فهرست مطالب
عنوان  صفحه
چکیده 1 
پیش درآمد 2
فصل اول: شناخت موضوع
1  1  آموزش هنر 4
1  2  هنر در معماری 4
1  3  آموزش معماری5
1  4  اصول آموزش معماری6
1  5  نحوه انجام آزمون ورود به حرفه معماری در گذشته 7
1  6  مدرسه معماری 7
1  6  1  عناصر شاخص یک نظام آموزشی7
1  6  2  دانشجو 7
1  6  3  استاد7
1  6  4  سیستم آموزشی8
1  7  نظریه های نوین آموزشی 8
1  8  اندیشه مدرسه معماری10
1  9  نقش قطب های علمی معماری در ارتقا کیفیت آموزش معماری   11
1  10  مهارت های اجتماعی طراحی در حرفه و آموزش معماری 15
1  11  آفرینشگری و روند آموزش خلاقانه در طراحی معماری 19
  1  11  1  مقدمه19
  1  11  2  تعریف های بنیادین20
 1  11  2  1  خلاقیت 20
 1  11  2  2  هوش 21
 1  11  2  3  حافظه22   
1  11  3  محورهای آفرینشگری22
 1  11  3  1  آفرینشگری با محوریت شخص خلاق22
 1  11  3  2  آفرینشگری با محوریت فرایند ذهنی 22
 1  11  3  3  آفرینشگری با محوریت فرایند محیط22
 1  11  3  4  آفرینشگری با محوریت فرایند انجام عمل 22
 1  11  4  مراحل فرایند آفرینشگری 23
 1  11  4  1  بینش 23
 1  11  4  2  آمادگی23
 1  11  4  3  دوره نهفتگی23
 1  11  4  4  شهود، مکاشفه و اشراق 24
 1  11  4  5  اثبات 25
 1  11  5  پرورش آفرینشگری در طراحی معماری 25
1  11  5  1  خودشکوفایی 25
1  11  5  2  اعتماد به خود 25
1  11  5  3  پذیرا بودن تجربه26
1  11  5  4  آموزش مقتضی26
1 11  5  5  آموزش خلاق 26
 1   11  6  نتیجه گیری 26
1  12  هفت یادداشت کوتاه برای دانشجویان معماری 28
 
فصل دوم: پیشینه موضوع
2  1  چگونگی شکل گیری مدارس در ایران32
  2  1  1  مدارس و مراکز علمی در ایران32
  2  1  2  تاسیس نخستین مدارس اسلامی 32
 2  1  2  1  مدارس پیش از سلجوقیان33
 2  1  2  2  مدارس نظامیه34  
 2  1  2  3  مدارس بعد از نظامیه34
 2  1  3  مدارس صفوی : الگوی کلاسیک مدارس سنتی در ایران35
 2  1  4  پیدایش مدارس جدید38
2  1  4  1  تلاش های آغازین38
2  1  4  2  مدارس سنتی 40  
   2  1  4  3  مدارس وزارت خانه ها 40
   2  1  4  4  مدارس خارجیان 41
2  1  5  گسترش مدارس مدرن 43
2  1  6  نتیجه گیری 46  
2  2  سرگذشت آموزش معماری در ایران 46
 2  2  1   ارزیابی آموزش معماری در ایران53
2  2  2  تجربه علمی دانشجویان و فارغ التحصیلان در جریان کار 54
2  2  3  چگونگی سامان دادن به آموزش معماری در ایران 54
2  2  4  قطع ارتباط آموزش حرفه ای قدیم و آموزش دانشگاهی 55
2  2  5  تاثیر گذاری معماری غرب و فقدان معماری غنی گذشته ایران در آموزش معماری در ایران 56
2  2  6  تجربه هایی از آموزش معماری در دانشگاه هنرهای زیبای دانشگاه تهران 58
2  2  7  تاریخچه آموزش آکادمیک معماری در ایران59
2  3  مروری بر روند آموزش معماری در غرب 61
 2  3  1  رنسانس61
 2  3  2  لوکوربوزیه62
 2  3  3   انستیتو تکنولوژی ایلی نویز63
 
فصل سوم: سیستم های آموزش معماری در جهان
3  1  مبانی مطلوب در آموزش سنتی67
 3  1  1  سیستم های آموزش معماری در ایران 68
3  1  1  1  نظام آموزش سنتی معماری 68
 3  1  2  شیوه های سنتی آموزش معماری 68
 3  1  3  نظام آموزش معماری در دانشکده های معماری ایران  70
 3  1  4  مفهوم و کارکرد فضای باز در مدارس سنتی و جدید  72
