مطالعات کانون پرورش فکری کودکان
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده 11
فصل اول: مبانی نظری 21
1-1- ضرورت و اهمیت موضوع 31
1-2- طرح مسئله و اهداف 51
1-3- مطالعات پایه 71
1-3-1- شناخت کودک از دیدگاه روانشناسی 71
کنجکاوی 91
بازی 91
تخیل 20
نقاشی 21
شعر و سرود 21
قصه و داستان 22
حرکات ورزشی 22
1-3-2- مراحل رشد کودک 23
1-3-2-1- خصوصیات جسمی کودک 4 تا 5 ساله 23
1-3-2-2- خصوصیات کودک 6 ساله 24
1-3-3- کاردانی کودک 26
1-3-4- کودک و بازی 27
1-3-4-1- تاریخچه بازی 27
1-3-4-2- تعریف بازی 28
1-3-4-3- اهمیت بازی 28
1-3-4-4- بازی از نظر فروبل 30
1-3-4-5- آموزش از طریق بازی 32
1-3-4-6 انواع بازی 33
1-3-5 کار برد بازی در آموزش 33
1-3-5-1- بازی های آموزشی 34
1-3-5-2- بازی های جسمانی یا بدنی 34
1-3-5-3- بازی های نمایشی 35
1-3-5-4- بازی های سرگرم کننده 35
1-3-6- فضای بازی 36
1-4- شناخت تکنولوژی آموزشی 42
1-4-1-1- نظری گذرا برآموزش پیش از دبستان درجهان امروز و ایران 42
1-4-1-2- تاریخ ظهور مراکز آموزشی و پرورشی کودکان 46
1-4-1-3- تاریخچه شکل گیری مراکز پیش دبستانی و دبستان در ایران 49
1-4-1-4- هدف های آموزشی و تربیتی کانون پرورش فکری کودکان 51
1-4-1-5- سازمان اجتماعی کلاس 53
1-4-1-6- سازماندهی محیط فیزیکی 54
1-4-2- برخی احکام کالبدی در مورد طراحی برای کودکان 56
1-5- جلوه های خارجی کانون پرورش فکری کودکان 64
1-6- محوطه سازی برای کودکان 65
1-7 منابع فصل اول 67
فصل دوم: استانداردها و ضوابط طراحی 68
مقدمه 69
2-1- میزان درک فضا 74
2-2- معیارهای کیفیت فضا 76
2-3- تاثیر شرایط محیطی و کالبدی بر کودکان 77
2-4-1- شرایط محیطی 77
2-4-2- اثرات نور و روشنایی 78
2-4-3- اثرات سر و صدا 79
2-4-4- تهویه 79
2-4-5- شرایط کالبدی 81
2-5-1- رنگ 81
2-5-2- فرم 83
2-5-3- ابعاد و اندازه ها 84
2-5-4- جنس 84
2-6- تزئینات 85
2-7- مبلمان آموزشی 86
2-8- تعداد طبقات در کودکستان و کانون ها 87
2-9- اصول طراحی 88
2-10- ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای معلولین جسمی وحرکتی 96
2-11- منابع فصل دوم 104
فصل سوم: نمونه های مشابه 105
3-1- کانون فرانکفورت- ساشسن هاوزن 106
3-2- کانون کودکان لیپاجاروی - هلسینکی 109
3-3- کانون پرورش فکری کودکان نوردری- دلفت 112
فصل چهارم: شناخت بستر طرح 115
مقدمه 116
4-1- ویژگیهای جغرافیائی شهر تهران 116
4-2- موقعیت طبیعی شهر تهران 116
4-3- ویژگیهای اقلیمی‌‌شهر تهران 117
4-4- دما و رطوبت 117
4-5- بارندگی 119
4-6- باد 120
4-7- شرایط حرارتی 123
4-8- توپوگرافی 128
4-9- آبهای سطحی 128
4-10- آبهای زیرزمینی 129
4-11- مطالعات زمین شناسی 131
4-12- خطر زمین لرزه گسترده تهران 133
4-13- جهت گیری ساختمان در رابطه بااقلیم 135
فصل پنجم: تحلیل سایت 138
4-1- شبکه معابر و دسترسی ها- ابعاد و مساحت زمین 139
4-2- کاربری سایت در طرح تفصیلی 140
4-3- همسایگی ها 142
4-4- دید و منظر 143
4-5- پوشش گیاهی و درختان موجود در سایت 143
4-6- شیب عمومی زمین 144
فصل ششم: روند طراحی 145
5-1- برنامه فیزیکی طرح 146
5-2- دیاگرام ارتباطی 148
نقشه ها سایر مدارک طراحی 149
منابع
فصل اول:
مبانی نظری
-1 ضرورت و اهمیت موضوع :
کانون پرورش فکری کودکان ، شامل دو مفهوم "کودک" و "معماری برای کودکان" است.
