كارآموزي ماشين سازي اراک
 
 
وجود مرا به نعمت های بیکران تو توان شکر نیست . ذره ذره وجودم برای تو ونزدیکتر شدن به تو می تپد .
الهی؛مرا یاری کن تا دانش اندکم ، نه نردبانی باشد برای فزونی تکبر وغرور ؛ نه حلقه ای برای اسارت و نه دستمایه ای برای تجارت . بلکه گامی باشد برای تجلیل از تو و بندگی تو ؛ بندگی فقط و فقط تو را سزد .
خداوند سبحانی که اگر بخواهد عزت دهد ، کسی نتواند مرا خوار کند و اگر بخواهد مرا خوار کند کسی نتواند مرا عزت بخشد .
تقديم به آن وجود مقدس که جهان در انتظارعدالت اوست
 
اﻳن مجموعه را باکمال خاکساری تقدﻳم می کنم به :
 
پدر و مادر عزیزم که
 
سرو ناز صبرشان و عطر شکوفه های محبتشان باغچه زند ﮕﻴم را سر سبز می کند ، آنان که وجودشان همه براﻴم مهر بود و وجودم براﻴشان همه رنج
 
سپاسگذاری :
 
خداوند سبحان را از صمیم دل سپاس می گویم که یاریم فرمود تا این پژوهش را در حد توان خود و در خدمت استاد بزرگوار و ارجمندم جناب آقای مهندس محمد باقر توکلی ، اندیشمند توانا ، به پایان رسانم . از رهنمودهای ارزنده آن استاد عالیقدر  به لحاظ نظرات و ایده های ارزنده و مساعدت های فراوانشان در تمـامی مـراحل ایـن تحـقیـق صمـیمانه تشـکر و قـدردانی مـی نمایم.
 
فهرست
 
فهرست
 
فصل اول
تاریخچه ، عملکرد و فعالیت ها
ماشین سازی اراک
گروه تولیدی فلزی و سازه
گروه تولیدی ماشین و مونتاژ
گروه تولیدی متالوژی
گروه نصب و راه اندازی
کنترل
کنترل کیفیت
کنترل مرغوبیت.
گروه خدمات فنی و پشتیبانی
مجتمع آموزش
 
فصل دوم
ساختار ، عملکرد وکاربردPLC
معرفی PLC
سخت افزار PLC
مدول منبع تغذیه
واحد پردازش مرکزی
حافظه
ترمینال ورودی
ترمینال خروجی
مدول ارتباط پروسسوری
مدول رابط
تصویر ورودی ها
تصویر خروجی ها
فلگ ها ، تایمر ها و شمارنده ها
انبارک یا آکومولاتور
واحد برنامه نویسی
 
 
فصل اول
 
تاريخچه ، عملكرد و فعاليت ها
فصل اول : تاريخچه ،عملکرد و فعاليت ها                                             
شركت ماشين سازي اراك
با اهداف پشتيباني از صنايع بنيادين ، انجام پروژه هاي گوناگون و توليد فرآورده هاي متنوع صنعتي در سال در زميني به مساحت  هكتار در جوار شهر اراك تأسيس و در سال  به عنوان اولين هسته صنعت سنگين كشور مورد بهره برداري قرار گرفت.
اين شركت با قابليت و توانايي هاي علمي ، فني و تخصصي در زمينه هاي طراحي ، ساخت ، نصب و راه اندازي تجهيزات پالايشگاهي ، پتروشيمي ، نيروگاهي و توليد ماشين آلات صنعتي به مثابه يك صنعت كارخانه ساز تاكنون پروژه هاي عظيم و ارزنده اي را با كيفيت بسيار مطلوب به اجرا در آورده است يا در دست اجرا دارد . اين مجتمع عظيم صنعتي با بهره مندي از حدود   نفر نيروي متخصص و كار
 
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                                
 
آزموده تنها مجموعه اي است كه تمامي امكانات و تجهيزات لازم در فرآيند توليد انواع محصولات صنعتي و اجراي پروژه هاي بزرگ ملي را به صورت يكجا در خود جاي داده است .
اين کارخانه شامل قسمت های مختلفی می باشد که هر يک کار و وظيفه تعريف شده خود را دارد .
در ادامه به اختصار به معرفی هريک از گروه های اجرايی کارخانه و شرح فعاليت های آنها می پردازيم .
 
