مطالعات طراحی
 
 
چکیده :
 
فرهنگ ما ايرانيان از هزاران سال پيش، با طبيعت سازگار بوده است. آب، باد، خاك و آتش از عناصر چهارگانه‌اي بوده‌اند كه همواره مورد توجه ما بوده و نفوس خاصي براي ما ايرانيان داشته است. تنها پارسيان بوده‌اند كه شروع سال را با شروع طبيعت آغاز مي‌كرده‌اند و بسياري از رويدادهاي طبيعي را معيار مراسم ها  و سنن خود قرار مي‌داده‌اند. تولد طبيعت كه در اول ماه فروردين آغاز مي‌گردد، مهمترين جشن و سرور ما ايرانيان بوده است و در روزي كه طبيعت به اوج شادابي و طراوت خود مي‌رسد (سيزدهم فروردين)، ايرانيان به دامن طبيعت مي‌رفته‌اند و در محيطي باز جايي كه جز طبيعتِ محض چيز ديگري ديده نمي‌شد به شادماني مي‌پرداخته‌اند. در شبِ يلدا كه طولاني‌ترين شب زمستاني است، ايرانيان آن شب را تا صبح بيدار مي‌مانده‌اند و با تشريفاتِ خاصي اين سنّتِ كهن را زنده نگاه مي‌داشته‌اند.
 
معماري ايران نيز برگرفته از چنين فرهنگي بوده است، كه ابعادِ گوناگونِ طبيعت را دربر داشته است. اقليم چهار فصل ايران زمين جزء نادرترين اقليم هاي  جهان بشمار مي‌رود و در اين اقليم همه نوع آب و هوا را در طول سال شاهد هستيم. با اين وجود، بدليل موقعيتِ جغرافيايي ايران، اعتدالِ آب و هوايي مناسبي در بيشتر نقاط ايران وجود دارد و بيشتر ماه هاي  سال، موقعيت براي گشت و گذار فراهم مي شود، بدونِ اينكه به تجهيزات و عوامل معماري احتياجي داشته باشيم. معماري ايراني همواره آغوش خود را باز نموده‌ تا پذيراي طبيعت باشد. در معماري يزد شاهدِ‌ بكارگيري چهار عنصر طبيعي بوده‌ايم. اگر باد خشن بوده است، آن را تلطيف مي‌نموده‌اند و از آن براي خنك كردنِ فضاهاي مختلف استفاده مي‌كردند. اگر مي‌بينيم كه از اروسي‌هاي رنگي استفاده مي‌نمودند، به اين دليل بوده كه در شرايطِ مناسبِ آب و هوايي، با باز نمودن اروسي‌هاي فضاي داخل را با فضاي سرسبز حياط مرتبط سازند و در تشريفات نامناسبِ آب و هوايي اروسي‌ها را مسدود سازند و تنها از نور ملايمي كه از فيلترهاي رنگي عبور مي‌كرده، استفاده نمايند.
 
 
 
الف: تعريف مسئله:
 
در چند دهة اخير با توجه به رشد فزايندة جمعيت در شهرتهران متأسفانه توسعة مطلوبي را در اين شهر شاهد نبوده‌ايم و عدم تناسب رشد و توسعه (خصوصاً در بخش مسكن) سبب شده تا با ارائه شيوه‌اي از طراحي معماري درصدد ارتقاء كيفي زيست باشيم.
 
متأسفانه امروزه ما با يك مشكل اساسي در اين زمينه مواجه هستيم. معماران بيش از آنكه طبيعت را وارد بخش خصوصي نمايند و استفاده از آن را ممكن سازند؛ با درنظر گرفتن پارك هايي در مقياس محله، فضاي ناامني را در سطح شهر ايجاد كرده‌اند و اماكن مسكوني كه در اطراف اين فضاها شكل يافته است از ارزش پاييني برخوردار مي‌باشند.
 
