نقوش برجسته دوران آشوری بین النهرین

پيكرتراشي آشوري
هنرمندان سنگتراش آشوري مهارت و خلاقيت خود را در آفرينش نقش برجسته هاي بي شماري جهت دادند و ما به ندرت به آثار سه بعدي كامل كه بتوان آنرا مجسمه ناميد. برمي خوريم. دليل اين امر زمينه وسيعي است كه سطوح طولاني و بي انتهاي ديواره هاي كاف ها براي خلق مناظر گوناگون فراهم آورده بود. نقوش كاف هاي نيمرود ( تصاوير 16-3 و 17-3) و نينوا (تصاوير 18-3و19-3) چون كتابي مصور توصيف جنگل ها، شكارها و خلاصه هر آنچه را كه معرف قدرت و شوكت پادشاه و پادشاهي است به استادانه ترين وجه به عهده گرفته اند.
(تصوير 16-3)
 

(تصوير 17-3)
 
در نوع تركيب بندي عناصر تصاوير در تصوير(16-3) دقت كنيد و آنرا با نقاشي روي صندوق مكشوف در مقبره فرعون (تصوير 23-4) بخش تمدن مصر مقايسه كنيد.
(تصوير 18-3)
 

(تصوير 19-3)
 
گرچه جزئيات نقش برجسته ي آشور باينپال بسي استادانه تر از نقاشي مصري است ليكن از شباهت هاي بسيار ميان اين دو اثر مي توان به رابطه دو تمدن و تأثير و تأثراتي كه از يكديگر پذيرفته اند، به خوبي پي برد. حتي نوع ايستادن ها و نشست هاي خشك و رسمي در تصوير(17-3) ما را به ياد نقاشي هاي ديواري، در مقابر فراعنه مصر تصوير 20-4 و 21-4 بخش تمدن مصر مي اندازد.
چيز ديگري كه در نقش برجسته هاي آشوري، بيننده را به تحسين وا مي دارد و دانش وسيع كالبد شناسي و دقت نظر هنرمندان در القاي حركات طبيعي ماهيچه هاست. در تصوير (18-3) ماده شيري ديده مي شود كه در اثر اصابت پيكان هاي كشنده و مجروح شده و آخرين لحظات زندگي را سپري مي كند.
جانوران در آثار هنري كشف شده از مناطق مختلف تمدن بين النهرين حضوري جدي و با اهميت دادند. اين اهميت معمولاً جنبه ي اسطوره اي داشته است. در مواردي چون نقش برجسته هاي تصاوير( 18-3)و(19-3) كه قدرت پادشاه در يك صحنه شكار شير به نمايش درآمده، موضوع بسيار عادي است، ولي در موارد ديگر حضور جانوران ، خصوصاً بز و عقاب، جنبه اي نمادين و گاه مقدس دادند. در برخي آثار نيز به موجودات اساطيري متشكل از اجزاي انسان و حيوان برمي خوريم (تصوير20-3) نوع ايستادن رسمي و با وقار اين موجود حكايت از ويژگي نمادين و آئين آن دارد كه كاملاً با شيوه ارائه شيرهاي دو تصوير گذشته متفاوت است.