"کودکی" یعنی بازی، تجربه، آرزو و یادگیری. نگاه کودک نشان‌دهنده‌ی احساسات درونی اوست و بیان‌کننده‌ی خواسته‌های ذهن کوچک و پویای وی. حیاط کوچک خانه که بهترین محل برای بازی محسوب می‌شد، یکی از یادگارهایی است که دوران کودکی را برای انسان تداعی می‌کند. در آغوش طبیعت، کنار کاشی‌های آبی رنگ حوض حیاط که مملو از آب زلال بود و هم‌بازی با ماهی‌های قرمز؛ بهترین لحظات بازی سپری می‌شدند. شمردن ستاره‌ها در آسمان شب روی بامی که خنکی آن وی را طراوت می‌بخشید، بهترین راه آموزش اعداد بود.خانه همان محیط امنی است که محل پرورش‌دهنده‌ی حس پرواز در کودک است. پرواز برای کودکی که دیگر دنیای کوچک خانه قدرت پاسخ‌گویی نیازهای او را ندارد و او را باید برای پذیرش فضایی دیگر(مدرسه) آماده ساخت. اما چه فضایی می‌تواند آن‌قدر متعالی باشد که کودک آن را برای پرواز خود پس از فضای خانه جست‌وجو می‌کند؟ بایستی کودک در فضایی واسطه بین خانه و مدرسه ، مهیای این انتقال جسمی و روحی گردد. (کودکان بین 4 تا 6 سال)
کانون پرورش فکری کودکان در این سنین نقش واسطه مدرسه و خانه را ایفا می کند و در سنین بالاتر نقش ایجاد و پرورش خلاقیت در ذهن کودکان.
بنا به گفته اکثر صاحبنظران " معماری برای کودکان " به معنی پرداختن عملی به موارد زیر است:
- طراحی فضایی صمیمی و خلق موقعیت هایی که "هویت خانه" را در ذهن کودک تداعی کند.
- طرح فضایی شفاف که قابل شناخت بوده تا کودک احساس ایمنی و امنیت کند.
- پرداختن به ذهنیات کودکان و دنیای رازآلود آن ها به منظور طراحی فضاهایی که ظرف مناسبی برای بازی ها، تصورات، اسطوره ها و در نهایت رشد ذهنی آن ها باشد.
- دانستن و شاید به یادآوردن اینکه کودکان چه فضاهایی را زیبا و دوست داشتنی و چه فضاهایی را زشت و ترسناک می دانند.[2]
1-2 طرح مسئله و اهداف :
جامعه ای در داخل جامعه ای دیگر منبع اصلی اهداف فرآیند طراحی بود.کودکان باید کمک کنند تا محیط خود را بیافریند و همین طور یاد می گیرند که مسئولیت پذیر بوده و برای به ثمر رساندن کیفیت استعدادات وجودی خویش کوشش نمایند.(جرج سوارتر)
هدف ازهمه این اقدامات زندگی کردن در ساختمان مانند محله ای در شهر است . محله ای در مقیاس کوچک که به کودکان بیاموزد چطور با همه امکانات و مشکلات با هم زندگی کنند.
در عین حال هدف کار خلق ترکیبی از دنیای خوشایند برای کودکان بوده است.ساختمانی که امکانات بیشتری برای کودکان ارائه دهد تا بزرگسالان.
امروزه واژه انسان استاد آموز جای خود را به انسان خود آموز و مسئولیت پذیرداده است. از این رو الگو و روشی که بدان نیاز داریم نگرشی جدید و بهبود یافته نسبت به الگوهای قدیمی نمی باشد بلکه نیاز مفهومی کاملا متفاوت از آموزش خواهد بود . درون هر محیط همسایگی صدها کودک جای گرفته اند . بچه ها بخصوص کوچکتر ها ارتباط صحیحشان با دنیا را بوسیله الگو های اجتماعی و بازی های جمعی و... بدست می آورند . بدین منظور ایجاد فضاها و محیط های عمومی که زیر نظر گروهی از افراد باشد لازم است تا بچه ها بتوانند چند ساعتی را بدون خانواده و والدینشان بگذرانند . این الگو قسمتی از شبکه آموزش کودک است.
یک مرکز روزانه کودکان خانه ای است که کودکان در آن بازی می کنند ، آموزش پیدا می کنند ، پرورش می یابند و از این طریق از تصوراتشان بهره می گیرند تا دنیای خودشان را بیافرینند آن ها برای این مطلب اتاقی نیاز دارند که نباید تصورات آن ها را محدود کند بلکه باید به طور مداوم تغییر یابد که این همان کانون پرورش فکری کودکان است...