مطالعات طراحی خانه کودک
فهرست مطالب
چكيده :
ايده آل هر جامعه انساني تربيت و شكوفا كردن نيروها و استعدادهاي نسل جوان آن مي باشد كه در اين راستا خانواده ها اولين نقش را دارند . زيرا كودك در خانواده چشم مي گشايد و تا 7 سالگي كه آماده تحيل مي گردد فقط در فضاي تربيتي خانواده قرار دارد . ولي فضاي خالي بين مدرسه و خانه را هيچ نهادي به طور مشخص به عهده نگرفته است . اين فضاي خالي شامل اوقات فراغت بچه مي شود . علاوه بر اين بيشتر وقت كودكان در مدارس به تعليم علوم مختلف مي گذرد و پرورش و تربيت استعدادها و خلاقيت ها تقريباً در سيستم آموزشي ما وجود ندارد پس سازمان يا نهادي مي باشد كه سيستم برنامه ريزي آن بر اساس يا پايه پرورش افكار و خلاقيتهاي كودكان باشد . زيرا در غير اين صورت سهل ترين نتيجه آن بيكار ماندن قواي فكري و رواني كودكان است . در واقع هدف هاي اصلي خانه كودك پر كردن اوقات فراغت آنها به بهترين صورت و پرورش فعاليتها و استعدادهاي آنان است . اوقات فراغت پر ارزشترين موقعيت براي انديشه و تفكر مي باشد .
در مقايسه با ساير كشورها داراي بيشترين اوقات فراغت و تعطيلات هستيم و اگر براي پر كردن مطلوب و بهينه اوقات فراغت كودكان برنامه نداشته باشيم بديهي است كه آنها خود به اين كار اقدام خواهند كرد در آن صورت نيز بد آموزي ها در پيش خواهند داشت.
واژگان کلیدی: کودک ، کودکستان، مدارس
 
فهرست
عنوان                                                     صفحه
مقدمه :    1
فصل اول    2
1-1بیان مسئله :    3
1-2كودكان و معماري :    3
1-3معماري براي كودكان :    4
1-4اهداف طراحي براي كودك :    4
1-5پیشینه سنتی مهد کودک:    5
1-6علوم :    6
1-7فرهنگ :    6
1-8هنرها :    6
1-9ورزشي – تفريحي :    7
1-10درك كودك از فضا ، فرم و محيط :    7
1-11تاثير محيط هاي جمعي بر روي كودكان :    8
1-12تاثير همسالان و رابطه آنها بر كودكان :    9
1-13تغيير در رفتار اجتماعي كودك :    9
1-14تاثيرات متقابل محيط و كودك :    10
1-15محيط يك مجموعه ي آموزشي براي كودكان :    10
1-16شناخت و تحليل روحيات ، نيازها و توانايي هاي كودك :    12
1-17فرآيندهاي رشد كودك:    14
1-18زمينه هاي رشد كودك :    16
1-19رشد فيزيكي :    16
1-20رشد ذهني :    16
1-21رشد اجتماعي :    17
1-22رشد عاطفي :    17
1-23اطلاعات مربوط به كودكان :    17
1-24خصوصيات جسماني ، ذهني ، عاطفي ، اجتماعي كودك 3 تا 4 سال    17
1-24-1خصوصيات جسماني :    18
1-24-2خصوصيات ذهني :    18
1-24-3خصوصيات عاطفي ، اجتماعي :    18
1-25خصوصيات جسماني ، ذهني ، عاطفي ،  اجتماعي كودك 4 تا 5 ساله :    19
1-25-1خصوصيات جسماني :    19
1-25-2خصوصيات ذهني :    19
1-25-3خصوصيات عاطفي ، اجتماعي :    20
1-26خصوصيات جسماني ، ذهني ، عاطفي ، اجتماعي كودك 5 تا 6 سال :    20
1-26-1خصوصيات جسماني :    20
1-26-2خصوصيات ذهني :    20
1-26-3خصوصيات عاطفي ، اجتماعي :    21
1-27خصوصيات جسمي ، ذهني ، عاطفي ، اجتماعي كودك 6 تا9 سال :    21
1-27-1خصوصيات جسمي :    21
1-27-2خصوصيات ذهني :    22
1-27-3خصوصيات عاطفي ، اجتماعي :    22
1-28فعاليت ها و بازي هاي آموزشي كودكان :    22
1-29تقسيم بندي دوران كودكي :    22
1-30رشد جسماني در دروه دوم كودكي :    23
1-31بازي :    25
1-32كودك و بازي :    26
1-32-1تعريف بازي از بعد جسماني و فعاليت بدني :    29
1-32-2تعريف بازي از بعد روانشناسي و تربيتي :    29