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                                
 
گروه توليدي فلزي و سازه:
اين گروه با در اختيار داشتن حدود متر مربع فضاي مسقف كارگاهي در زمينه توليد پل و سازه هاي فلزي و تجهيزات پروژه اي فعاليت مي نمايد . طراحي و ساخت انواع مخازن ذخيره سقف ثابت و سقف شناور در ظرفيت هاي مختلف ، انواع مخازن تحت فشار كروي و استوانه اي ( ثابت ، سيار ، زيرزميني ) از توانايي هاي بالقوه گروه فلزي و سازه مي باشد ، كه مطابق استانداردهاي جهاني و بالاترين ضرايب اطمينان و دقت قابـل مقايسـه با شركـت هاي معـتبر خارجـي صـورت مي گيرد . از ديگر توانمندي هاي اين گروه ساخت انواع ديگهاي بخار تا ظرفيت  پوند در ساعت با فشارهاي مختلف ، ديگهاي آب گرم ، تجهيزات مورد استفاده در شركت ملي گاز از قبيل هيتر هاي غير مستقيم گاز در ظرفيت هاي مختلف ، فيلتر هاي گاز
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                                
 
 طبيعي ، مبدل هاي حرارتي ، اودورايزر ، لانچر ، ريسيور ، فيلتر ، اسكرابر ، سپريتور،ريكاوري بويلر و… مي باشد.
گروه فلزي و سازه همچنين به طراحي و ساخت سازه هاي عظيم فلزي از قبيل آشيانه چند منظوره هواپيما ، دريچه هاي هيدرومكانيكال سدها و نيروگاههاي آبي ، دودكش هاي نيروگاهي ، انواع پلها از قبيل راه آهـن ، پـل قوسـي ، پـل تـير مـشبـك ( روستـايي ) ، پل پيـش ساخته ( بيلي ) ، پل خرپائي و پل كف فلزي پرداخته است . واحدهاي طراحي اين گروه با به كارگيري آخرين امكانات رايانه اي ، نرم افزارهاي گوناگون و استفاده از استانداردهاي معتبر بين المللي از قبيل API , AASHTO , AD , DIN , B.S , ASME  بزرگترين پروژه هاي صنعتي را طراحي نموده اند .
 
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                                
 
گروه توليدي ماشين و مونتاژ:
اين گروه قابليتهاي متنوعي را در زمينه ارائه خدمات ماشينكاري ، ساخت و مونتاژ انواع قالبها و فيكسچر ها ، طراحي و ساخت جرثقيل هاي هيدروليك ، بوم ، خشك كاميوني ، موبايل و جرثقيل هاي ساختماني در  مدل درتناژهاي مختلف دارا مي باشد .
علاوه براين ساخت قطعات صنعتي مورد نياز ساير كارخانجات توليدي ، ساخت و مونتاژ انواع جعبه دنده ها و انجام سفارشاتي از قبيل ماشينكاري قطعات سنگ شكن ، محور راه آهن ، شير آلات مورد مصرف در صنايع نفت ، گاز و پتروشيمي ، توربين هاي نيروگاه هاي بادي ، واحد هاي فرآورش نفت خام  ( M.O.T )، فلنج هاي تحت فشار، ميز ها و غلطكهاي كارخانجات نورد ، قطعات دكلهاي حفاري ، تجهيزات مورد استفاده در صـنعت قنـد از قبـيل سيسـتم ديفيوزر ، تفاله
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                                
 