 3  1  5  نگره کلاسیک و الگوی عملکردی حیاط در مدارس معاصر  73
 3  1  6  نگره سنتی و الگوی عملکردی فضای باز در مدارس قدیمی ایران  73
 3  1  7  نگره مدرن و الگوی آموزش تجربی در فضای باز 74
 3  1  8  ایوان و کاربرد آن در مدارس اسلامی ایران 76
 3  1  9  نتیجه گیری از تغییر نظام سنتی به دانشگاهی در ایران78
3  2  دیدگاه  معماران ایرانی پیرامون معماری مدارس 79
 3  2  1  شرایط لازمه ساخت بناهای مدارس از دیدگاه کریم طاهر زاده بهزاد 79
 3  2  1  1  دبیرستان شاه رضا 82
 3  2  1  2  هنرستان راه آهن83
 3  2  2  نگاهی پیرامون معماری مدارس از دیدگاه استاد پیرنیا 86
3  2  2  1  مجتمع مدارس عاصمی 87
3  2  3  سه آتلیه ، سه استاد 90
3  3  نارسایی های آموزش امروز در مدارس ایران 93
3  3  1  نکاتی در باب نارسایی آموزش امروزین دانشگاه 94 
 3  3  1  1  نحوه ارائه طرح ها  94
 3  3  1  2  شناخت مسئله94
 3  3  1  3  سطحی نگری94
 3  3  1  4  طراحی ذر مقیاس 100/1 و 200/1 و94
 3  3  1  5  عدم وجود روند مشخص در ارائه دروس  94
3  3  1  6  جسارت  95
3  3  1  7  قضاوت 95
3  3  1  8  درک فضا 95
3  4  سیستم های آموزش معماری در جهان 95
 3  4  1  نظام آموزشی بریتانیا 95
 3  4  2  نظام آموزشی ایالات متحده 95
3  5  مراکز معماری در غرب  96
3  5  1  مرکز معماری کانادا  97
3  5  2  مرکز معماری ریبا در انگلستان102
3  5  3  مرکز معماری آرکام در آمستردام 104
3 5  4  مرکز معماریAA  در لندن105
 
فصل چهارم: اصول کار لویی کان
4  1  لویی کان و شخصیت معمارانه وی 109
4  2  اصول و ویژگی های معماری لویی کان 112
 4  2  1  احساس ترکیب در کل بنا 112
 4  2  2  استفاده از مواد و مصالح ساختمانی ،متناسب با طبیعت بنا 116
 4  2  3  احساس فضای معماری به عنوان هدف اصلی 117
 4  2  4  اهمیت نور بمنزله بخشی از طرح 117
 4  2  5   تنا سب ها و ارتباط های معمارانه119
4  3  کار های فلسفی لویی کان121   
 4  3  1  سکوت و نور 121
 4  3  2  احساس انسانی  124
 4  3  3  احساس مکان125   
 4  3  4  آداب و رسوم 126
4  4  مبانی فلسفی لویی کان128
4  4  1  مفهوم زبان از دیدگاه کان و هایدگر 128
4  5  جایگاه روان در جهان بینی لویی کان 129 
 4  5  1  ارتباط روان با اراده وجودی 129
4  6  مبانی علمی هندسه لویی کان129
4  7  زبان بیانگرایانه لویی کان129
4  8  تعمیم زبان هندسه لویی کان 130
4  9  ارتباط انسان و معماری از دید لویی کان 130
4  10  تحلیل و بررسی آثار لویی کان131
  4  10  1  نگارخانه هنر دانشگاه یال- سال های (53-1952) 131
  4  10  2  موسسه علمی سالک برای پژوهش های زیست شناسی – سال های(65- 1959)   135
  4  10  3  دانشکده هنر: فیلادلفیا- پنسیلوانیا- سال های (67-1964)144
  4  10  4  موزه هنری کیمبل: فورت ورس- تگزاس- سال های (72-1967) 145
  4  10  5  مرکز هنری فورت واین: ایندیانا – سال 64 – 1961151
  4  10  6  مرکز هنری پوکن : پنسیلوانیا – سال 1973154
 
 
فصل پنجم: تحلیل و بررسی نمونه های مدارس هنر و معماری داخلی و خارجی
5  1  مسجد دانشگاه جندی شاپور 159
5  1  1  بیوگرافی159
5  1  2  تصاویر 160
5  1  3  اسناد نقشه ای162
5  2  طراحی دانشکده هنر و معماری در بافت قدیم بوشهر164  
