بخشی از مطلب
انسان پديده‌هاي اطراف خويش را همراه با رنگ مشاهده مي‌کند و نسبت به آنها واکنش نشان مي‌دهد. رنگ‌ها هر يک حاوي پيامي خاص به بينندگان هستند که اين موضوع از قديم‌الايام مورد بررسي و تحقيق روانشناسان بوده است. در مدارس، رنگ فضاها و تجهيزات آموزشي به دليل شرايط سني و روحي کودکان و نوجوان از حساسيت بيشتري برخوردار است زيرا اين امر در شادابي، نشاط، آرامش رواني، تحرک و تلاش دانش‌آموزان تاثيرگذار بوده و فرآيند يادگيري را افزايش مي‌دهد. همچنان که مي‌تواند زمينه کسالت، خمودگي، بي‌تحرکي، عصبانيت، اضطراب و افسردگي آنان را فراهم آورد.
چه محيطي، چه رنگي؟
براي بهره‌وري مطلوب از رنگ بايد شرايط سني، جنسيت و کارکرد هر يک از فضاها مورد توجه قرار گيرد. پيشنهاد استفاده از يک رنگ خاص براي مدارس سراسر کشور امکان‌پذير نيست زيرا شرايط اقليمي گوناگون و تفاوت وضعيت آب و هوايي در استان‌ها و مناطق، ضرورت استفاده از رنگهاي گوناگون را اجتناب‌ناپذير مي‌سازد. براي رنگ‌آميزي ديوارهاي داخلي کلاس‌ها اغلب از رنگهاي آرام مانند کرم و بژ استفاده مي‌شود. براي راهروها و راه‌پله‌ها مي‌توان از رنگهاي سرد و آرام مانند آبي و سبز کم‌رنگ استفاده کرد. اين رنگ‌ها در کنترل هيجانات روحي تاثير به سزايي دارند و علاوه بر آرامش محيط، از حوادث احتمالي دانش‌آموزان نيز مي‌کاهند.
در سالن‌ها، فضاهاي ورزشي و اماکن صرف غذا بايد از هماهنگي رنگهاي کرم مانند (قرمز، نارنجي و زرد) استفاده شود. در سرويس‌هاي بهداشتي به لحاظ ويژگي‌هاي فضاي آموزشي، استفاده از رنگ سفيد مناسب‌تر است. وجود اين رنگ و لطمه‌پذيري آن در اثر کم‌ترين آلودگي حداقل هشداري است که مسوولان نظافت فضاهاي آموزشي را مجبور به کنترل و نظافت مستمر خواهد کرد. مدرسه، محيطي براي شکوفايي استعداد دانش‌آموزان و خودشناسي است و علايق و استعدادهاي دانش‌آموزان متفاوت است. محيط آموزشي بايد به گونه‌اي باشد تا اين استعدادها شکوفا شده و معني تعليم و تربيت واقعي مشخص شود.
تاثير رنگ بر فرآيند يادگيري
با آنکه معلم، کتاب، دانش‌آموز، روش‌هاي تدريس، مديريت آموزشي و خانواده از جمله عواملي هستند که اغلب در فرآيند يادگيري موثراند، در تعليم و تربيت جديد، فضاي فيزيکي و رنگ‌آميزي محيط مدارس به عنوان عاملي زنده در کيفيت فعاليت‌هاي آموزشي و پرورش دانش‌آموزان نقش ايفا مي‌کند. در بررسي شاخص‌هاي توسعه، سرانه فضاهاي فيزيکي و تجهيزات آموزشي اهميت خاصي دارد. در مجامع جهاني، برخورداري از فضاهاي فيزيکي مناسب حق کودکان دانسته شده و بيشتر کشورهاي جهان از جمله کشور خودمان ايران به اين امر متعهد هستند. از طرفي در آموزش و پرورش نوين فضاهاي آموزشي، به عنوان عامل زنده و پويا در فرآيند آموزش و پرورش دانش‌آموزان مطرح است. ديدگاه دست‌اندرکاران تعليم و تربيت به مدرسه آن است که مدارس تنها جايگاه تعليم نيستند بلکه مکان‌هاي تربيتي نيز به شمار مي‌روند بنابراين بايد به گونه‌اي تلاش کرد که مدرسه بتواند به کليه نيازهاي آموزشي و تربيتي دانش‌آموزان پاسخ دهد. همان‌گونه که ما در فرآيند يادگيري و فعاليت‌هاي آموزشي به کلاس، دفتر، ميز و نيمکت و تجهيزات آموزشي نيازمنديم، براي فعاليت‌هاي تربيتي جسمي، رواني و عاطفي دانش‌آموزان به تهويه، رنگ، نور و محيط سالم نيازمنديم و مدارس بايد به گونه‌اي رنگ‌آميزي شوند که قابليت تحقق اهداف و برنامه‌هاي تربيتي و آموزشي را داشته باشند.
چه رنگهایی استفاده نشود
تخته سياه، گچ، نيمكت و زمين بازي، همه آن چيزي نيست كه از مدرسه انتظار داريم. توجه به فضاي رنگي و فيزيكي مدارس، چند صباحي است كه توجه نظام آموزشي را به خود جلب كرده است. به طوري كه مسؤؤلان تأكيد مي‌كنند با نشاط كردن فضاي آموزشي بايد در اولويت برنامه‌هاي آموزشي و پرورش قرار گيرد. از سوي ديگر، روانشناسان معتقدند ايجاد فضاي شاد، همراه با به كارگيري رنگهاي مناسب در كلاسها، در يادگيري دانش‌آموزان مؤثر است و انرژي آنها را دو چند و.....