با توجه به اينكه فنآوري  يكي از مهمترين عوامل رشد و توسعه در جوامع بشري به حساب مي‌آيد، امروزه شاهد هستيم كه فنآوري  در خدمت فنآوري  قرار گرفته و با جنبه‌هاي علمي و عقلاني خود سبب شده كه در تضاد با هنر (كه در ارتباط با احساسات و روح انسان مي باشد) قرار گيرد. اميد است كه با ارائه ايدة معماري طبيعت گرا بتوانيم راه حل مناسبي براي تلفيق هنر با فنآوري  بيابيم.
 

فهرست مطالب:
چکیده: 1
فصل اول:کلیات6  
مطالعات پایه8
فصل دوم: 134
فصل سوم:
فصل چهارم
فصل پنجم
فصل ششم
برنامه فیزیکی تحلیل سایت و طراحی مجموعه173
فهرست منابع فارسی: 188
فهرست منابع لاتین: 189
سایت های اطلاع رسانی190
 



فهرست ریز مطالب
مقدمه    1
فصل اول: مباني نظري
1-1- مبانی نظری پروژه    3
1-2-منبع درونی ذاتی     3
1-3- اصول کلی حرکت و تحول    4
1-4- چند مسله روشن درباره حرکت      6
1-5- تضاد زمینه ساز حرکت     8
1-5-1- نظریه اول    10
1-5-2- نظریه دوم    11
1-5-3- نظریه سوم     11
1-5-4- نظریه چهارم    11
فصل دوم: معرفي سايت
2-1-معرفي سايت    14
2-2-تجزيه و تحليل محدوده مورد نظر    14
2-3-روند شكل‌گيري محدوده در گذر تاريخ    15
2-4-بررسي موقعيت محدوده در شهر شیراز    16
2-4-1-موقعيت مكاني محدوده در شهر شیراز    16
2-5-موقعيت محدوده به لحا‌ظ اقتصادي     16
2-6-موقعيت محدوده به لحاظ جمعيتي    16
2-7-موقعيت محدوده به لحاظ حوزه اداري    16
2-8-موقعيت محدوده به لحاظ فضاي سبز    16
2-9-موقعيت محدوده به لحاظ تفريحي، فراغتي    17
2-10-شبكه دسترسي محدوده سايت    17
فصل سوم: مطالعات شهر شيراز
3-1-مطالعات شهر شیراز    20
3-2-مطالعات تاريخي شهر شیراز     21
3-3-پيدايش شهر شیراز    21
3-4-شناخت شهر شیراز    23
3-4-1-بررسي‌هاي كلي در مقياس شهر    23
3-4-2-موقعيت جغرافيايي شهر شیراز    23
 3-4-3-شناخت استخوان‌بندي شهر شیراز    24
3-4-4-محورهاي شاخص شهر شیراز به لحاظ نقش ارتباطي و يا سيماي شهري    25
3-4-5-نقاط شاخص شهر شیراز    26
3-5-توسعه شهر شیراز در آينده     29
3-5-1-بررسي اجمالي گسترش غربي شهر    29
3-6-مساحت شهروكاربريهاي اراضي طرح جامع(95ـ70)     30
3-7-بررسي شرايط اقليمي    31
3-7-1-آب هوا    31
3-7-2-تابش آفتاب    31
3-7-3-بررسي وضعيت حرارتي هوا در شب و روز     32
 3-7-4-مواقع گرم و مواقع سرد سال    32
3-8-جهت استقرار ساختمان    33
3-9-بررسي‌هاي جمعيتي شهر شیراز     33
3-9-1-جمعيت شناور شهر شیراز    34
3-10-مراکز تجاری شهر شیراز     34
3-11-مصالح به کار رفته در واحدها     35
3-12-تحول اقتصادی در شهر شیراز     35
3-12-1-فعالیت های خدماتی    36
3-13-نوع سازه    36
3-13-1-مصالح ساختمانی    36
3-13-2-سیستم های مکانیکی الکتریکی    37
