که ممکن است آن کاروانسرا بازسازی شده کاروانسراهای پیش از صفویه باشد. کاروانسرایی را که بیشتر برای نگهداری اسب و چهارپایان استفاده میشده است را رباط میگفتند ولی کاروانسرا بیشتر مورد استفاده طبقه اعیان و حکومتی تعلق داشته است نوع سومی نیز وجود داشته که به آن سابات میگفتند سابات در اصل سایه بان و یا سایه باد بوده است یعنی سایه بانی در مسیر باد، سابات در مسیر راهها برای استراحت چند ساعته وکوتاه مدت و بیشتر برای استراخت در روز ساخته میشده و فقط طاق یا ایوانی بوده است بدون در و پناهگاه بعضی از ساباتها دارای آب انبار نیز بوده اند و بعضی دیگر فاقد آب انبار بوده و تنها سایه بان بوده است. بهنظر میرسد کلمه رباط نیز واژهای فارسی باشد و نه عربی ممکن است رباط عرب شده ره بان یا ره پات باشد. راه بان یا ره پات همچم خانه راه است. آذر پات و آذرپاتگان هم از این ریشه بوده است. چنانچه کلمات عربی رهبان ربان و رهنامج نیز از راه فارسی گرفته شده است. در عربی محلی کلمه کاریان به معنی خانههای سرراهی و موقتی نیز از کاروان گرفته شده است. کاروان امروزه یک کلمه بینالمللی است و در بیشتر زبانها وجود دارد در عربی قیروان و کراوان هم گفته میشود. سرپناه در سفر نیـاز انسان بـه سرپـنـاه ومأمـن، نـه تـنها در سراگاه بلکه در سفـر هم از روزگار باستان مـورد تــوجـه بـوده است. درایـران زمین، درگـذشته بسیار دورآثـار ومظاهری از این گونـه بـناها واستراحتگاههای بین راه دیــده میشـود کـه بسیاری از آنـها را میتــوان از نظـر شـیـوه ساختمانی از شاهکارهای معماری وهنـری عصر خـود بـه حساب آورد.احـداث کاروانسرا در منطقه سابقهای بسیار طـولانـی داشته وساخت آن در جـادههای کاروانـی بـه منظور استراحت و سرپـنـاه، در ادوار مخـتـلف بـویـژه دوره اســـلامـــی، از اهمـیـت خـاصــی بـرخـوردار بـوده است. کاروانسرا در دوره اسلامی در این دوره، معماری کاروانسراهـا از دیدگاه سبک وتنوع نقشهها به اوج شکوفائـی رسیده و در مسیر شهرها و روستا، ومعابر کوهستانی و نـواحی کویری، کاروانسرا و رباطهای برونشهـری و در مراکز اقتصادی وراسته بازارها، کاروانسرا و رباطهای برونشهری با ویژگیهای متفاوت کار بردی احداث شدند.نمـونـههای بسیار زیبـا وجالب تـوجه از معماری این گونه بـناها که در سرزمین پـهناور إیـران از کرانههای رود ارس تـا سـواحل خلیج فارس بـه یـادگـار مـانـده، مـعـرف ذوق هنـری و مـهارت مـعـمـاران، بنـایـان واستادکارانی است که در ادوار مختـلف وبا توجه به نیازهای گونـاگون، باعلاقه فـراوان در طریق تحول، تکامل، زیبـائی و گسترش کاروانسراها به جان کوشیدند. باتوجه به این تنوع وزیبائی است که بسیاری از محققان وصاحب نظران هنـرمـعـمـاری، کاروانسراهـای ایـران را مهمـتـریـن نشانـه پـیـروزی و موفقیت معـمـاری ایـران بـه شمـار آورده واستـاد کاران ایـرانـی را در ایجـاد