بخشی از مطلب
فرهنگ نيز به عنوان يك عنصر محتوايي در طول تاريخ با داد و ستد محيط پيرامون خود تكامل پيدا مي كند و بر اين اساس فعاليت هاي اجتماعي يك جامعه، در قياس با محيط فرهنگي و بستر زماني مربوطه قابل ارزيابي است. اتاق، خانه، محله، بازار، دروازه، كاروانسرا و شهر سنتي در ارتباطي دوسويه كالبد خود را متاثر از عملكرد هاي فرهنگي انسان هاي وابسته به آن گرفته و از سويي عملكردهاي خود را با عوامل ثابت معماري از قبيل اقليم، مصالح بومي و سازه همخوان كرده اند. رابطه فرم و عملكرد در معماري همواره مشغله تئوريسين هاي معماري در دوره هاي مختلف بوده است. تفكرات مانريستي (روش گرايانه) كه ريشه در رنسانس داشته، در تقابل با مفاهيم محتوايي معماري در غرب، خصوصا دوران مدرنيسم تئوريزه شده و اساس كار مباني زيبايي شناسي در معماري قرار گرفته كه از حوصله اين مجال خارج است.
آنچه به عنوان رابطه فرم و معماري در معماري سنتي مورد بحث قرار مي گيرد، در قالب معماري زورخانه به عنوان يك الگوي فضايي ورزش سنتي مطرح مي شود و مي تواند در مورد ساير ابنيه سنتي بسط يابد....
بي ترديد شئون اجتماعي هر قومي را نمي توان فارغ از بستر فرهنگي آن قوم بر شمرد.
علل انتخاب موضوع
    خلوص فضا در معماري فضاهاي زورخانه ايي و ورزشهاي باستاني و  بودن اين فضا ها از مفاهيم ساختاري معماري باستاني ايران همچنين باز زنده سازي اين فضاهاي بکر و مورد نياز جامعه کنوني بنده را بر آن داشت تا به اين موضوع  بپردازم
 
مقدمه 
زورخانه به عنوان يکي از کهن ترين باشگاه ها و سازمانهاي ورزشي جهان مطرح هستند و به گفته ادوارد برآون شرق شناس انگليسي : "قدمت زورخانه به دوران باستان مي رسد."
اما متأسفانه اين ميراث  و گوهر ارزشمند فرهنگي و ورزشي فاقد جايگاه واقعي خود در ساختار اصلي طراحي محله هاي شهري است. در قديم زورخانه را لنگرگاه نيز مي گفتند. بناي زورخانه در گذشته در مجاورت بازارها و مراکز اقتصادي قرار داشت. اما توسعه بي رويه خانه سازي در شهرها بسياري از زورخانه ها نيز در برگرفت و موجب افول نقش و کارکردهاي بهتر اين ورزش و چه بسا موجب بروز مزاحمت براي خانه هاي همسايگان اطراف شد.
شکل درون و برون زورخانه هاي قديم در توالي معماري دوران ساسانيان است. ورود به زورخانه از دري کوتاه (حدود 5/1 متر) و با دو يا چند پله از کف کوچه به پايين کنار گود مي رسيد. گود زورخانه به صورت هشت ضلعي و از کف تا لبه حدود 70 تا 90 سانتيمتر و طول آن از هر سو از زاويه به زاويه حدود 8 متر است که 20 نفر در آن ورزش مي کنند. علت پايين تر قرار گرفتن گود اين بوده است که ورزشکار هنگام ورزش نسبت به ديگران کوچک تر به نظر آمده و احساس کبر و نخوت نکند.
دور آن معمولا چهار ايوانچه مانند حمامهاي قديم قرار دارد. سقف زورخانه مدور و بلنداي آن به 10 منر هم مي رسيد. اما در زورخانه هاي کنوني تفاوت در اندازه ها و مصالح و شکل وجود دارد. بر لبه گود به جاي ازاره چوبهايي نصب کرده اند تا بر اثر ضرب دست کشتي گيران و جست و خيز ورزشکاران ريزش نکند . سراسر ديواره گود ساروج اندود شده است.
در کنار در ورودي به محوطه زورخانه ، سردم يا جايگاه مرشد قرار دارد تا به ورود و خروج ورزشکاران مسلط باشد و در جلوي آن چوب بست يا وسيله اي مانند آن براي آويختن زنگ برپا کرده و بر آن اشيايي از قبيل شمشير ،کلاه خود، قمه ، زنجير،پوست پلنگ ،زره ، سپر و پر قو به آن مي اويختند. در بالاي سردم تمثال حضرت علي(ع) را قرار مي دادند.
سکوي سردم نسبت به کف گود 1 تا 5/1 متر بلندتر است. بر روي سکو و زير چوب بست اجاقي کنده مي شد که در آن آتش مي ريزند و هرگاه اجاق نداشته باشند م و...