5  2  1  مقدمه164
5  2  2  منظر و سیمای عمومی بافت قدیمی بوشهر 164
5  2  3  معماری اقلیمی بوشهر165
 5  2  3  1  مقیاس منظر و سیمای شهری 166
 5  2  3  2  مقیاس معماری166
 5  2  3  3  مقیاس عناصر و جزییات معماری167
 5  2  4  گام ابتدایی  دانشکده هنر در بافت قدیم بوشهر 168
 5  2  5  اهداف کلان طراحی مجموعه 168
 5 2 6  سایت دانشکده هنر و معماری در بافت  قدیم بوشهر170
 5 2 7  طراحی مجموعه دانشکده هنر و معماری در بافت قدیم بوشهر174
 5 2  8  اسناد نقشه ای175
 5  2  9  جمع بندی180
5  3  مدرسه معماری باهاوس 181
5  3  1  تصاویر 182
5  3  2  اسناد نقشه ای 189
5  4  مرکز هنر و مطالعات بریتانیایی در دانشگاه یال: نیو هان 193
5  4  1  تصاویر193
5  4  2  اسناد نقشه ای 199
 
فصل ششم: استاندارد ها 
6 1  مبانی و مقدمات طرح201
 6  1  1  استانداردهای معماری201
 6  1  2  فضاهای آموزشی 201
 6  1  3  فضا های کمک آموزشی 201
 6  1  4  فضا های اداری201
 6 1  5  فضا های رفاهی و خدماتی201
6  2  مشخصات فضاهای آموزشی 201
 6  2  1  کلاس های تئوری، اتاق های سمینار و گرد همایی 202
 6 2  1  1  تبصره 1 203
 6   2  1  2  تبصره 2203
 6  2  1  3  مبلمان تیپ 203
 6  2  1  4  ابعاد استاندارد204
 6  3  2  کارگاه ها208
6  3  1  1  مشخصات عمومی کاراه ها209
6   3  3  رشته معماری209
 6  3  2  1  آتلیه ترکیب و طراحی209
 6  3  2  2  آتلیه شهرسازی209
 6  3  2  3  آتلیه فن و ساختمان 210
 6  3  2  4  کارگاه چوب 210
 6  3  2  5  کارگاه عکاسی 210
 6   3  2  6  تیپ مبلمان 211
 6  3  2  7  ابعاد استاندارد 211
 6  3  4  کلاس های گرد همایی و سمینار217
   6  3  3  1  ابعاد استاندارد 218
 6   3  5  کتابخانه 221
   6  3  5  1  تعداد مراجعه کنندگان 221
   6  3  5  2  مجموع مواد کتابخانه 221
   6  3  5  3  نحوه سازماندهی مواد222
   6  3  5  4  سالن قرائت جمع 222
   6  3  5  5  سالن مجلات222
   6  3  5  6 سالن اسناد و مدارک (پروژه ها)222
   6  3  5  7 سالن میکروفیلم ها222
  6  3  5  8   واحد خدمات اداری223
  6  3  5  9  بخش نقشه ها 223
  6  3  5  10  تیپ مبلمان224
  6  3  5  11  ابعاد استاندارد225
  6  3  5  12  حد فواصل و تجهیزات کتابخانه229
6  3  6  سالن اجتماعات 230
6  3  7  نمایشگاه 231
6  3  8  مرکز کامپیوتر231
  6  3  8  1  تیپ مبلمان231
6  3  9  کارگاه های زبان 232
6  3  10  تالارهای سخنرانی 235
 6  3  10 1  مبانی235
 6  3  10  2  محل استقرار و نشستن در تالار های سخنرانی 240  
 6  3  10  3  مقدار فضا برای هر دانشجو 240
 6  3  10  4  اصول اکوستیک و نورپردازی 240
 6  3  10  5  فضاهای اضافی مربوطه240
 6  3  10 6  نمایشگر های گروهی 240
6  3  11  فضا های اداری 242
 6  3  11  1  تیپ مبلمان242
 6  3  11  2  ابعاد استاندارد 243
 6  3  12  دفاتر استادان و پژوهشگران 246
 6  3  12  1  تیپ مبلمان246
 6  3  12  2  ابعاد استاندارد 247
 6  3  13  اتاق های جلسه 250
 6  3  14  فضاهای رفاهی و خدماتی257 
 6  3  14  1  نماز خانه257
 6  3 14  2  پارکینگ 257
 6  3  14  3  تاسیسات 257
 6  3  14  4  بوفه258
 6   3  14  5  اتاق غذاخوری 258
6   3  14  6  آبدارخانه 258
6   3  14  7   موتورخانه258