1-32-3تعريف بازي در ارتباط با زندگي اجتماعي :    30
1-32-4 اهميت و هدف بازي :    31
1-32-5ارزش جسماني :    31
1-32-6تاثيرات رواني :    31
1-32-7بازي و رشد شخصيت :    32
1-32-8نقش بازي در استقلال كودك :    33
1-32-9الگوپذيري :    33
1-32-10بازي پايگاه دوستي ها :    33
1-32-11بازي منبع لذت :    34
1-32-12بازي جانشين كار :    35
1-32-13بازي بيانگر دنياي كودكان :    35
1-32-14بازي و تعليم و تربيت :    35
1-32-15بازي و رشد عاطفي :    38
1-32-16بازي و رشد جسمي :    38
1-32-17بازي و رشد و توسعه سيستمهاي ارگانيك بدن :    39
1-32-18تاثير بازي بر روي رشد عضلات بزرگ :    40
1-32-19تاثير بر روي رشد سلسله اعصاب :    40
1-32-20تاثير بر روي رشد دستگاه گردش خون:    40
1-32-21تاثير بازي بر روي دستگاه تنفس :    40
1-32-22تاثير بازي در پرورش حواس :    41
1-32-23بازي و رشد ذهني :    41
1-32-24انواع بازي از جهت محتوا و كاربرد :    43
1-32-24-1بازيهاي جسمي :    43
1-32-24-2بازيهاي تقليدي :    43
1-32-24-3بازيهاي نمايشي :    43
1-32-24-4بازيهاي نمادي :    44
1-32-24-5بازيهاي تخيلي :    44
1-32-24-6بازيهاي آموزشي :    45
1-32-24-7بازيهاي محلي و سنتي :    45
1-32-24-8بازيهاي ورزشي :    45
1-32-25انواع بازي ها و تحولات آنها در سنين مختلف :    47
1-33انواع ويژگي هاي ذهني – رواني كودكان در معماري :    48
1-34خصوصيات كالبدي فضاي بازي كودكان :    50
1-34-1رنگ :    50
1-34-2رنگ زرد :    50
1-34-3رنگ قرمز :    50
1-34-4رنگ آبي :    50
1-34-5رنگ نارنجي :    50
1-34-6رنگ سبز :    50
1-34-7رنگ سياه :    51
1-34-8نور :    51
1-35تعريف نقاشي كودك :    51
1-36مراحل نقاشي كودكان :    51
1-36-1مرحله 7-2 سالگي :    52
1-36-2مرحله خط خطي كردن از 2 تا 4 سالگي :    52
1-36-3مرحله طرح ريزي 4 تا 5 سالگي :    53
1-36-4مرحله شكل سازي و تصويرگري 5 تا 7 سالگي :    53
1-37 چرا كودكان نقاشي مي كشند ؟    53
1-38توجه به نقاشي به صورت گروهي :    54
1-39نحوه ظهور توانايي خط خطي كردن ، نوشتن و نقاشي كردن :    54
1-40نتيجه گيري :    54
1-41كاربرد رنگ در معماري كودكان :    55
1-42معمار و مشاور :    56
1-43فضاهای جالب :    56
1-44فضاهای زشت :    57
1-45فضاهای زيبا :    57
1-46فضاهای مطلوب :    57
1-47مباني ادراك فضا :    57
1-48فرهنگ    57
1-48-1اهميت فرهنگ :    58
1-48-1-1روانشناسي كودك :    59
1-48-1-2روانشناسي رشد :    59
1-49مفاهيم بنيادي در روانشناسي رشد    60
1-49-1تعريف رشد :    60
1-49-2مفهوم پختگي (رسيدگي):    60
1-49-3مفهوم رشد و پرورش :    60
1-49-4گونه هاي تغيير در فرايند رشد :    61
1-19-4-1تغيير در اندازه و مقدار :    61
1-49-5تغيير در نسبت :    61
1-49-6ناپديد شدن برخي از قسمتهاي بدن :    61
1-49-7كسب مشخصات تازه :    61
1-49-8ماهيت و ويژگيهاي رشد در انسان :    61
1-49-9مباني زيستي و محيطي رشد :    64
1-49-10وراثت :    64
1-49-11محيط :    64
1-49-12عوامل محيطي داخلي :    64
1-49-13عوامل محيطي خارجي :    64
1-49-13-1تغذيه :    65
1-49-13-2هواي آزاد و نور خورشيد :    65
1-49-13-3بيماريها و آسيبها :    65
1-49-13-4وضع خانوادگي :    65
1-50ويژگيهاي اجتماعي :    66
1-51ويژگيهاي هيجاني :    66
1-51ويژگيهاي عقلي :    67
1-52شيوه استدلال پيش دبستاني ها :    67
1-53تكامل مهارتهاي ادراكي :    67
1-54نگهداري :    68