 خشك كن و … ، ساخت ماشين آلات واحد خنك كنندة شمش كارخانجات فولاد ، طراحي و ساخت تجهيزات استخراج معادل ذغال سنگ و سنگ آهن شامل : فيدر ، كانوير ، واگنهاي معادن ، وينچ ، الواتور و انواع جكها در اين گروه انجام گرفته است . همچنين طراحي و ساخت انواع كوره هاي صنعتي توليد فولاد براي اولين بار در ايران همچون پروژه كوره هاي عمليات حرارتي تا ظرفيت  تن فولاد سازي اسفراين و كوره هاي واگني  تني طرح توسعة آهنگري و كوره   VODC، طرح توسعه ريخته گري كارخانه ماشين سازي اراك ، طراحي و ساخت قالبهاي لغزنده و گام به گام بتون ريزي مورد استفاده در پوژه هاي سد سازي و نيز انواع شير آلات پروانه اي و هاول بانگر سدها از قبيل سد شهيد يعقوبي و بسياري محصولات ديگر نمايانگر توان و قابليت هاي ممتاز اين گروه مي باشد.
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                                
 
گروه توليدي متالوژي:
اين گروه توليدي متشكل از  كارگاه عمده :
ذوب و ريخته گري
      آهنگري
     گلوله زني
كه با برخورداري از   نفر نيروي ماهر و متخصص و دارا بودن تجهيزات و ماشين آلات پيشرفته در زمينه ذوب و ريخته گري و پرسها و چكشهاي آهنگري منحصر به فرد خود و همچنين تجهيزات عمليات حرارتي پيشرفته در زمينه توليد انواع قطعات ريخته گري ، قطعات آهنگري ، گلوله هاي فولادي با خواص ضد سايشي ، تهيه قطعات و شـمشـهاي فـولادي با سـطح مقـطع دايره تا قطر  ميليمتر و سطح
 
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                                
 
مقطع چهار گوش تا ضلع  ميليمتر ، محور ها و رينگ هاي فولادي ، فلنج هاي تحت فشار ، قطعات خودرو ، محور و بانداژ راه آهن ، غلطكها ، بلوكهاي فولادي ، بوش و سيـلندر در ابعاد مختلف فعاليـت مي نمايد و قادر است همه نوع آلياژ اعم از فولادهاي كربني و آلياژي و چدن هاي آلياژي را بر اساس استانداردهاي شناخته شدة بين المللي مانند DIN  و ASTM  و…   مطابق نظر سفارش دهندگان توليد نمايد.
در اين گروه به منظور توليد فولادهاي گاززدائي شده ، افزايش درجه خلوص ، بهبود خواص مكانيكي و نيز تهيه فولادهاي ضد زنگ از سيستم پيشرفته VODC ريخته گري در خلاء استفاده مي شود.
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                                
 
گروه نصب و راه اندازي :
اين گروه با بهره مندي از كادر متخصص و مجهز توانسته است در مقياس بسيار وسيعي نسبت به نصب و راه اندازي پروژه هاي پر اهميت و استراتژيك نظير پلهاي عظيم راه آهن بافق ، بندر عباس ، پل پاكستان ، پلهاي ديگر و آشيانة چند منظوره هواپيماهاي بوئينگ747 ، مخازن سقف ثابت و سقف شناور در اكثر پالايشگاه ها و مجتمع هاي پتروشيمي ، از قبيل مخزن ذخيره // بشكه اي پالايشگاه اصفهان و // بشكه اي خارك و … ، مخازن كروي پتروشيمي اصفهان ، تبريز و پالايشگاه هشتم بندر عباس و … اقدام نمايد.
در اين رابطه نصب تجهيزات پروژة آروماتيك پتروشيمي اصفهان واحد هاي H , M , T )    ( پالايشگاه هشتم بندر عباس از مواردي است كه توان تكنولوژيكي اين مجموعه را به نمايش مي گذارد.
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                               
 