این گونه بنـاها مبتکر و پـیشقدم دانسته اند. کاروانسراهای ایران، علاوه بر ارزش هنری، از دیدگاه مسایل اجتماعی نیز حایز اهمیت فـراوانـی بـوده و شایسته مطالـعـهای گسترده است. بسا که طـی قرون سپـری شده، کاروانسراهای درونشهری و برونشهری کـه بارانداز واستراحـتگـاه کاروانها و کاروانیان اقصی نقاط معمـور آن روزگـاران بـه شمـار میآمـده، محـل تعاطـی و تعامل انـدیشه هـا وتبـادل وتقابل آداب و رسوم اقوام و ملل مختـلف بوده، و بی تردید، این تماس و تلاقی انسانها وانـدیشههای گـونـاگـون، تـأثـیـری شگرف بر زندگی مردم این مرز و بوم کهنسال داشته است. 1-3-1 انواع کاروانسراها به طور کلی میتوان کاروانسراها را به دو دستهٔ اصلی تقسیم کرد: کاروانسراهای درون شهری کاروانسراهای برون شهری از آن جایی که اغلب کاروانسراهای باقی مانده در ایران متعلق به دوره صفوی و بعد از آن است، لازم است در تقسیم آن تمامی عوامل از وضع آب و هوایی تا شیوه معماری منطقهای مورد بررسی قرار گیرد. در درجه اول کاروانسراهای ایران را میتوان به گروههای زیر تقسیم بندی نمود: کاروانسراهای کاملاً پوشیده منطقه کوهستانی. کاروانسراهای کرانههای پست خلیج فارس. کاروانسراهای حیاط دار مناطق مرکزی ایران. گروه آخر از نظر نقشه به انواع مختلف تقسیم بندی میشوند. ۱:کاروانسراهای مدور: تعداد کمی از کاروانسراهای ایران با نقشه مدور بنیاد گردیدهاست. این کاروانسراها بسیار جالب توجه و از نظر معماری حایز اهمیت فراوان است. ۲::کاروانسراهای چند ضلعی حیاط دار: این گروه از کاروانسراها به شکل چند ضلعی (اغلب ۸ ضلعی) و همانند کاروانسراهای مدور بسیار زیبا بنا شدهاند و زمان ساخت آنها دورهای است که در معماری کاروانسراهای پیشرفت قابل ملاحظهای به وجود آمدهاست. تعداد آنها مانند کاروانسراهای مدور کم میباشد. از نمونههای زیبای این گروه، کاروانسرای امین آباد، خان خوره، چهار آباده و ده بید جاده اصفهان - شیراز، بنارویه جاده جهرم - لار است که به فرم هشت ضلعی در دوره صفوی ساخته شده و نشان دهنده شیوه معماری اصفهانی است. ۳:کاروانسراهای دو ایوانی: همانند مدرسهها و مسجدها و سایر بناهای مذهبی تعدادی از کاروانسراهای ایران را به شکل دو ایوانی به فرم مربع یا مستطیل ساختهاند. عموماً ایوانهای این کاروانسراها یکی در مدخل ورودی و دیگری رو به روی آن قرار دارد. از نمونههای باقیمانده این کاروانسراها میتوان از کاروانسرای خوشاب و کاروانسرای دو کوهک نام برد. ۴:کاروانسراها با تالار ستون دار: تعدادی از کاروانسراهای ایران با تالار ستون دار بنا گردیدهاند و از آنها عموماً برای اصظبل استفاده میشدهاست. نمونهای از این کاروانسراها عبارت است از کاروانسرای عسگرآباد بین جاده تهران - قم و کاروانسرای خاتون آباد در ۲۵ کیلومتری تهران در جاده گرمسار - تهران. ۵:کاروانسراهای چهار ایوانی:در ادوار اسلامی از طرح