مطالعات طراحی مرکز سماع و رقص های آیینی ایران ، رساله معماری 
 
بخشی از مطلب
سماع، داستان تعالی روح است. راهکاری است برای تجلی انسان کامل؛ در حقیقت جایگاه انسان کامل در جهان امروز نمایان می شود و توجه انسان از مادیت به معنویت سوق داده می شود.
 سماع، تأثیر گذار است، زیرا حتی شخصی بدون کوچکترین آشنایی با رفتار و تعلیمات مولوی بلافاصله درک می کند که سماع دنیای کاملا ً متفاوتی را نشان می دهد. در حقیقت سماع و تفکرات مولانا درهایی به روی حقایق ماورای دنیای مادی می باشند. در مراسم سماع، در آن  حال ِ چرخش و تسلیم محض، شوری نهفته است که هم چرخنده و هم بیننده را به وجد می آورد. مراسم سماع، در واقع نماد نیاز به هدایت و همراهی پیر و مرشد در طی طریق است. بدین معنی که بهترین طریق، قدم گذاشتن در جای پای شیخ کاملی است که قبلا ً آن راه را طی کرده است و در ادامه گذشتن از نقاطی است که او در آن گام برداشته است و این تنها به امید رسیدن به مرحله یقین به خدا انجام می شود. وقتی که روز ملاقات با خدا  فرا می رسد، سخت ترین مرحله این بلوغ، مبارزه با نفس خود است. احساسات ما، از قبیل خشم، حسد، حرص، نفرت و ترس، عادات و اعمالی که جزیی از ذات ما شده اند و هویت ما را تشکیل می دهند، دیوار هایی هستند که مانع دیدن نور پنهان در درونمان می شوند؛ تمام این ها چون لایه ای از غبار هستند که سطح آیینه را کدر می کند برای مشاهده در آیینه ای که خدا در آن تجلی می کند این لایه غبار باید پاک شود.
امروزه مراسم سماع در شهرهایی همچون قونیه ، قاهره و حلب به صورت با شکوهی برگزار می شود. در کشور ترکیه، شهر قونیه به واسطه ی مقبره ی مولانا از شهرت خاصی در جهان بر خوردار است. در این شهر، مرکز فرهنگی قونیه تلاش گسترده ای در جهت حفظ و احیای آئین رقص سماع و اشعار مولانا دارد؛ با توجه به ادعاهای جدید کشور های همسایه نسبت به مالکیت آئین های ایرانی، پس وجود یک مجموعه برای بیان ایرانی بودن این مراسم لازم است.
" به گفته ی تولستوی: هنر یک فعالیت انسانی است، بدین معنی که  شخص عالمانه و با استفاده از برخی نشانه های خارجی ، احساساتی را که تجربه کرده است به دیگران سرایت می دهد و این دیگران مبتلای این احساسات می شوند و خود، آن ها را تجربه می کنند".
عده ای منشأ هنر را ناشی از تقلید انسان از طبیعت میدانند عده ای دیگر همچون کارل بوخر  عقیده دارند انسان از ابتدا به دنبال یافتن غذا و ساختن پناهگاه به ناچار مجبور به کار فراوان بوده است آنها برای انجام کارها نیازمند ضرب-آهنگ  بودند که بدین ترتیب حرکت اندام ها منظم می شود و انجام کار آسانتر .
چنین به نظر میرسد که رقص از ابتدایی ترین هنر هاست. افرادی همچون فریزر معتقدند که رقص در آغاز حرکتی جادویی بوده زیرا بر اساس ادا در آوردن و تقلیدی اجرا می شده است. به نظر فریزر تقلید یک عمل سبب اجرای آن می شود. رقصیدن یک جنگ نشانگر پیروزی بر دشمنان است "برای انسان ابتدایی جادوی تقلیدی مجسم کردن یک موجود زنده با تصویر یا مجسم به وی امکان چیره شدن بر آن را میسر می کرده است" به هر صورت بر طبق مطالعات گسترده بر روی جوامع ابتدایی میان هنر و جادو رابطه ای تنگاتنگ وجود دارد.