در جمهوري اسلامي ايران هيچ مجتمع پالايشگاهي ، پتروشيميائي و يا صنايع گازي را نمي توان يافت كرد كه اين گروه در نصب و راه اندازي آن سهيم نباشد . پروژه عظيم نصب و راه اندازي ماشين آلات و تجهيزات كارخانة نورد سنگين كاويان اهواز با حضور فعال گروه نصب ماشين سازي اراك در حومةشهر اهواز به اجرا در آمده است .
اين گروه در راه اندازي كارخانه آلومينيوم المهدي بندر عباس ، آذر آب اراك ، نساجي بروجرد ، فولاد آلياژي يزد و قند دزفول حضوري فعال داشته و از جمله پروژه هاي برجسته اي كه اجرا نموده نصب دودكش  متري نيروگاه شهيد رجائي قزوين مي باشد.
كارگاههاي اين گروه در محل نصب و راه اندازي پروژه ها بر پا شده و پس از تكميل طرح به كار خود خاتمه مي دهند.
 
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                               
 
گروه نصب و راه اندازي در خلال عمليات خود از انواع مختلف روشهاي جوشكاري نظير استيلن ، آرگون ، قوس الكتريكي ، دستگاههاي آزمايشات غير مخرب و … مطابق آخرين استانداردهاي بين المللي استفاده مي نمايد.
كنترل كيفيت :
واحد هاي كنترل كيفيت در ماشين  سازي اراك در خصوص تحقق دستيابي مؤثر و کارآمد در جهت ثمر بخش بودن تلاش بخشهاي مـختـلف اعـم از بازاريـابي ، امـور مهـندسـي ، توليـد و خدمات پس از
 
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                               
 
 فروش در زمينه هاي توسعه و حفظ اصول استانداردهاي كيفي محصولات و خدمات به فعاليت اشتغال دارند.
اين واحد در فضائي مناسب جهت بروز استعداد ها و كارهاي گروهي با حمايت جدي و پيگيري مديريت در زمينه هاي ذيل عمل مي كنند:
 
    ♦تعيين استانداردهاي كيفي
    ♦انطباق محصولات توليدي با استانداردها
    ♦انجام اقدامات اصلاحي در صورت عدم انطباق با استانداردها
در اين شركت دو بخش مستقل كليه فعاليتهايي را كه بر مرغوبيت محصولات تأثير مي گذارند تحت پوشش قرار مي دهند:
 
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                              
   
كنترل كيفيت Quality Control  ( QC )    
اين واحد در هر گروه توليدي تحت نظارت و هدايت مستقيم مديريت عامل گروه فعاليت نموده و در طي اجراي فرآيند توليد با نظارت مداوم و مستمر و با به كارگيري ابزار و تجهيزات دقيق كنترلي هر مرحله را مطابق با نقشه، روشهاي مهندسي و برنامه كيـفي مـورد بـازرسي قرار مي دهد.
    اطمينان مرغوبيت Quality Assurance  ( QA ) 
اين واحد مستقيماً زير نظر مديريت عامل كارخانه قرار داشته و كاملاً مستقل از گروههاي توليدي عمل مي نمايد . كارشناسان اين واحد بر اساس  Quality Control Plan  در مقاطع تعيين شده با هماهنگي و همكاري QC  نسبت به بازرسي محصول بر اساس قرار داد مشتري اقدام نموده و بعد از اتمام كار در صورت عـدم وجـود مغـايرت ، برگه
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                               
 
ترخيص محصول را تأييد مي نمايند و براي محصول گواهينامه صادر مي كنند. توضيح اينكه در مواردي كه بازرس بر اساس Q.C.P  و با حضور بازرس كارفرما انجام مي شود ، مدارك و سوابق بازرسي و آزمون در تمام مـراحـل توليـد و نصـب محصـول حفـظ و نگهداري مي شوند . واحد اطمينان مرغوبيت جهت انجام وظايف خود از آزمايشگاههاي مجهز بهره مي برد.
 