چهار ایوانی برای بنیادهای مذهبی و غیر مذهبی، مانند مدرسهها، مقبرهها، مسجدها، و کاروانسراها استفاده گردیده و تقریباً این طرح نقشه ثابتی برای احداث این گونه بناها شد، بخصوص از دوره سلجوقی به بعد کاروانسراهای بسیاری با طرح چهار ایوانی احداث گردید که آثار آن در تمامی ایران پراکندهاست. ۶:کاروانسراها با ظرح متفرقه: این گروه، کاروانسراهایی هستند که نقشه و معماری آن با آنچه که در گروههای ۱ - ۵ اجمالاً بررسی شد، شباهتی ندارند. کاروانسرای سبزوار و کاروانسرای شاه عباسی جلفا از این گروه هستند. 1-4 هتل پذیرش مسافران و سالن هایی برای جشن ها و مهمانی ها، کنفرانس ها، و سمینارها، رستوران، تریا استخر و فروشگاه نمایندگی فروش بلیط و غیره میباشد و کلید وسائل راحتی در آن مهیا گردد. 1-5 متل در خارج و دور از شهرها قرار میگیرد و علاوه بر کلیه وسایل موجود یک هتل دارای پمپ بنزین، فضای سبز وسیع، ساندویچ فروشی و سوپر مارکت نیز میباشد. ساختمان بیش از یک طبقه و ویلایی است و اتاق ها حمام و آشپزخانه کوچکی وجود دارد و در بعضی موارد از هتل ها مسافران از آشپزخانه مشترک و عمومی استفاده میکنند. و در قسمتی از هتل محوطه ای را اختصاص داده میشود به کسانی که چادر آورده اند و به مبلغ کمی به عنوان اجاره از آنها میگیرند و کسانی که از این محوطه استفاده میکنند مجازند از سوپر مارکت و رستوران و ... برخوردار شوند. در متل علاوه بر ساندویچ فروشی، رستورانهایی با نرخ مناسب و ارزان نیز دایر میکنند و وسایل بازی از قبیل میز پینگ پونگ و .... را نیز قرار میدهند. متل ها به علت دور بودن از شهر و وسعت محیط اطراف آن و ایاب و ذهاب مکرر و متحمل شدن هزینههای بیشتر کار قسمت خانه داری از لحاظ نظافت نیز زیادتر میباشد. و حتی باید انبارهایی متعدد برای ذخیره مواد غذای مهم داشته باشند. هزینه آب و برق هم به علت فضای زیادی بیشتر از مخارج هتل ها است.... 1-6 پانسیون پانسیون در شهر واقع شده و شامل تعدادی اتاق و سالن غذا خوری به اندازه ای که بتواند غذای ساکنین را تأمین نماید میباشد. معمولاً اتاق ها را ماهانه و سالانه اجاره میدهند و مشتریان خارج از پانسیون را برای صرف غذا نمی پذیرند. کتابخانه و سالن مطالعه که تلویزیون در آن اتاق پیش بینی شده است. در ضمن کتابخانه و سالن غذا خوری پانسیون فقط به اندازه احتیاج اتاقها در نظر گرفته میشود. در پانسیون مقررات خاصی وجود دارد و در ساعات معینی صرف غذا انجام میشود و تا ساعت مشخصی درب پانسیون باز است. 1-7 رسورت هتل به هتل هائی اطلاق میشود که نزدیک چشمههای مواد معدنی قرار دارند (هتلهای مخصوص استراحت) 1-8 هتلهای کوچک در دنیای ما، تعداد زیادی هتلهای کوچک و متوسط وجود دارد که غالباً دارای 20 الی 70 تخت میباشند از قبیل هتلها بیشتر به وسیله افرادی اداره میشوند و.....