 
 
فهرست مطالب   
چکيده    5
علل انتخاب موضوع    6
مقدمه    7
تعاريف    11
پيشينه    11
مباني نظري    15
آداب ورزش زورخانه‌اي    25
جايگاه رزم در ورزش باستاني    26
جايگاه امروزي ورزش باستاني    26
بازشناسي فرهنگي هنري ورزش زورخانه‌اي    27
فلسفه زورخانه    29
ريشه ها و بنيادهاي تاريخي ورزش هاي زورخانه اي    31
شباهت معماري زورخانه ها با معابد مهري    32
تاريخچه ورزش باستاني    36
لنگرگاه از دوره سلجوقيان تا مغولان    39
ورزش باستاني در دوران تمدن اسلامي    41
آشنايي با ورزش زورخانه ايي و مشق حرکات آن جهت ابعاد فضايي معماري    47
برنامه ورزش در زورخانه    47
 نرمش هاي ورزش باستاني    48
انواع نرمش هاي سنتي در زورخانه:    48
2-     سنگ گرفتن    49
اهداف سنگ گرفتن:    50
انواع پاي زدن    52
اهداف پا زدن    52
 شنا:    53
انواع شناي زورخانه:    53
اهداف شنا رفتن:    54
ميل گيري در زورخانه    55
-ميل گيري آرام يا سرمچ:    56
 ميل گيري تند يا گوارگه:    56
 ميل بازي    56
اصول ميل بازي:    57
اهداف ميل گيري    57
چرخيدن    58
اهداف چرخيدن:    60
انواع کباده زدن بر  سه گونه است:    61
اوزان کباده:    62
اهداف کباده زدن:    63
-سحرخيزي:    65
- اظهار فروتني هنگام ورود به زورخانه:    65
تشريفات و احترام به ديگران:    65
مرشد و تشريفات:    66
دعوت به ورزش:    69
زورخانه و وسايل ورزش هاي زورخانه اي    80
دعا كردن    81
سردم؛ جايگاه مرشد    81
زنگ    81
ضرب    82
مياندار    82
ميل    82
ميل ورزش    83
ميل بازي    83
ميل سبك و سنگين    84
كباده    85
سنگ    86
تخته شنا    86
پوشاك مرشد    87
آداب و رسوم ورزش هاي زورخانه اي    88
عناوين آموزشي ورزش هاي زورخانه اي    103
اهداف كلي ورزش هاي زورخانه اي    104
اهداف مهارتي ورزش زورخانه ايي    105
اهداف عاطفي و نگرشي ورزش زورخانه ايي    106
ابزار و وسايل آموزشي مورد نياز ورزش زورخانه ايي    107
چگونه ورزش هاي زورخانه اي    110
ورزش هاي زورخانه اي گروهي    110
مراحل ورزش فردي باستاني زورخانه ايي    111
آشنايي با كشتي پهلواني    113
مقدمه    113
زمان كشتي پهلواني    114
اوزان کشتي پهلواني    115
لباس كشتي پهلواني و مشخصات آن    116
اصطلاحات شلوار و لباس كشتي پهلواني    117
گروه بندي مسابقات کشتي پهلواني    118
مقررات فني کشتي پهلواني    118
امتيازات فنون كشتي پهلواني    119
چگونگي برنده شدن در صورت تساوي درکشتي پهلواني    120
خطاها، اعمال خلاف و جرائم آنها درکشتي پهلواني    123
شرايط اخطار(آگاهي) و (هشدار) درکشتي پهلواني    125
حاضر نشدن كشتي گير روي تشك    126
داوران مسابقه کشتي پهلواني    126
ريشه ها و بنيادهاى تاريخى ورزش هاى زورخانه اى    129
شباهت معمارى زورخانه ها با معابد مهرى    131
لنگرگاه از دوره سلجوقيان تا مغولان    135
ورزش باستانى در دوران تمدن اسلامى    137
برنامه فيزيکي و ريز فضاهاي زورخانه    144
جدول استاندارد وزن و ابعاد وسايل ورزشي زورخانه    146
نمونه هاي موردي    148
زورخانه هاي تهران    148
زورخانه‌هاي تهران قديم    153
نمونه هاي موردي خارجي    159
زورخانه حکيم ابوالقاسم فردوسي دوشنبه، تاجيکستان    159
زورخانه رستم دستان و مجموعه ورزشي حکيم ابولقاسم فردوسي کابل    160
زورخانه حضرت عباس ابن علي (ع)، شهر مقدس کربلاء    163
ريشه هاي آيين زورخانه اي و معماري ويژه ي آن    166
نتيجه گيري    170
منابع و ماخذ    172