پروژه طراحي معماري،دهکده سلامت با رویکرد همزیستی معماری با طبیعت
فهرست مطالب
فصل اول:مفاهیم پایه 2
1-1-تعریف دهکده سلامت 2
1-2-دهکده سلامتی در ایران 2
1-3-پیشینه دهکده سلامت 3
1-3-1-ضرورت نیاز به دهکده سلامت 3
1-3-2-انواع نظریات روان درمانی 4
1-3-3-روانکاوی 4
1-3-4-نظریه روان شناسی فردی آدلر 4
1-3-5-نظریه درمان عقلانی _ عاطفی الیس 5
1-3-6-نظریه درمان مراجع _ محوری راجرز 5
1-3-7-گشتالت درمانی پرلز 5
1-3-8-نظریه درمان مبتنی بر تحلیل ارتباط محاورهای برن 5
1-3-9-نظریه واقعیت درمانی گلاسر 5
1-3-10-نظریه رفتار درمانی 6
1-3-11-آسيب ديدگان از فشار های روحی و روانی زندگی : 6
1-3-12-سالمندان: 7
1-3-13-بيماران حد واسط: 9
1-4-توريسم درمانی: 10
1-4-1-امکانات اقامتی : 11
1-5-سایرامکانات رفاهی 12
1-5-1-طب سنتی در کشورهای مختلف 13
1-6-توریسم درمانی یا گردشگری سلامت 15
1-7-تاریخچه گردشگری سلامت 15
1-8-زیر شاخه های گردشگری سلامت 17
1-8-1- گردشگری پزشکی (Medical Tourism) 17
1-8-2-گردشگری طبیعت درمانی (Curative Tourism) 18
1-8-3-گردشگری تندرستی (Wellness Tourism) 19
1-9-شرحی بر گردشگری سلامت در جهان 20
هندوستان 22
فیلیپین 23
سنگاپور 24
1-10-گردشگری سلامت در ایران 25
1-11-پتانسیلهای گردشگری سلامت در ایران 27
1-12-اهداف گردشگری سلامت در ایران 28
کشورهای مبدا گردشگری سلامت به ایران 28
1-13-بیشترین استانهای ایران در حوزهی گردشگری سلامت 28
استان یزد 28
استان مازندران 29
1-14-همزیستی طبیعت و معماری 30
1-15-اهمیت وجایگاه طبیعت در معماری 31
1-16-انواع رویکردهای مختلف معماری در رابطه با طبیعت 32
1-17-رابطه بین معماری و نیازهای طبیعی انسان 34
1-18-شیوههای سازگاری معماری با شرایط اقلیمی مختلف 35
1-19-مزایای پیوند طبیعت با معماری 38
فصل دوم:مطالعات تکمیلی 41
2-1-مقدمه 41
2-2-تاريخچة خدمات بيمارستاني 41
2-3-تعريف بيمارستان 43
2-4-عملکرد بیمارستان 43
2-5-تقسيمبندي بيمارستان 44
2-5-1-بيمارستان عمومي 44
2-5-2-بيمارستانهاي تخصصي 44
2-5-3-سطوح بيمارستانها 44
2-5-4-بيمارستان ناحيهاي 45
2-5-5-بيمارستان منطقهاي غير آموزشي 45
2-5-6-بيمارستانهاي منطقهاي آموزشي 45
2-5-7-بيمارستان قطبي آموزشي 45
2-5-8-بيمارستان كشوري 45
2-6-مساحت و اندازة بيمارستان 45
2-7-سرانه تخت در بيمارستانها 45
2-8-اصول اساسي تشكيلات بيمارستاني 46
2-9-فرم كلي ساختمان بيمارستان از نظر ارتفاع 47
2-9-تيپولوژي بيمارستان 49
2-9-1-سيستم پاويلون: 49
2-9-2-سيستم متراكم 50
2-9-3-سيستم مخلوط 50
2-10-تعدادي از گونههاي مختلف بيمارستان به شرح زير ميباشد: 50
2-10-1- آرايه چليپا: 50
2-10-2-آرايه مثلثي 51
2-10-3-آرايه T : 52
2-10-3-آرايه ارگانيك: 52
2-10-4-آرايه شعاعي 52
2-10-5-بيمارستان در آينده 53
2-10-6-توسعه استراتژيك طراحي مدرن 54
2-11-برنامههاي فضاهاي بيمارستاني 56
2-12-انواع طرحهاي استراتژيك 61
2-13-نمونههاي عمودي فرمهاي ساختماني: 62
2-14-برج پيچيدهاي كه روي يك پايه كوتاه ساخته شده 62