فهرست مطالب فصل اول معرفی نام یگانه معمار هستی 2 2 (Recreation) 1-1 تفریح 1-1-1 فعالیت هاي تفریحی 2 2-1 مقدمه 3 3-1 کاروانسرا 3 1-3-1 انواع کاروا نسراها 5 4-1 هتل 6 5-1 متل 7 6-1 پانسیون 7 7-1 رسورت هتل 7 8-1 هتل هاي کوچک 7 9-1 هتل هاي جوانان 10-1 هتل روي چرخ 11-1 کمپ 12-1 شاله 13-1 بنگالو 14-1 آشنایی با مفهوم هتل 15-1 وجه تسمیه هتل ؟ 16-1 هتل چیست 17-1 عوامل موثر بر پیشرفت 18-1 نمونه هائی از مکانهاي اقامت 19-1 تعریف استاندارد هتلها 20-1 مشخصات هتل پنج ستاره بر اساس فرم درجه بندي هتل هاي کشور 21-1 توریسم در ایران 22-1 تاریخچه مسافرت و جهانگري 23-1 اجزاي تشکیل دهنده صنعت مسافرت و جهانگردي 24-1 رابطه بین تکنولوژي و صنعت جهانگردي 25-1 نقش جهانگردي در توسعه اقتصادي کشورهاي در حال توسعه نقش جهانگردي در درآمدهاي ارزي کشورها 27-1 اقتصاد هتلداري فصل دوم آشنایی با اقلیم منطقه 1-2 کرانه دریاي خزر در ایران 2-2 بررسی وضعیت فعلی کرانه دریاي خزر 3-2 موقعیت جغرافیایی استان گلستان 4-2 جاذبه هاي توریستی در استان گلستان 5-2 اقلیم آب و هوا 6-2 بندرترکمن 7-2 جغرافیاي طبیعی - بندرترکمن 8-2 طبیعت 9-2 چند نمونه از معماري محلی در گذشته با توجه به نوع اقلیم 10-2 محدوده ودسترسی سایت انتخابی فصل سوم امکانات هتل 1-3 تسهیلات مورد نیاز هتل 2-3 آسانسورهاي میهمان و فضاي انتظار آنها 3-3 فضاهاي عمومی در سال 1362 WTO 4-3 طبقه بندي هتل ها توسط 5-3 شناخت فضاهاي هتل 6-3 عرصه اقامتی 7-3 کارایی در طرح ریزي: ماکزیمم فضا براي اتاق هاي خواب 1-7-3 طرح اتاق خوابها 2-7-3 معیارهاي طراحی 3-7-3 مبلمان 4-7-3 ابعاد و انگیزه ها 5-7-3 طبقات خواب 6-7-3 ارتباط بلوك اتاق هاي خواب با محوطه عمومی 7-7-3 انواع ترکیب هاي اتاق هاي خواب در طبقات 8-3 پلا نهاي آتریوم 9-3 اتاق هاي خواب 10-3 انواع اتاق هاي موجود در هتل 3 ابعاد و تناسب در طراحی اتاقها 12-3 پلا نهاي اتاق خواب 13-3 سوییت ها 1-13-3 پلان سوئیت ها 2-13-3 دکوراسیون و تجهیزات داخلی 3-13-3 انواع مختلف سوئیت 14-3 طراحی فضاهاي عمومی 15-3 راهروي طبقات اتاق هاي میهمانان 16-3 ورودي ها 17-3 لابی 18-3 ورودي ها 19-3 پیشخوان لابی 20-3 محل قرار گیري پیشخوان لابی 1-20-3 دسترسی به دفتر لابی 21-3 آسانسورهاي مهمانان 22-3 بخش نشیمن ( 23-3 سیرکولاسیون (ارتباطات 24-3 فضاهاي فروشگاهی 25-3 پادو/ چمدانها 26-3 نگهبانی، حمل و نقل اثاثیه میهمانان 27-3 فضاهاي پشتیبانی 27-3 فضاهاي عرصه غذا و نوشیدنی 28-3 آشپزي و پخت و پز نمایشی 29-3 فضاهاي برگزاري مراسم و فعالیت ها 30-3 تسهیلات تفریحی- ورزشی 31-3 فضاهاي ورزشی 32-3 استخر شنا 33-3 ایمنی 34-3 استخر کم عمق، جکوزي 35-3 استخر سرپوشیده (Heal Club) 36-3 کلوپ ورزش، بدنسازي 37-3 نام هتل 38-3 عرصه اداري : 1-38-3 دفتر دفاتر اداري 3-38-3 پیشخوان و دفتر لابی (Exective) 4-38-3 دفتر مدیر اجرایی 5-38-3 