فصل چهارم: تاريخچه معماري در ايران
4-1-تاریخچه معماری در ایران    38
4-2-آشنایی با معماری مسکونی    42
4-3-شاخص های کیفیت مسکن     45
4-3-1-فرم مطلوب مسکن    46
4-3-2-استحکام مسکن    46
4-3-3-امنیت مسکن    46
4-3-4-ایمنی و راحتی و میزان دسترسی    47
4-4-دسترسی به طبیعت و فضای سر باز    47
4-4-1-زیر ساخت های مورد نیاز مسکن    48
4-4-2-همجواری با کاربری های سازگار    49
4-4-3-معماری مسکن و تولید صنعتی مسکن    50
4-5-مسکن    50
4-6-مجتمع مسکونی پایدار     53
4-6-1-مسکن مستقل ویلایی    53
4-6-2-خانه های نیمه مستقل     53
4-6-3-مجتمع های مسکونی    54
4-6-4-برج    54
فصل پنجم: فضاهاي لازم در خصوص واحدهاي مسكوني
5-1-فضاهای لازم در خصوص واحدهای مسکونی     56
الف: بخش عمومی    56
ب: بخش خصوصی    56
5-1-1-اتاق خواب    56
5-1-2-آشپزخانه    57
5-1-3-سرویس ایرانی    57             
5-1-4-سرویس فرنگی    58
5-1-5-پذیرایی و نهارخوری    58
5-1-6-اتاق کار    58
5-1-7-پاسیو    58       
5-2-نور و آفتاب    59  
5-3-فضا    59
5-3-1-تعریف فضا    60
5-3-2-هویت فضا    60
5-4-ابعاد و مقیاس انسانی فضا     61
5-4-1-عملکرد فضاهای مسکونی    61
5-5-توصیه های ضروری    61
5-5-1-طراحی واحدهای مسکونی ابعاد و اندازه    62
5-5-2-سوییت ها    64
5-6-شناخت عرصه های مختلف در خانه های مسکونی    65
5-6-1-عرصه زندگی خانوادگی    66
5-6-2-عرصه زندگی خصوصی فردی    66
5-6-3-عرصه پذیرایی و مراسم     66
5-6-4-عرصه خدمات    66
5-6-5-عرصه فضای باز و حیاط    66
5-7-مقدمات طراحی در معماری    67
5-7-1-عوامل مزثر بر طراحی    67
5-7-2-هدف     67
5-7-3-عرصه    68
5-8-عرصه خصوصی    68
5-8-1-عرصه خانوادگی    69        
5-8-2-نشیمن    69
5-8-3-مبلمان نشیمن    69
5-8-4-آشپزخانه    70
5-8-5-دسترسی آشپزخانه    70
5-8-6-سینک ظرفشویی    71
5-8-7-اجاق گاز    71
5-8-8-ارتباط فضای نشیمن با آشپزخانه    72
5-8-9-غذا خوری خوری خانوادگی    72
5-9-عرصه خصوصی و فردی    73
5-9-1-محل استقرار عرصه های خصوصی و فردی    73
5-9-2-اتاق خواب والدین    74
5-9-3-اتاق خواب فرزندان    74
5-9-4-اتاق مطالعه    75
5-9-5-عرصه پذیرایی و مراسم     75
5-10-ورودی    75
5-10-1-فضای پذیرایی    76
5-10-2-غذاخوری    76
5-10-3-عرصه خدماتی و پشتیبانی     77
5-10-4-پارکینگ     77
5-11-موتورخانه    77
5-12-عرصه فضای باز و خصوصی    77
5-13-ایوان    78
5-14-راه حلی برای آپارتمان نشینی    78
5-15-مننظر شهری سکونت در کوهستان    79
فصل ششم: تجزيه و تحليل سايت نورمن فاستر
تجزيه و تحليل پروژه مسكوني    80
فصل هفتم: جداول
جداول    109
فصل هشتم: نقشه و پلان‌ها
نقشه و پلان    113
منابع و ماخذ    131