2-15-برج راديال يا استوانهاي بر روي پايه با ديوار كوتاه: 63
2-16-يك برج به هم چسبيده دوتايي روي يك پايه 64
2-17-برجي عمودي 64
2-18-بلوكهاي پيوسته بهم مستقل 65
2-19-ساختمان به شكل ستون فقراتي با پيشامدگي زيبا 66
2-20-ساختمان وسيع با حياط 67
2-21-ساختماني با حياط متراكم 70
2-22-ساختمان ستوني سنگي يكپارچه افقي 70
فصل سوم:مبانی نظری طرح 73
3-1-بررسی مفهوم فضا در معماری 73
3-2-ویژگیهای فضا 75
3-3-مفهوم فضا از نظر اندیشمندان 78
3-4--رابطه درون و بیرون در معماری 83
3-3-رنگ در معماری ایران 88
3-5-ایهام وتداعی 90
3-6-گوناگونی معماری در ایران 90
3-7-حجم در معماری ایران 91
فصل چهارم: برنامه فیزیکی و استانداردهای طراحی 94
4-1-راهنماي برنامه ريزي و طراحي معماري بخشهاي بستري 94
4-1-1-مواردي كه موجب ايجاد محيط مناسب براي بيماران ميشود 94
4-1-2-نور طبيعي منظره و تهويه طبيعي 95
4-1-3-ابعاد پنجرهها 95
4-1-4-مكان پنجرهها 95
4-1-5-جلوگيري از تابش آفتاب 95
4-1-6-نوع بازشوي پنجرهها 95
4-1-7-نور مصنوعي در اتاقهاي بستري 96
4-1-8-چراغ عمومي اتاق 96
4-1-9-چراغ خواب 96
4-1-10-چراغ راهروها 96
4-2- دما، رطوبت و تهويه مكانيكي 97
4-2-1-كنترل دما و رطوبت 97
4-2-2-تهويه مكانيكي 97
4-3-بهداشت محيط و كنترل عفونت 97
4-3-1-ايمني 97
4-3-2-صداي مطلوب و نامطلوب 98
4-3-3-صداي نامطلوب 98
4-4-محل استقرار ساختمان بيمارستان 98
4-4-1-پوستههاي خارجي ساختمان بيمارستان 98
4-4-2-سيستمهاي سرمايش و گرمايش و تخليه هوا در بخشهاي بستري 98
4-4-3-صداي ناشي از بخش موسيقي، راديو و تلويزيون در اتاقهاي چند تختخوابي 99
4-4-4-صداي ناشي از سيستم پيجينگ (Paging) در بخشهاي بستري 99
4-4-5-محل سرويسهاي بهداشتي در بخش بستري 99
4-4-6-فضاهايي كه باعث توليد صدا ميشود 99
4-4-7-انعكاس صدا و مصالح نازك كاري 99
4-4-8=تسهيلات آسايش و ايمني بيماران 99
4-4-9-تعداد تختهاي اتاقهاي بستري در بخش بستري جراحي 99
4-4-10-فاصله تختهاي بستري 100
4-4-11-امكانات تختهاي بستري 100
4-4-12-سيستم احضار پرستار و اينتركام 100
4-4-13-امكان گوش دادن به راديو، انتخاب كانال تلويزيون 101
4-4-14-دستگيرههاي حفاظتي در حمامها و سرويسهاي بهداشتي 101
4-4-15-سرويس بهداشتي معلولان 101
4-4-16-شيشه و توري پنجرهها 101
4-4-17-پرده 101
4-4-18-پرده پنجرهها 101
4-4-19-پرده دور تخت 102
4-4-20-پرده حمام 102
4-4-21-تلفن 102
4-4-22-گنجه لباس بيماران 102
4-4-23-يخچال 102
4-4-24-دستشويي 102
4-4-25-گازهاي طبي 102
4-4-26-اتاق روز بيماران 103
4-4-27-نشيمن بيماران 103
4-4-28-انتظار بيماران پذيرش شده يا ترخيص شده 103
4-4-29-ملاقات دوستان و بستگان 103
4-4-30-آموزش بيماران و همراهان آنها در زمان ترخيص 103
4-5-رنگ و فضاي معماري 103
4-5-1-فضاي معماري 104
4-5-2-طراحي روابط داخلي بخش بستري 104
4-5-3-كيفيت طراحي فضاهاي بخش 104
4-5-4-رنگ 104
4-6-تسهيلات و فضاهاي مورد نياز پزشكان و پرستاران در بخشهاي بستري 105
4-6-1تسهيلات و فضاهاي مورد نياز پرستاران 105