دفاتر فروش و مدیران اجرایی 6-38-3 دفاتر فروش و تدارکات 7-38-3 دفتر حسابداري 39-3 عرصه خدماتی Error! Bookmark not defined( 1-39-3 فضاهاي خدماتی پشتیبانی (دور از دید 2-39-3 فضاهاي آماده سازي غذا و انبار آذوقه 3-39-3 طراحی فضاهاي انبارهاي آذوقه و نوشیدنی 4-39-3 فضاي بار انداز دریافت مواد اولیه، زباله و انبار عمومی 5-39-3 بارانداز دریافت مواد اولیه 5-39-3 زباله/ خاکروبه : 40-3 فضاهاي لازم براي کارکنان 1-40-3 نمودار مجاورت فضاهاي مربوط به کارکنان 2-40-3 دفاتر پرسنل و ثبت ساعات ورود و خروج 3-40-3 رختکن ها و توالت ها 4-40-3 غذاخوري کارکنان 5-40-3 دفاتر پرسنل 41-3 آسانسورها 42-3 رختشویخانه و خانه داري 43-3 بخش مهندسی و تاسیسات مکانیکی 44-3 ضوابط ساخت و ساز در هتل هاي پنج ستاره 45-3 مشخصات پارکینگ فصل چهارم بررسی نمونه موردي 1-4 بررسی هتل هاي موجود در شهرهاي بزرگ ایران 1-1-4 هتل ها و مهمانسراها در اصفهان -2-4 هتل عباسی 2-4 هتل و مهمانسراها در تبریز 1-2-4 هتل تبریز 2-2-4 هتل شهریار 3-4 هتل ها و مهمانسراها در شیراز 1-3-4 هتل پارس، هتل بزرگ شیراز 4 بررسی نمونه خارجی 1-4-4 برج العرب 5-4 هتل مردان فصل پنجم سازه 1-5 سازه ساختمان 2-5 بارگذاري 3-5 محدودیت سختی و جابه جایی 4-5 ساز ههاي متداول براي ساختمان هاي بلند 5-5 نتیجه گیري 6-5 شرح فالیت هاي هتل 7-5 پلان طبقات 8-5 پلان برج ها ( در لوس آنجلس کالیفرنیا new ontani 9-5 پلان مثلثی (هتل 10-5 پلان آتیومی 11-5 شکل و فرم 12-5 بخش مهندسی و تاسیسات الکترونیکی ومکانیکی فصل ششم نقشه و نمودارها : 1-6 اطلاعات کلی و تخمین ها 2-6 اهداف طراحی طبقه اتاق میهمانان : 3-6 تعیین موقعیت و قرار گیري : 4-6 طرح طبقه 5-6 سوئیتها 6-6 لابی 7-6 فضاي کارکنان 8-6 خانه داري 9-6 رختشویخانه 10-6 تأسیسات و پارکینگ 11-6 اتاق خوابها 12-6 ورزشی 13-6 آشپزخانه 14-6 نمودار چیدمان فضاهاي عمومی نمودار مجاورت خدمات دور از دید پشتیبانی 17-6 نواحی و فضاهاي مربوط به کارکنان 18-6 رختشویخانه و خانه داري 19-6 نمودار مجاورت فضاهاي رختشویخانه و خانه داري 20-6 نمودار مجاورت فضاهاي مهندسی بخشی از مطلب کلمه معمار از لغت عربی و صیغه مبالغه است به معناي بسیار آباد کننده و عمارت کننده می باشد و از نامهاي خداوند است و کلمه معمار با ترکیبات زیادي در ابیات فارسی و در اشعار شعراي فارسی زبان بسیاري به کار رفته است و جالب است که کلمه معمار هم براي آباد کردن و عمارت ظاهري و ساختمانی نیز به کار رفته است و هم به معناي عمارت کردن و آباد کردن دل و درون درباره حضرت ابراهیم که کعبه را به دست خود ساخته می گوید: به معماري کعبه چو دست برد زمانه ابراهیم پنداشتش بشر با نیروي خداداد و عقل دور اندیش خود در می یابد که دوران عمر و زندگی دنیا خیلی سریع سپري می شود و می گذرد و براي جاودانه ماندن و زیست پایدار در