 
گروه خدمات فني و پشتيباني :
اين گروه به عنوان يك مجتمع پشتيباني كننده از توليد ، نقش بسيار عمده اي را جهت تحقق اهداف مجموعه توليدي ايفا مي نمايد با توجه
 
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                               
 
 به امكانات ، وسايل و پرسنل در اختيار ، اقدامات پشتيباني از واحدهاي توليدي و نصب را بر عهده دارد.
واحدهاي تشكيل دهنده اين گروه عبارتند از:
♦    خدمات فني
♦    حمل و نقل سنگين و سبك
♦    رستوران كارخانه
    ♦باشگاه ، ميهمانسراي شماره يك و دو
♦    استخر سر پوشيده و سونا
♦    درمانگاه
    ♦خدمات اداري
♦    خدمات عمومي
♦    فضاي سبز و پارك اختصاصي
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                               
 
مجتمع آموزش:
مركز آموزش ماشين سازي اراك در سال   و با هدف تأمين نيروي انساني ماهر و متخصص مورد نياز ماشين سازي اراك در سطوح كارگر ماهر و تكنسين فعاليت خود را آغاز نمود . اين مجموعه به منظور انطباق با دگرگونيهاي فرآيند صنعت و براي تأمين منابع انساني مورد نياز ، از سال  اقدام به آموزش نيروي انساني متخصص در مقـاطع كـارداني ، كارشـناسي و كارشـناسي ارشــد نموده و نام آن به ( مجتمع آموزشي ماشين سازي اراك ) تغيير يافت.
اين مجتمع علاوه بر پاسخگويي به نياز هاي آموزشي ماشين سازي اراك ، تاكنون در حدود سي هزار نفر را براي بيش از  شركت ، مـؤسسـه ، سازمـان و نهـاد در دوره هاي بلنـد مدت وكوتـاه مدت ( در
 
فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                              
 
 بيش از  رشته در زمينه هاي مختلف ) آموزش داده است . مجتمع آموزشي با در اختيار داشتن امكانات اموزشي و رفاهي شامل :
♦       باب كلاس تئوري
♦      باب آزمايشگاه مجهز به وسايل اموزشي مربوطه
♦      باب كارگاه مجهز به وسايل آموزشي مربوطه
♦    كتابخانه فني با بيش از  جلد منابع و مراجع
♦     باب مركز كامپيوتر مجهز به وسايل آموزشي مربوطه و يك سالن اجتماعات
♦    سه ساختمان خوابگاه با گنجايش  نفر ، دو سالن غذاخوري و مجموعة ورزشي سر پوشيده و رو باز در كنار فضاهاي آموزشي.
و همچنين با در اختيار داشتن مدرسين و مربيان مجرب و كار آزموده و بيـش از  سـال تجربـه در تربيـت نيـرو هـاي متخصـص دررده هـاي
 فصل اول : تاريخچه،عملکرد و فعاليت ها                                                             
 
مختلف ، همواره آمادگي دارد تا دوره هاي آموزشي كوتاه مدت و بلند مدت مورد نياز شركتها و سازمانهاي مختلف از سراسر كشور را طراحي و اجرا نمايد . قرار گرفتن امكانات آموزشي و رفاهي در كنار هم ، برخورداري از محوطه زيبا و آرام و امكان استفاده از توانمنديهاي ماشين سازي اراك ، فضا و شرايط ممتازي را در اين مجموعة آموزشي ، براي آموزش مؤثر تر فراگيران فراهم ساخته است.
فصل دوم
 
ساختار ، عملكرد و کاربرد PLC
 
فصل دوم : ساختار، عملکرد و کاربرد                                                            PLC
 
در کارخانه ماشين سازی اراک جهت هدايت دستگاه ها و تجهيزات و سيستم های مورد استفاده ونيز کنترل و تصحيح خطای آنها از سيستم کنترلی PLC استفاده می شود . بنابر اين لازم است جهت آشنايی با کاربرد اين سيستم کنترلی در ادامه مختصر توضيحی داده شود .
 