6   3  14  8  سرویس های بهداشتی259
6   3  14  9  انبار وسائل نظافت260  
6   3 14  10  سیستم گرمایش و سرمایش 260
6  3  14  11  سیستم تهویه مطبوع سالن260
6  3 14  12  سیستم تهویه مطبوع261
6   3  14  13  سیستم فاضلاب 261
6  3  14  14  سیستم آتش نشانی262
6  3  15  فضاهای ارتباطی 262
   6   3  15  1  فضاهای ارتباطی افقی (راهروها) 262
   6   3  15  2  فضاهای ارتباطی عمودی ( راه پله ها) 268
 6  3  16  تخصیص سطوح فضاها برای عرصه همایش ، گرد همایی، اطلاع رسانی275
 6  3  17  تخصیص سطوح فضاها برای عرصه آموزشی 278
 6  3  18  تخصیص سطوح فضاهابرای خدمات مدرسه280
 6  3  19  تخصیص سطح فضاها برای عرصه اداری 281
6  4  مکانیابی کالبدی و شرایط انتخاب سایت 281
6 4  1  سازگاری موقعیت مکانی 282
 6  4  1  1  آلودگی صوتی283
 6  4  1  2  آلودگی هوا284
 6  4  1  3  سایر آلودگی های محیطی284
 6  4  2  ارتباط کاربری آموزشی با کاربری های دیگر285
 6  4  2  1  کاربری آموزشی و کاربری مسکونی 285
 6  4  2  2  کاربری آموزشی و کاربری فرهنگی 285
 6  4  2  3  کاربری آموزشی و بهداشتی 285
 6   4  2  4  کاربری آموزشی وتجاری   285
 6   4  2  5  کاربری آموزشی و فضای سبز285
6  4  2  6  کاربری آموزشی و شبکه ارتباطی حمل و نقل 286
6  4  2   7  کاربری آموزشی و دیگر تاسیسات شهری 286 
 6  4  3  مطلوبیت 286
   6   4  3  1  مکانیابی فضا های آموزشی و شرایط محیطی286
   6  4  3  2  مکانیابی فضاهای آموزشی با توجه به اوضاع طبیعی 287
6  4  3  3  مکانیابی فضاهای آموزشی با توجه به شرایط اقلیمی287
6  3  5  باد287
 6  3  6  تابش آفتاب288
6   3  7  مکانیابی فضاهای آموزشی و دیگر عوامل طبیعی 288
6   3  7  1  سیل 288
6   3  7  2  زلزله288
6   3  7  3  ریزش کوه و بهمن288
6  3  7  4  اوریانتاسیون(جهت گیری بنا) 288  
 6   3  8  مکانیابی فضاهای آموزشی و شعاع دسترسی289
 6   3  9  انطباق مکان استقرار واحد آموزشی با نیاز های آموزشی 290
 6   3  10  دسترسی290
 6  3  10  1  دسترسی های پیاده290
6   3  10  2  دسترسی های سواره 291   
6  3  11  مقطع ابتدایی291
6   3  12  مقطع راهنمایی291
6  3  13  مقطع متوسطه 292
6  3  14  مکانیابی فضاهای آموزشی در ارتباط با استفاده از تاسیسات و خدمات شهری295
6  3  15   مکانیابی  فضاهای آموزشی در ارتباط با فرم و شکل زمین 295
6  3  16  اشراف دید ساختمان های همسایه به مدارس 295
6  3  17  ظرفیت295
6  3  18  آسایش محیطی298
 6  3  18 1  نور 298
  6  3  18 1  1  میزان شدت روشنایی مورد نیاز298
  6  3  18 1  2  مقدار انعکاس سطوح 299
  6  3  18 1  3  شفافیت 299
  6   3  18 1  4  کنتراست سطوح299
 6  3  18 2  نوع نور مورد نیاز301
6  3  18 2  1  استفاده از نور طبیعی خورشید 301
6  3  18 2  2  روشنایی مصنوع 303
 6  3  18 3  صوت 305
6  3  18 3  1  تاصیر صدا بر انسان 306
6  3  18  3  2  اصوات نامطلوب و مزاحم 307 
6  3  18  3  3  روش های کنترل نوفه 307
6  3  18  3  4  انتخاب جهت ساختمان به سمت های آرامتر 307
6  3  18  3  5  ایجاد موانع صوتی308
6  3  18  3  6  استفاده از جدارهای مناسب 310   
6  3  18  3  7  شرایط آکوستیکی 310
6  3  19  آب و هوا 311