دنیا ناچار بایستی آثاري را به وجود آورد که پس از گذشت قرنهاي متمادي نامش در دنیا باقی بماند (Recreation) 1-1 تفریح تفریح از نظر اقتصادي عبارت است از هر گونه فعالیت یا عدم فعالیت که با قصد قبلی و یا میل و رغبت د ر اوقات فراغت انجام می گیرد بنابراین، تفریح یک تجربه احساسی و لذت بخشی است که به تمایل افراد در هنگام فراغت به آنها دست می دهد به عبارت دیگر هنگامی که کوچکترین احساسی از اجبار در فعالیت یا عدم فعالیت در زمان فراغت وجود نداشته باشد به طور قطع و مسلم این حالت را می توان تفریح نامید تفریح به طور کلی با کار تباین کامل دارد وجه تمایز آن جنبه فعالیت آن نیست بلکه وضع و حالت و احساسی است که در آن به افراد دست می دهد و آنها را در بر می گیرد فعالیت ها روزمره زندگی (خوردن خوابیدن و رسیدگی به بهداشت شخصی) حتی اگر خوشایند نیز باشند نمی تواند در رده تفریح قرار گیرد تفریح – شامل کلیه تفریحاتی است که در خارج از محیط هاي بسته و محدود انجام گیرد تفریح در محیط هاي باز به فضا و منابع نیاز دارد از مناسب ترین منابعی که می تواند کیفیت تفریح را بالا ببرد می توان مناطق طبیعی و کمتر تغییر یافته را نام برد 1-1-1 فعالیت هاي تفریحی فعالیت هاي تفریح به آن دسته از فعالیت ها گفته می شود که جزئی از تفریح محسوب می شوند فعالیت هایی تفریحی یا جنبه رسمی دارند نظیر بازیها و سرگرمی ها ي ویژه، یا جنبه غیر رسمی دارند نظیر پیک نیک، راه پیمایی و کوه نوردي، ماهیگیري، مسافرت و اختیاري بودن، نبود اجبار، غیر رسمی بودن ، از روي طیب خاطر انجام دادن و رغبت کامل از ویژگ یهاي این گونه فعالیت است ارزش این فعالیت ها در ویژگ ی هاي این گونه فعالیت است ارزش این فعالیت ها در ویژگی هایی ذکر شده است، که سبب بروز تقاضاهاي روز افزون براي آنها می شود در جامعه صنعتی به دلیل نظم و انظباط کار روزانه یا یکنواختی ملامت آور کارها که معمولاً با فرم خاص و دستوري انجام می گیرد منجر می شود بسیاري از مردم از گذراندن فراغت در تفرجگاهها که به دور از هر گونه جبر است لذت برند و بی دلیل نیست که با پیدا شدن اندك فراغتی، مردم را تا مسافتهاي دوري از خود تا جایی که اثراتی از قید و بند شهر نشینی دیده نشود می راند امروز تفریحاتی که در تفرج گاهها صورت می گیرد شامل مقادیر زیادي از فعالیت ها و یا حتی عدم فعالی تهاي عادي است 2-1 مقدمه زندگی صنعتی با اشتغال هر چه تمام تر زمین توسط مکان و فضاهاي تولیدي و صنعتی، مکان هاي کمتري براي استراحت و تفریح افراد جامعه قائل شده است که این مشکل برنامه ریزي ها را به سمت فضاهاي گردشگري بدون آلودگی اطراف شهرها در بستر طبیعی کشانده است که اکثراً به عنوان فضاي تنفس شهرها در نظر گرفته شده و از قابلیت زیادي براي جذب گردشگران داخلی و خارجی برخوردار است با توجه به این امر پذیرش گردشگران داخلی و خارجی اقامت و پذیرایی