شوراي همكاري گمركي گمرك را چنين تعريف نموده است.
گمرك سازماني است دولتي كه مسوول اجراي قانون گمرك و وصول حقوق و عوارض ورودي و صدوري و همچنين واردات، ترانزيت و صادرات كالا مي باشد.
اين اصطلاح به هر يك از قسمت¬ هاي سازمان گمرك و يا ادارات اصلي يا تابعه آن نيز اطلاق مي شود. مثلا در مورد مامورين گمرك، حقوق و عوارض ورودي و صدوري و كنترل واردات يا صادرات يا هر امر ديگري كه در حدود عمليات گمركي باشد نيز به كار مي‌رود مثل: مامور گمرك، حقوق گمركي، اداره گمرك و اظهار نامه گمركي.
گمرك به طور قانوني فقط نقش تطبيق واردات و صادرات را با مقررات وضع شده براي واردات كالا و صادرات دارد. بنابراين در ورود يا صدور كالا فقط نقش گمرك آن است كه:
1- الزامات قانوني در ورود و صدوركالا توسط وارد كنندگان يا صادر كنندگان رعايت شود.
2- محدوديت‌ها و ممنوعيت‌هاي وضع شده مراعات شود.
3- معافيت ها و تخفيف‌هاي توصيه شده به موجب قانون در صورت تطبيق مشخصات كالا، به وارد يا صادركننده داده شود.
4- حقوق و عوارضي كه وضع شده است را بطور صحيح وصول نمايد. (www.irica.gov.ir)
2-3 تعريف گمرك به عنوان يك اصطلاح بين المللي
شوراي همكاري گمركي گمرك را چنين تعريف نموده است.
- « گمرك سازماني است دولتي كه مسئول اجراي قانون گمرك و وصول حقوق و عوارض ورودي و صدوري و همچنين واردات، ترانزيت و صادرات كالا مي‌باشد.»
و.....
مطالعات طراحی گمرک مرزی - پایانه ورود و خروج زمینی کالا و مسافر از کشور
پيشگفتار:
مقدمه
فصل اول مطالعات پایه
تعاریف پایه
گمرک
تاریخچه
انواع و گوناگونی
تاثیر کمرک
اهمیت گمرک
ضرورت گمرک
اهداف گمرک
قوانین گمرک
قانون گمرکات
فصل دوم
مبانی نظری
ادبیات و پیشینه تحقیق
سازمان گمرک
تعریف گمرك به عنوان یك اصطلاح بین المللی
نقش گمرك
وظایف گمرك
اهداف بلند مدت گمرک
تاریخچه گمرك در ایران
تعاریف منطقه آزاد
مبانى نظرى تجارت آزاد
تاریخچه مناطق آزاد ایران
تسهیلات قانونی کلیه مناطق آزاد ایران چیست؟
اصول کلی مقررات صادرات و واردات منطقه آزاد
شرحی از اهداف تشكیل مناطق آزاد در كشور
آسیب های فعلی مناطق آزاد
تاریخچه ایجاد منطقه آزاد اروند
موقعیت جغرافیایی منطقه آزاد اروند
امکانات و قابلیت های منطقه آزاد اروند
دلایل انتخاب منطقه آزاد اروند (مزایا)
چالش ها و تنگناهای منطقه آزاد اروند
انواع صادرات
صادرات قطعی (Outright Exportation)
صادرات موقت (Temporary Exportation)
صادرات قطعی در حجم تجاری
صادرات قطعی غیرتجاری
صادرات مجدد
ترانزیت خارجی
صادرات قطعى (Outright Exportation)
صادرات موقت (Temporary Exportation)
صادرات قطعى در حجم تجارى
صادرات قطعى غیرتجارى
صادرات مجدد
ترانزیت خارجى
ارسال نمونه بازرگانى براى بازاریابى
تعریف کلی صادرات مجدد
سه قطب بزرگ صادرات مجدد جهانی
صادرات مجدد در عرصه ملی
منطقه آزاد چابهار
منطقه آزاد اروند
منطقه آزاد قشم
منطقه آزاد کیش
منطقه آزاد انزلی
منطقه آزاد ارس
گزارش تجارت خارجی مناطق آزاد ایران
آمار صادرات مجدد مناطق آزاد
موانع توسعه صادرات مجدد در کشور
ده گام برای توسعه صادرات مجدد از مناطق آزاد
تعریف ترانزیت
انواع ترانزیت
اسناد و مدارک مورد نیاز برای رویه ترانزیت
اهمیت ترانزیت برای اقتصاد ایران
مزیت های ترانزیتی ایران
بازار های ترانزیتی ایران
توسعه ترانزیت
آمارهای گمرک جمهوری اسلامی ایران در زمینه ترانزیت در کشور
ترانزیت کالاهای نفتی و غیرنفتی از بنادر کشور
نوسانات رشد ترانزیت غیر نفتی در بنادر (درصد)
نوسانات رشد ترانزیت نفتی در بنادر (درصد)
نوسانات رشد ترانزیت نفتی و غیر نفتی در بنادر (درصد)
ترانزیت خارجی بر اساس كالاهای گروه بندی شده در سال
پنج گمرك عمده ورودی ترانزیت خارجی در سال
پنج گمرك عمده خروجی ترانزیت خارجی در سال
جایگاه صادرات مجدد و ترانزیت در اقتصاد مقاومتی
قانون حمل و نقل و عبور كالاهای خارجی
اسناد ترانزیت و صادرات مجدد
ترانزیت
فصل سوم
ضوابط و استانداردها
ضوابط عبور
استاندارد فضاها
فصل چهارم
نمونه های موردی ایرانی
گمرک بازرگان
اسکله ها
سایر نمونه ها
نمونه های خارجی
گمرک بلژیک و ایران
گمرک کشور افغانستان
فصل پنجم
برنامه فیزیکی و دیاگرامهای حرکتی
جدول برنامه فیزیکی
ساختمانهای اداری
ساختمانهای آموزشی
ساختمانهای انتظامی
ساختمانهای انبار
ساختمانهای کنترل
ساختمانهای حراست
ساختمانهای انتظار
ساختمانهای خدماتی
فصل ششم
سایت و محل قرارگیری
فصل هفتم
طراحی پروژه
فصل هشتم
منابع و ماخذ