فصل دوم : ساختار، عملکرد و کاربرد                                                            PLC
 
معرفی   PLC
PLC  ازعبارت   programmmable Logic Controler   به معناي كنترل كننده منطقي قابل برنامه ريزي گرفته شده است .  P LC  ، كنترل كننده اي نرم افزاري است كه در قسمت ورودي ، اطلاعاتي را به صورت باينري دريافت و آنها را طبق برنامه اي كه در حافظه اش ذخيره شده پردازش مي نمايد و نتيجه عمليات را نيز از قسمت خروجي بـه صـورت فـرمـان هـايـي بـه گـيـرنده هـا و اجـرا كنـنده هـاي فـرمـان ( Actuators )  ارسال مي كند.
به عبارت ديگر PLC عبارت از يك كنترل كننـده منطـقي اسـت كه مي توان كنترل را توسط برنامه براي آن تعريف نمود و در صورت نياز ، به راحتي آن را تغيير داد.
 
فصل دوم : ساختار، عملکرد و کاربرد                                                            PLC
 
وظيفه PLC  قبلاً بر عهده مدارهاي فرمان رله اي بود كه استفاده از آنها در محيط هاي صنعتي جديد منسوخ گرديده است . اولين اشكالي كه در اين مدارها ظاهر مي شود آن است كه با افزايش تعداد رله ها حجم و وزن مدار فرمان ، بسيار بزرگ شده ، همچنين موجب  افزايش قيمت آن مي گردد . براي رفع اين اشكال ، مدارهاي فرمان الكترونيكي ساخته شدند ولي با وجود اين ، هنگامي كه تغييري در روند يا عملكرد ماشين صورت مي گيرد مثلاًدر يك دستگاه پرس ، ابعاد ، وزن ، سختي و زمان قرار گرفتن قطـعه زير بـازوي پرس تغيير مي كند ، لازم است تغييرات بسياري در سخت افزار سيستم كنترل داده شود . به عبارت ديگر اتصالات و عناصر مدار فرمان بايد تغيير كند.
با استفاده از PLC   تغيير در روند توليد يا عملكرد ماشين به آساني صورت مي پذيرد ، زيرا ديگر لازم نيست سيم كشي ها ( Wiring ) 
فصل دوم : ساختار، عملکرد و کاربرد                                                           PLC
 
و سخت افزار سيستم كنترل تغيير كند و تنها كافي است چند سطر برنامه نوشت و به PLC   ارسال كرد تا كنترل مورد نظر تحقق يابد.
ازطرف ديگر قدرت PLC در انجام عمليات منطقي ، محاسباتي ، مقايسه اي و نگهداري اطلاعات به مراتب بيشتر از تابلوهاي فرمان معمـولي اسـت .PLC  به طراحـان سيسـتم هاي كنـترل اين امـكان را مي دهد كه آنچه را در ذهن دارند در اسرع وقت بيازمايند و به ارتقاي محصول خود بينديشند ، كاري که در سيستم هاي قديمي مستلزم صرف هزينه و به خصوص زمان است و نياز به زمـان ، گاهـي باعث مي شود كه ايده مورد نظر هيچ گاه به مرحله عمل درنيايد.
هر كس كه با مدارهاي فرمان الكتريكي رله اي كار كرده باشد به خوبي مي داند كه پس از طراحي يك تابلوي فرمان ، چنانچه نكته اي از قلم افتاده باشد ، مشكلات مختلفي ظهور نموده ، هزينه ها و اتلاف
فصل دوم : ساختار، عملکرد و کاربرد                                                            PLC
 
 وقت بسياري را به دنبال خواهد داشت . به علاوه گاهي افزايش و كاهش چند قطعه در تابلوي فرمان به دلايل مختلف مانند محدوديت فضا ، عملاً غير ممكن و يا مستلزم انجام سيم كشي هاي مجدد و پر هزينه مي باشد.
اكنون براي توجه بيشتر به تفاوتها و مزاياي PLC نسبت به مدارات فرمـان رلـه اي ، مزايـاي مهـمPLC را نسبـت به مـدارات ياد شـده بر مي شماريم.
    استفاده از PLC  موجب كاهش ...