از آنها مهم است کشور ما در این مسئله هنوز داراي مشکلات فراوان است 3-1 کاروانسرا کاروانسرا ترکیبی است از کاروان (کاربان) به معنی گروهی مسافر که گروهی سفر می کنند و سراي، به معنی خانه ومکان هردو واژه برگرفته از زبان پهلوي است ساده تر از همه چنین می توان گفت که کاروانسرا ساختمانی است که کاروان را در خود جاي می دهد و بزرگ ترین نوع ساختمانهاي اسلامی است پلان آن معمولاً مربع یا مستطیل شکل است، با یک ورودي برجسته عظیم و بلند، معمولاً ساده و بدون نقش، با دیوارهایی که گاهی اوقات بادگیرهایی در انتهاي آن تعبیه شده است یک دالان با طاق قوسی که مابین ورودي و حیاط داخلی قرار گرفته است، فضاي کافی را براي جا دادن حیوانات بارکش فراهم ساخته است بر روي سکوي برآمده اي که در پیرامون این حیاط قرار گرفته است، طاقگان هایی واقع شده اند که نماي داخلی را مفصل بندي می کنند در پشت آنها حجر ههاي کوچکی براي منزل دادن مسافران ساخته شده است در کاروانسراهاي دو طبقه، از حجره هاي پایینی براي انبار کردن کالاها و از حجر ه هاي بالایی براي منزل دادن مسافران استفاده م یشد پر رونق ترین دوره احداث و مرمت کاروانسراها را می توان دوره صفویه دانست در این دوران بود که شاه عباس یکم با توجه به تدبر خود، تصمیم به بازسازي و احیاي جاده ابریشم نمود و یکی از الزامات این کار را احیاي کاروانسراها می دانست پژوهشگران همین موضوع را یکی از دلایل اشتهار بیشتر کاروانسراها ب ه کاروانسراي شاه عباسی می دانند هر چند که ممکن است آن کاروانسرا بازسازي شده کاروانسراهاي پیش از صفویه باشد کاروانسرایی را که بیشتر براي نگهداري اسب و چهارپایان استفاده م ی شده است را رباط می گفتند ولی کاروانسرا بیشتر مورد استفاده طبقه اعیان و حکومتی تعلق داشته است نوع سومی نیز وجود داشته که به آن سابات می گفتند سابات در اصل سایه بان و یا سایه باد بوده است یعنی سایه بانی در مسیر باد، سابات در مسیر راه ها براي استراحت چند ساعته وکوتاه مدت و بیشتر براي استراخت در روز ساخته م یشده و فقط طاق یا ایوانی بوده است بدون در و پناهگاه بعضی از ساباتها داراي آب انبار نیز بوده اند و بعضی دیگر فاقد آب انبار بوده و تنها سایه بان بوده است به نظر م یرسد کلمه رباط نیز واژه اي فارسی باشد و نه عربی ممکن است رباط عرب شده ره بان یا ره پات باشد راه بان یا ره پات همچم خانه راه است آذر پات و آذرپاتگان هم از این ریشه بوده است چنانچه کلمات عربی رهبان ربان و رهنامج نیز از راه فارسی گرفته شده است در عربی محلی کلمه کاریان به معنی خانه هاي سرراهی و موقتی نیز از کاروان گرفته شده است کاروان امروزه یک کلمه بی ن المللی است و در بیشتر زبانها وجود دارد در عربی قیروان و کراوان هم گفته م یشود سرپناه در سفر نیاز انسان به سرپناه ومأمن، نه تنها در سراگاه بلکه در سفر هم از روزگار باستان مورد توجه