4-6-2-ايستگاه پرستاري 105
4-6-3-مكان ايستگاه پرستاري 105
4-7-عناصر تشكيل دهنده ايستگاه پرستاري 105
4-7-1-پيشخوان 105
4-7-2-ارتباط بخشهاي بستري جراحي و بيمارستان 107
4-7-3-تركيب بندي بخشهاي بستري جراحي 108
4-7-4-همجواري حداقل دو بخش بستري 108
4-7-5-ظرفيت يك بخش بستري داخلي/ جراحي 108
4-7-6-جهت نورگيري بخشهاي بستري 109
4-7-7-گسترش آينده 109
4-7-8-ارتباط بخشهاي بستري با ساير بخشهاي بيمارستان 109
4-7-9-آورد و برد بيماران 109
4-7-10-آورد و برد ابزار و وسايل 109
4-7-11-آورد و برد مواد مصرفي و دور ريختني 110
4-8-روابط فضاهاي داخلي بخشهاي بستري جراحي 111
4-8-1-انتخاب مدول شبكه ستونهاي سازه ساختمان 111
4-8-2-مكان ايستگاه پرستاري 111
4-8-3-گروه بندي بيماران بر حسب شدت بيماري، شرايط بيماري و خصوصيات رواني 112
4-8-4-گروه بندي بيماران بر حسب وخامت بيماري و شرايط بيماري 112
4-8-5-ظرفيت بخش و مكان اتاقهاي آن در رابطه با ايستگاه پرستاري 112
4-8-6-مكان اتاقهاي بستري در رابطه با ايستگاه پرستاري 112
4-8-7-عملكرد فضاهاي بخشهاي بستري داخلي/ جراحي 113
4-9-فضاهاي بيمار خواب 113
4-9-1-اتاق بستري چهار تختخوابي 113
4-9-2-حمام و سرويس بهداشتي 113
4-9-3-اتاق بستري يك تختخوابي 114
4-9-4-ابعاد اتاق بستري يك تختخوابي 114
4-9-5-مشخصات مشترك اتاقهاي بستري و تجهيزات آنها 114
4-9-6-دستشويي بيمارستاني 114
4-9-7-درهاي اتاق بستري 115
4-10-فضاهاي پشتيباني داخل بخش بستري 116
4-10-1-اتاق دارو و كار تميز 116
4-10-2-اتاق كار كثيف 116
4-10-3-اتاق جمع آوري كثيف 116
4-10-4-اتاق معاينه و درمان 117
4-11-مشخصات مبلمان و نازك كاري اتاق روز بيماران 118
4-11-1-انبار رخت تميز 118
4-11-2-اتاق نظافت 118
4-11-3-حمامها و سرويسهاي بهداشتي 119
4-11-4-حمامهاي بيماران 119
4-11-5-وان درمان 120
4-11-6-نقشه اتاق بستري يك تختخوابي 120
4-11-7- مشخصات نقشه اتاق كار كثيف در كليه سطوح بيمارستانها 122
4-11-8-مشخصات نقشه اتاق جمع آوري كثيف در كليه سطوح بيمارستانها 124
4-11-9-اتاق نظافت 125
4-11-10-مشخصات نقشه اتاق معاينه و درمان در بيمارستان 126
4-11-11-دوش و توالت و دستشويي معلولان در تمام سطوح بيمارستانها 128
4-11-12-ايستگاه پرستاري 130
4-11-13-بخش مراقبتهاي ويژه 131
4-12- فضاهای مورد نیاز در بخشبستری 131
4-12-1-سازماندهي بخش جراحي 133
4-12-2-اطاقهاي جراحي 133
4-12-3-فضاهاي مشترك 133
4-12-4-بخش جراحي 133
4-12-5-مراحل مختلف بخش جراحي را ميتوان به صورت زير دسته بندي نمود: 134
4-12-6-تيم جراحي شامل: 134
4-12-7-وسايل اتاق عمل: 135
4-13-فضاهاي داخلي بخش جراحي 137
4-13-1- تعداد اتاقهاي عمل 137
4-13-2-مساحتهاي مورد نياز قسمتهاي مختلف بخش جراحي: 137
4-13-3-تجهيزات 139
4-13-4-تجهيزات و وسايل اتاق عمل 140
4-13-5-وسائل الكتريكي و الكترونيكي اتاق عمل 140
4-13-6-وسايل غير الكتريكي اتاق عمل 141
4-13-7-وسايل اتاق بهبودي 142
4-13-8-خطرات انفجار 142
4-13-9-اندازه اتاق عمل 143