  6  3  19  1  مقدار هوای مورد نیاز در فضای داخلی312
  6  3  19  2  شرایط مناسب هوا در فضاهای داخلی 313
 6  3  20  مهمترین ویژگی های اقلیمی برای ساختمان های آموزشی315  
 6  3  20  1  جلوگیری از اتلاف حرارت315
 6  3  20  2  بهره گیری از انرژی خورشید315
 6  3  20  3  جلوگیری از گرم شدن هوای کلاس315
 6  3  20  4  محافظت ساختمان در برابر بارندگی 316
 6  3  20  5  جلوگیری از گرم شدن کلاس ها با استفاده از باد 316 
 6  3  20  6  جلوگیری از گرم شدن و مرطوب شدن کلاس ها317 
 6  3  20  7  جهت استقرار ساختمان 317
 6   3  20  8  سازماندهی پلان ساختمان و و اندازه پنجره ها 318
 6  3  20  9  مصالح ساختمان319
 6 3  20  10  سایبان ها   320
 6  3  21  تناسبات انسانی و نقش آنها در طراحی ساختمان های آموزشی 320
6  3  21  1  مقایسه بین ارتفاع صندلی ها 325
6 3  21  2  حداقل فواصل ابعاد و اندازه های تجهیزات 328
6 3  21  3  حداقل فواصل ابعاد و اندازه های اداری332
 
فصل هفتم: برنامه ریزی فیزیکی
7  1  برنامه ریزی سایت 336
7 1  1  معرفی سایت 336
7  1  1  1  ویژگی های اقلیمی336
7  1  1  2 موقعیت طبیعی شهر تهران 337
7  1  1  3  موقع ریاضی ( مختصات عرض و طول جغرافیایی)338
7 1  1  4  آب و هوای تهران338
7  1  1  5  توده های هوای موثر و منشا بارندگی ها330
7  1  1  6 ویژگی های دمایی شهر تهران 341
7  1  1  6  1  دما و وارونگی هوا343
7  1  1  6  2  دما و بارش 343
7  1  1  6  3  تغییرات اقلیمی دما 344
7  1  1  6  4  دما و محدوده آسایش زیست محیطی 344
 7 1  1  7  بارش 345
 7  1  1  8  برف347
 7  1  1  9  تابش347
 7  1  1  10  رطوبت نسبی349
 7 1  1  11  درجه حرارت 351
 7  1  1  12  بررسی جریان باد 352
 7  1  1  12  1  بادهای محلی 353
 7  1  1  12  2  بادهای منطقه ای 353
 7  1  1  12  3  باد های سیارهای 354
 7  1  1  13  بررسی بادهای تهران و طبقه بندی آنها 354
 7  1  1  13  1  بادهای غالب354
7  1  1  14  عوارض طبیعی شهر تهران 355
 7  1  1  14  1  زمین شناسی و مقاومت خاک356
 7  1  1  14  2  لرزه شناسی 356
7  1  1  15  جهت استقرار ساختمان363
7  1  1  16  سرگذشت شکل گیری شهرک غرب در  دل شهر تهران364
7  1  1  17   موقعیت شهری زمین مورد نظر 372
7  1  1  18  موقعیت محلی 373
 7  1  1  18  1  دسترسی های پیاده 373
 7  1  1  18  2  مراحل دسترسی سواره محلی به زمین مورد نظر 375
7  1  1  19  کاربری های زمین مجاور377
7  1  1  20  ویژگی های زمین مورد نظر381
7  1  1  20  1   مساحت 381
7  1  1  20  2  توپوگرافی 382
7  1  1  20  3  جهت وزش باد غالب382  
7  1  1  20  4  جهت تابش نور خورشید382
7  1  1  20  5  دید و منظر382 
   7  1  1  20   5  1  دید زمین مورد نظر به اطراف382
   7  1  1  20 5   2  دید اطراف به زمین مورد نظر383
 7  1  1  25 6   جهت گیری بنا در سایت 384  
 7  1  1  20  7   ورودی به بنا384
7  2  سازماندهی فضایی 384 
7  2  1  زیر فعالیت های عمده هر فعالیت 384
7 2  1  1 فضاهای بسته384
7  2  1  2  فضاهای باز385
 7  2  2  تخصیص سطوح برای فضاها 385
 
فصل هشتم: طراحی
8  1  کانسپت390
8  2  سازه390
 8  2  1  انتخاب سیستم سازه390
8  3  اسکیس های مراحل طراحی391
 
فصل نهم: مراجع 395