بوده است درایران زمین، درگذشته بسیار دورآثار ومظاهري از این گونه بناها واستراحتگاه هاي بین راه دیده می شود که بسیاري از آنها را می توان از نظر شیوه ساختمانی از شاهکارهاي معماري وهنري عصر خود به حساب آورداحداث کاروانسرا در منطقه سابقه اي بسیار طولانی داشته وساخت آن در جاد ه هاي کاروانی به منظور استراحت و سرپناه، در ادوار مختلف بویژه دوره اسلامی، از اهمیت خاصی برخوردار بوده است کاروانسرا در دوره اسلامی در این دوره، معماري کاروانسراها از دیدگاه سبک وتنوع نقش هها به اوج شکوفائی رسیده و در مسیر شهرها و روستا، ومعابر کوهستانی و نواحی کویري، کاروانسرا و رباطهاي برونشهري و در مراکز اقتصادي وراسته بازارها، کاروانسرا و رباطهاي برونشهري با ویژگیهاي متفاوت کار بردي احداث شدندنمونه هاي بسیار زیبا وجالب توجه از معماري این گونه بناها که در سرزمین پهناور إیران از کرانه هاي رود ارس تا سواحل خلیج فارس ب ه یادگار مانده، معرف ذوق هنري و مهارت معماران، بنایان واستادکارانی است که در ادوار مختلف وبا توجه به نیازهاي گوناگون، باعلاقه فراوان در طریق تحول، تکامل، زیبائی و گسترش کاروانسراها به جان کوشیدند باتوجه به این تنوع وزیبائی است که بسیاري از محققان وصاحب نظران هنرمعماري، کاروانسراهاي ایران را مهمترین نشانه پیروزي و موفقیت معماري ایران به شمار آورده واستاد کاران ایرانی را در ایجاد این گونه بناها مبتکر و پیشقدم دانسته اند کاروانسراهاي ایران، علاوه بر ارزش هنري، از دیدگا ه مسایل اجتماعی نیز حایز اهمیت فراوانی بوده و شایسته مطالع هاي گسترده است بسا که طی قرون سپري شده، کاروانسراهاي درونشهري و برونشهري که بارانداز واستراحتگاه کاروانها و کاروانیان اقصی نقاط معمور آن روزگاران به شمار می آمده، محل تعاطی و تعام ل اندیشه ها وتبادل وتقابل آداب و رسوم اقوام و ملل مختلف بوده، و بی تردید، این تماس و تلاقی انسا نها واندیش ههاي گوناگون، تأثیري شگرف بر زندگی مردم این مرز و بوم کهنسال داشته است 1-3-1 انواع کاروان سراها اصلی تقسیم کرد: ◌ٔ به طور کلی می توان کاروا نسراها را به دو دسته کاروانسراهاي درون شهري کاروانسراهاي برون شهري از آن جایی که اغلب کاروانسراهاي باقی مانده در ایران متعلق به دوره صفوي و بعد از آن است، لازم است در تقسیم آن تمامی عوامل از وضع آب و هوایی تا شیوه معماري منطق ه اي مورد بررسی قرار گ یرد در درجه اول کاروانسراهاي ایران را م یتوان به گرو ههاي زیر تقسیم بندي نمود: کاروانسراهاي کاملاً پوشیده منطقه کوهستانی کاروانسراهاي کرانه هاي پست خلیج فارس کاروانسراهاي حیاط دار مناطق مرکزي ایران گروه آخر از نظر نقشه به انواع مختلف تقسیم بندي می شوند 1:کاروانسراهاي مدور: تعداد کمی از کاروانسراهاي ایران با نقشه مدور بنیاد گردیده است این کاروانسراها بسیار جالب توجه و از نظر معماري حایز اهمیت فراوان است