1-55خصوصيات تفكر :    68
1-55-1ظاهر و واقعيت :    68
1-55-2افزايش پردازش اطلاعات :    68
1-55-3مهارتهاي حافظه اي :    69
1-55-4روند تكامل شخصيت :    69
1-55-5انگيزه پرخاشگري :    69
1-55-6تمايلات اتكايي و استقلال :    69
1-55-7انگيزه كسب موفقيت :    69
1-55-8ترس و اضطراب :    70
1-56همانند سازي :    70
1-56-1گروه بندي جنسي :    70
1-56-2رشد فراخود (وجدان) :    71
1-57خلاصه و نتيجه بحث روانشناسي :    71
فصل دوم    72
2-1موقعیت مکانی:    73
2-2استانداردهای معماری طراحی مهدکودک:    74
2-2-1درها:    74
2-2-2پنجره:    74
2-2-3توصیه ها:    74
2-2-4پوشش محوطه:    75
2-3اهداف اساسی طراحی برای کودکان :    75
2-4فضاها شامل:    75
2-5کاربریهای سازگار:    76
2-6تناسبات انساني و نقش آن در طراحي فضاهاي كودكان :    76
2-7اندازه بدن كودكان :    76
2-8ضرايب اندازه هاي تجهيزات نسبت به قد ايستاده كودك :    78
2-9اندازه هاي ساختاري بدن كودكان :    79
2-10تجهيزات و وسايل تعمير و نگهداري :    84
2-11حفاظت و حصار :    85
2-12ويژگي های فضاي كودك    85
2-13مقدار فضا:    85
2-14ابزار طراحي فضاي باز ( در رابطه با كودك ):    86
2-15ماسه ، خاك و شن :    86
2-16 ايمني :    88
2-17شرايط ايمني در فضا :    88
2-17-1ايمني در محوطه :    88
2-17-2نرده هاي ايمن :    89
2-17-3ايمني در مسيرهاي حركت :    89
2-17-4ايمني در راهروها :    89
2-17-5ايمني در مسير پله ها :    90
2-17-6شرايط ايمني پوشش كف :    91
2-17-7شرايط ايمني پنجره ها :    91
2-17-8شرايط ايمني در فضاهاي بهداشتي :    92
2-17-9شرايط ايمني تجهيزات :    92
2-17-10شرايط ايمني درها :    92
2-18فضاهاي خدماتي و تاسيساتي :    93
2-18-1انبار :    93
2-18-2موتورخانه :    94
2-18-3شوفاژ ديواري :    94
2-19مشخصات فني فضاي بازي كودكان و سرانه ها :    94
2-19-1زمين بازي ( از نوع ماجراجويي):    94
2-19-2مواد پركننده نرم :    96
2-19-3خرده چوب :    96
2-19-4ماسه :    96
2-19-5شن و سنگريزه با قطر 18-12 ميلي متر :    96
2-19-6كفپوشهاي گياهي مقاوم :    97
2-19-7مواد مصنوعي با خاصيت ارتجاعي :    97
2-20جنسیت وسايل بازي :    97
2-21ارزيابي انواع جنس پوشش سطح محوطه بازي :    98
2-22رنگ در زمين بازي :    99
2-23وسايل بازي و تجهيزات لازم :    99
2-23-1اسباب بازي هاي چرخ دار :    99
2-23-2وسايل نقليه واقعي :    99
2-23-3بالارفتن ، سرخوردن ، تاب خوردن :    100
2-23-4وسايل بازي براي برقراري تعادل :    100
2-23-5پرتاب كردن و گرفتن چوب و اشياء :    101
2-24برنامه فیزیکی    101
فصل سوم    104
3-1 كودكستان توبين گن Tubingen آرنو ليدرر Arno Lederer    105
3-1-1معماران:    106
3-1-2جاهاي جالب:    109
3-1-3جاهاي زشت:    109
3-1-4چيزهاي قشنگ:    109
3-1-5مدير:    109
3-1-6معماران:    109
3-1-7معماري در نقاشي كودكان:    110
3-1-8فصل معماران:    110
3-1-9كودكان:    110
3-1-10مديريت:    111
3-1-11نظرات معمار:    111
3-2کودکستان برسابه، نخستين کودکستان ايراني در شهر تهران    112
3-3کودکستان بارباپاپا    113
3-3-1زمان و مکان تاسیس    113
3-3-2ویژگی ها    113
فصل چهارم:    115
4-1استان مازندران    116
4-2آب و هوا    117
4-3منابع آب    118
4-4رودها    118
4-5نام مازندران    118
4-6نمادها    120
4-7ویژگی و فرهنگ    120
4-8راه‌های زمینی    120
4-9راه‌های دریایی و هوایی    120