موسیقی و رقص به عنوان جنبه ی آیینی و نمادین فرهنگ می تواند مورد بررسی مردم شناس قرار گیرد. جلوه هایی از این آیین ها که با رقص همراه بوده است را می توان بر روی ظروف سفالی که از هزاره های پیشین بر جای مانده است، مشاهده کرد. نقاشی هایی که بیانگر شور و عواطف انسانی هستند و با نگاهی دقیق می توان به معانی عمیقی که در ورای آنها نهفته است پی برد؛ معانی که اغلب به بیان مضامین مرتبط با رویارویی با وقایع زندگی مثل تولد، ازدواج، مرگ و... می پرداختند.
در اینجا سؤالی که می توان طرح کرد این است که انسان های نخستین چرا و چگونه حرکات موزون انجام می داده اند؟ چرا انسان ها بر گرد هم جمع می شدند، مراسمی را همراه با موسیقی اجرا میکردند و اغلب به صورت دسته جمعی می رقصیدند؟ اهمیت این موضوع نه تنها از لحاظ مردم شناسی بلکه از لحاظ پزشکی، روانشناسی و جامعه شناسی نیز قابل بررسی است. روانشناسان این امر و اصولاً هنر را وسیله ای در جهت رسیدن به آرامش و لذت می دانند و جامعه شناسان آن را وسیله ای برای رهاسازی عقده های سرکوب شده و در درون متلاشی شده می دانند. از نظر پزشکی نیز تأثیر فیزیولوژیکی موسیقی در سرعت ضربان نبض، بالا بردن و پایین آوردن فشار خون، در تغییر شدت تنفس و همچنین تأثیر روانی آن در مورد تغییر حالت و بالا بردن میزان دقت و سطح فکر مسلم شده است.
از دیدگاه مردم شناسی ابعاد فرهنگی موضوع مد نظر است. مراسم و آیین هایی که در پس موسیقی و رقص بوده است، افراد درگیر در این مراسم، زمان و مکان، وسایل به کار برده شده و ... همه مواردی هستند که می تواند مورد بررسی قرار گیرد و با مقایسه ی آنها با آنچه امروز شاهد آن هستیم می توان به نتایجی رسید که تا اندازه ی زیادی مثمر ثمر خواهد بود.
و.....
 
 فهرست مطالب
 
چکیده:    1
1-1- بیان مسئله تحقیق:    2
2-1- هدف تحقیق:    4
3-1- اهمیت موضوع:    5
4-1- سابقه پژوهش های انجام شده در زمینه موضوع پروژه و جنبه نوآوری پروژه:    6
5-1- روش تحقیق و چگونگی انجام آن:    7
6-1- محل سایت و اهمیت انتخاب آن:    8
1-2- مقدمه    9
موسیقی و رقص:    11
رقص و ارتباط باخدایان:    13
نتیجه گیری :    15
2-2- تعریف رقص    16
انواع هنر رقص    17
1-1-2-2- رقص باله    18
1-1-1-2-2-انواع رقص باله    20
رده‌بندی رقصندگان باله    20
باله در دنیا    22
باله در ایران    22
2-1-2-2- رقص فولکلر یا رقص سنتی و یا رقص ملی    23
1-2-1-2-2- انواع رقص های فولکلوریک    24
1-1-2-1-2-2- رقص‌های آذربایجانی    25
لیست انواع رقص‌های فولکلوریک قدیمی آذربایجانی    26
رقص آستا قاراباغی    27
رقص آسما کسمه    27
رقص آغیر قاراداغی    27
رقص توراجی    27
رقص جیرانی    28
رقص یاللی    29
لیست انواع رقص‌های فولکلوریک معاصر آذربایجانی    30
2-1-2-1-2-2- رقص گرجی    33
رقص هنری کلاسیک در سال ۱۹۴۷    37
4-1-2-1-2-2- فولکلوریکو    38
5-1-2-1-2-2- فلامنکو    39
3-1-2-2- رقص بالروم    41
1-6-1-2-1-2-2- تاريخ رقص در ايران    44
رقص تكی بر روی لوحه سنگی از شوش    46
رقص با «سماچه» از تپه يحيی    48
نمونه ديگر رقص باسماچه از تخت جمشيد    49