4-13-10-بلندي اتاق عمل 144
4-13-11-ديوارها، كف و سقف اتاق عمل 144
4-13-12-نور و رنگ اتاق عمل 144
4-13-13-دما، رطوبت 144
4-13-14-ضد عفوني كردن اتاق عمل 145
4-13-15-شرايط استريل در اتاق عمل 145
4-13-16-اتاق كار جهت استريل آب 146
4-13-17-اسكراپ و اتاق استريل 146
4-14-اورژانس و بیماران سرپایی 147
4-14-1-اورژانس 147
4-14-2-ورودي اورژانس 147
4-14-3-درمانگاه 147
4-14-4-تقسيمبندي فضاهاي درمانگاه 148
4-14-5-فضاهاي كلينيكي تيپ 149
4-15-انواع درمانگاه 150
4-15-1-كلينيك جراحي عمومي 150
4-15-2- متخصص گوش و حلق و بيني 152
4-15-3-اتاقهاي معاينه 152
4-15-4-مطب مخصوص عمل جراحي 153
4-15-5-تست شنوايي 154
4-15-6-چشم پزشكي 154
4-15-7- جراحي ارتوپدي 155
4-15-8-اطاقهاي مورد نياز 156
4-15-9-اطاقهاي آزمايش 156
4-15-10-تكنولوژي ديجيتالي 157
4-15-11-جراحي دست 157
4-15-12-اطاق قالببندي 157
4-15-13-اطاق راديولوژي 158
4-15-14-پرتونگاري اشعه X ديجيتالي 158
4-15-15-كلینيك جراحي پلاستيك 158
4-16-اتاقهاي معاينات 159
4-16-1-كلينيك امراض پوستي 160
4-16-2-توضيح مربوط به عملها: 160
4-16-3-کلینیک قلب 161
4-16-4-اتاقهاي معاينه 161
. 163
4-16-6-آزمايشگاه (Lab) 163
4-16-7-سيركولاسيونهاي اصلي درمانگاه 163
4-16-8-رابطه درمانگاه و بيمارستان 163
4-16-9-تزريقات 164
4-16-10-پانسمان 164
4-16-11-داروخانه 164
4-16-12-بخش معاينات و معالجات مشترك 165
4-16-13-آزمايشگاه باليني 165
4-16-14-ابعاد 166
4-16-15-راديولوژي 167
4-17- عملكرد 168
4-17-1-واحدها 169
4-17-2-رختكنها: 169
4-17-3- فيزيوتراپي 169
4-17-4-بدن درماني 170
4-17-5-كاردرماني 170
4-17-6-توان بخشي 170
4-17-7-تسهيلات بدن درماني 170
4-17-8-تسهيلات كاردرماني 170
4-17-9-رفت و آمد 171
4-17-10-بخش تسهيلات تشخيص 171
4-17-11-اكوكارديوگرافي E.C.G نوار قلبی: 171
4-17-12-آنژيوگرافي: 171
14-17-13-سونوگرافي: 171
4-17-14-سيتي اسكن: 172
4-18-اداری و خدمات و پشتیبانی 173
4-18-1-بايگاني 173
4-18-2-بايگاني فضاهاي عمومي 174
4-18-3-تسهيلات جنبي 175
4-18-4-بخش خدمات و تداركات 175
4-18-5-ساختمان خدمات 175
4-18-5-تغذيه 175
4-18-6-تخمين غذا 176
4-18-7-كاخداري 176
4-18-8-نظافتچي 177
4-18-9-دفع فاضلاب 177
4-18-10-رختشويخانه 177
4-18-11-استريليزاسيون مركزي 178
4-18-12-عمليات 179
4-18-13-ابزار جراحي 180
4-18-14-انبارها 180
4-18-15-تسهيلات كاركنان 181
فصل پنجم:طراحی اقلیمی وبررسی پیشینه تاریخی 183
5-1-موقعیت جغرافیایی 183
5-2- موقعیت طبیعی 183
5-3-توپوگرافی و ناهمواری های شهر تهران 183
5-4-تاریخچه شهر تهران 183
5-5-ویژگی های اقلیمی 209
5-5-1- تأثیر طراحی اقلیمی در صرفه جویی انرژی 209
5-5-2- تجزیه و تحلیل عوامل اقلیمی 209
5-5-3- بررسی نمودار بیوکلماتیک شهر و انسانی تهران 210
5-6-اصول طراحی اقلیمی 211
5-6-1-تعیین جهت و فرم ساختمان با توجه به اقلیم 212
5-6-2-تهويه طبيعی در رابطه بااقليم 213
5-6-3-فرم ساختمان در رابطه با اقليم 215