4-10 موقعيت جغرافيايي منطقه اقليمي مازندران:    121
4-10-1 جغرافياي طبيعي منطقه اقليمي مازندران:    121
4-10-2دو جريان بزرگ در آب و هواي مازندران نقش دارد:    122
4-10-3 آب و هواي منطقه اقليمي مازندران با توجه به دما و بارش:    122
4-11معرفي مختصر برخي شهرهاي منطقه اقليمي مازندران:    123
4-11-1رامسر:    123
4-11-2 تنکابن:    123
4-11-3چالوس:    124
4-11-4 نوشهر:    125
4-11-5 نور:    125
4-11-6محمودآباد:    126
4-11-7 آمل:    126
4-11-8بابل:    127
4-11-9 بابلسر:    128
4-11-10جويبار:    128
4-11-11 قائم شهر:    128
4-11-12سوادکوه:    129
4-11-13ساري:    129
4-11-14 نکا:    129
4-11-15 بهشهر:    130
فصل پنجم:    131
5-1سایت مورد نظر:    132
5-2دلایل انتخاب سایت:    132
5-3شناخت سایت:    132
5-4موقعیت سایت    133
5-5دسترسی ها    134
5-6آنالیز سایت:    134
5-7همجواری :    135
5-8دسترسی به سایت :    135
5-9اقتصادی :    135
فصل ششم    137
6-1اصول طراحی    137
6-2در طراحی داخلی :    137
6-3محوطه    138
6-4ملاحظات مربوط به طرح مورد نظر    139
  6-4-1 هزینه  ساختمان  139
6-4-2پوشش سقف139
6-4-3بررسی سازه    140
6-4-4پی ها    141
6-4-5پوشش طبقات    141
6-4-6تهویه مطبوع    141
6-4-7تاسیسلت الکترونیکی    142
6-4-8انتخاب نوع چراغ    142
6-4-9سیستم توزیع و تامین انرژی    142
6-4-10تاسیسات مکانیکی    143
6-4-11سیستم اعلام حریق    143
6-5اتود اولیه    144
6-6اتود بعدی    145
6-7اتود اصلی    146
6-8پلان های معماری دو بعدی و سه بعدی    147
منابع    148
 
 
 
فهرست جداول
جدول1-1 خلاصه بررسي ويژگيهاي كودكان در 5 گروه سني    23
جدول1-2قدرت فراگيري براي سنين 6-3 سال    46
جدول2-1 قد كودكان 0-6 ساله به سانتيمتر    77
جدول 2-2 ضريب ابعاد بدن كودك پيش دبستاني در وضعيت ايستاده و نشسته     78
جدول2-3 ضريب اندازه هاي تجهيزات نسبت به قد ايستاده كودك    78
جدول2-4 طول بدن و ارتفاع ايستاده كودكان 3 تا 6 سال و 6 تا 15 سال    80
جدول2-5 ضريب اندازه هاي تجهيزات نسبت به قد ايستاده كودك    80
جدول2-6ميانگين قد گروه سني 10-6 ساله دختر و پسر در مناطق 6 گانه ايران    81
جدول2-7 تناسبات در وضعيت ايستاده    82
جدول2-8 تناسبات در وضعيت نشسته    82
جدول2-9تناسبات در وضعيت قائم    83
جدول2-10 خلاصه نتايج    86
جدول2-11فواصل فضاهاي بازي و محل مسكوني    95
جدول2-12 جنسيت وسايل بازي    97
جدول 2-13 استاندارد برنامه فیزیکی بخش شیرخوارگاه    101
جدول 2-14 استاندارد برنامه فیزیکی بخش اداری    101
جدول 2-15 استاندارد برنامه فیزیکی بخش نوپا    102
جدول 2-16 استاندارد برنامه فیزیکی بخش نوباوه    102
جدول 2-17 استاندارد برنامه فیزیکی بخش تاسیسات    103
جدول 2-18 استاندارد برنامه فیزیکی الباقی قسمت ها    103
جدول 2-19 فضای موردی محوطه ها    103
 
 
 
 
فهرست اشکال
شکل 3-1نما و پرسپکتیو داخلی و خارجی كودكستان توبين گن    107
شکل 3-2جزئیات پلان كودكستان توبين گن    108
شکل 3-3 نماهایی از كودكستان توبين گن    108
شکل 3-4 نمای کودکستان برسابه    112
شکل3-5 نماهای خارجی از کودکستان بارباپاپا    113
شکل3-6 نماهای داخلی از کودکستان بارباپاپا    114
شکل 4-1-نقشه استان مازندران    121
سکل 5-1-استان مازندران    132
شکل5-2شهر ساری    133
شکل 5-3سایت مورد نظر    133
شکل 5-4 دسترسی سایت مورد نظر    134
شکل 5-5 آنالیز سایت    134