رقص سه نفريی از تل تيموران    52
رقص ديگر از تل تيموران    53
نمايش رقص در سر پرچم    54
رقص خدايان در آسمان    55
2-6-1-2-1-2-2- رقص در نواحی ایران    56
رقص در عشایر    56
گیلان    57
مازندران    58
کردستان    59
لرستان    62
سواحل جنوبی    64
آذربایجان    65
رقص یاللی    67
3-6-1-2-1-2-2- رقص در عشایر    69
4-6-1-2-1-2-2-رقص در ایل  قشقایی    72
5-6-1-2-1-2-2- رقص در ایل بختیاری    73
6-6-1-2-1-2-2- موسیقی و رقص در ایل بویراحمد    75
4-1-2-2- رقص سماع    76
1-4-1-2-2- زندگی نامه مولانا    78
2-4-1-2-2- موزه مولانا    79
3-4-1-2-2- مبانی فلسفی، اصول اساسی و عرفانی رقص مولانا    81
4-4-1-2-2- مراحل رقص سماع    91
3-2- انواع ساختمان ها    94
1-3-2- نمونه های موردی    96
بستر شناسی    119
2-1-3- وجه تسمیه    124
4-1-3-بلایای طبیعی    126
5-1-3-ویژگی های اقلیمی    127
1-5-1-3- شدت و جهت تابش نور    127
2-5-1-3-درجه حرارت و میزان بارندگی    128
3-5-1-3-جهت وزش باد    129
2-3- در مقیاس منطقه    130
1-2-3- معرفی منطقه یک    130
2-2-3- مشخصات جغرافیایی    133
3-2-3- ویژگی های جمعیتی    134
4-2-3- ویژگی های فرهنگی    134
6-2-3- ویژگی های اقتصادی    134
1-3-3- سلسله مراتب دسترسی    136
1-1-3-3-دسترسی های اصلی    136
2-1-3-3- دسترسی های فرعی    137
2-3-3- همسایگی ها    138
2-2-3-3- نقاط شاخص    139
4-3- در مقیاس سایت    141
1-4-3- دسترسی های اطراف سایت    141
2-4-3- همسایگی اطراف سایت    141
1-2-4-3- مصالح و فرم    141
3-4-3- خط آسمان    142
4-4-3- هندسه زمین    144
5-4-3- دید و منظر    146
1-5-4-3- دید اطراف به سایت    146
2-5-4-3- دید سایت به اطراف    147
1-4-3-امکان سنجی ورودی ها    148
1-4- معماري و فن ساختمان مرکز هنرهای نمایشی    150
1-1-4-طراحی ساختمان    151
2-1-4-ارتباط بین عملکردها    152
3-1-4- استراتژی انرژی    152
4-1-4- تأسيسات مرکز هنرهای نمایشی    153
1-4-1-4- سيستم هاي حرارتي و برودتي    153
2-4-1-4-  برق    154
3-4-1-4- تجهيزات نظافت    155
5-1-4- حفاظت و امنيت    156
2-5-1-4-آتش سوزي    158
3-5-1-4- نور    160
روانشناسی نور:    162
4-5-1-4- دستگاه تهویه    163
5-5-1-4- گرمایش    164
6-1-4- عایق گیری صدا و کنترل صدا    164
2-4- عرصه بندي به اعتبار بازديدكننده    166
3-4- عرصه بندي به اعتبار عملكرد    166
عرصه نمود ه ها    167
4-4- فضاها ي نمايشي    167
1-4-4- تحليل ترافيكي و تدوين ابعاد كليدي نمايشگاه :    167
5-4- انگيزه هاي رواني و واكنش هاي ملازم با حركت    171
6-4- فضاهای مرکز هنری:    172
1- تالار ورودی:    172
2- مرکز ارتباطات و اطلاعات:    173
3- اتاق کنترل مراقبت های امنیتی:    173
4- تالارهای نمایش:    173
نحوه ارائه آثار در تالارهای نمایش:    174
فضاهای ارتباطی:    175
غرفه های فروش محصولات فرهنگی:    176
بخش آموزش:    176
کتابخانه:    177
نمایشگاه های موقت:    178
انبارها :    178
7-4- برنامه فيزيكي طرح    191
برنامه فيزيكي طرح    192
روند طراحی    198
نتیجه گیری:    215
منابع    216
سایت ها:    217