5-6-4-نتیجه گیری و تعیین تدابیر طراحی اقلیمی 216
5-7-تاریخچه و سابقه پیدایش منطقه ۲۲ شهرداری تهران 217
5-8-مشخصات جغرافیایی و اقلیمی منطقه ۲۲ شهرداری تهران 220
5-9-کيفيت هوا در منطقه 22 شهرداري تهران 223
5-10-شبکه حمل و نقل منطقه 22 شهرداري تهران 225
5-11-ضرايب تعديل زيست محيطي و شهرسازي 231
5-12-ضوابط جلوگيري از افزايش محدوده شهرها ( مصوبه مورخ 10/8/78) 234
فصل ششم: بررسی نمونه های داخلی و خارجی 237
6-1-بیمارستان ویوانته 237
6-2-مرکز درمانی مارانون 241
6-3-بیمارستان اولینا 249
6-4-بیمارستان کودکان رندال 255
6-5-مرکز درمانی و تحقیقاتی مستره در ایتالیا 264
6-6-مجموعه درمانی سنت الاو در نروژ 274
6-7-بیمارستان پارس در رشت 281
6-8-.بیمارستان آموزشی 220 تختخوابی قزوین 290
فصل هفتم :کانسپت و طراحی 303
7-1-طراحی 303
7-1-1-كانسپت ها: 303
7-1-2- ايده و طرح نهايي 305
7-1-3- طراحي معماري 307
7-2-ايده ها: 309
7-3-سناريوهاي کانسپچوال ( مفهومي ) 311
7-4-نظریه کوين روش مي گويد 313
7-5-نظریه :ادوارد لارابي بارنز مي گويد 314
7-6-سلسله مراتب کانسپت 315
7-7-انواع پنجگانه کانسپت: 316
7-7-1-کانسپت قياسي (Avalogies) 316
7-7-2-استعارات و تشبيهات (کانسپت هاي استعاري) (Metaphores and Similes) 319
7-7-3- (کانسپت هاي جوهري) Essences 319
7-7-4-پاسخ مستقيم و حل مساله (کانسپت هاي برنامه اي) Prigrammatic 322
7-8-کانسپت طرح 324
منابع: 324
بخشی از مطلب
ایجاد و گسترش فضاهای درمانی با ارائه امکانات رفاهی و خدماتی مکمل و بهرهگیری از طبیعت در کنار حوزه اصلی درمان و پزشکی، روز به روز در حال گسترش می باشد؛ این در حالیست که پتانسیلها و امکانات بالقوه و طبیعی موجود در کشور ما به منظور تعریف مجموعههایی منسجم جهت ارائه خدمات گردشگری درمانی چندان مورد توجه نبوده اند. در این راستا، پژوهش حاضر در پی تعریف مجموعهای با عنوان دهکده سلامت با ترکیبی از فضاهای درمانی و اقامتی، در تلفیق با طبیعت منطقه میباشد.دهکده سلامت فضایی درمانی اقامتی تفریحی است که در آن درمانهای طبیعی در کنار سایر درمانهای پزشکی صورت میگیرد. چنین فضایی با عملکرد چندگانه در ایران هنوز ساخته نشده است و نیاز به آن به دلیل شیوع روزافزون بیماریهای روحی عصر حاضر از جمله افسردگی و احساس خستگی، به میزان زیادی به چشم میخورد. بنابراین در این اثر تا حدی به معرفی درمانهایی که از طریق طب مکمل انجام میشود پرداخته شده و سه مبحث نوردرمانی، رنگدرمانی و طبیعتدرمانی به صورت جزئیتر مورد بحث قرار گرفته است. هدف اصلی از طراحی دهکده سلامت، طراحی فضایی درمانی است که برخلاف فضاهای درمانی امروزه که ترس و اضطراب را در همان آغاز ورود در بیمار و حتی همراهان بیمار ایجاد میکند، حسی از آرامش و شادی را در کنار درمان برای بیماران، همراهان و کارکنان فراهم نماید. مخاطبان این دهکده تنها بیماران نیستند، بلکه همه کسانی هستند که به این مجموعه وارد شده و نیازمند مکانی برای تجدید قوا، روحیه بخشی و دوری از شهر و همهمههای آن در دل طبیعت میباشند.و....