چکيده
بر اساس آموزه هاي قرآن و تعا ليم حياتبخش دين مبين اسلام،زمين مهد و گهواره ي انسان است و گهواره بايد امن و نشاط آور باشد تا انسان درآن رشد و تکامل يابد.بي گمان،امروزه ديگر اهميت فراوان گياهان و نقشي که درحيات وسعادت انسان ها دارند بر کسي پوشيده نيست.تلطيف هوا وکاهش آلاينده هاي آن،ايجاد تعادل وتوازن اکولوژيک،جذب صدا هاي نا هنجار و فوايد متعدد ديگر از اين دسته اند و از آنجا که در جغرافياي زندگي شهرنشيني،تعبير فضاي سبز مساوي معناي گياهان است،لذا اثرات فوق،ناشي از فضاي سبزخواهد بود. بايد گفت که انسان امروزين به واسطه ي زندگي صنعتي و تبعات آن و نيز وسعت گرفتاري هاي روزمره،در معرض تالمات گوناگون رواني است که در بررسي ها و پژوهش ها کمتر به تاثير رواني فضاي سبز به عنوان مرهمي براي تسکين اين آلام پرداخته شده است و اين هم از نگاه به دور مانده است. عموما آنچه از فضاي سبز در عمکرد ها ي محيط شهري انتظار مي رود بهبود وضعيت زيست محيطي و اکولوژيک، ايجاد زمينه ي تفريح و تفرج و زيبا سازي و بهسازي محيط زندگي انسان است.اما در کشورها ي در حال  توسعه، به دليل وجود مشکلات اقتصادي تنها کارکرد مهم فضاي سبز نقش آن در بهبود محيط زيست مي باشد و دربيشتر موارد تنها وجود اين عامل سبب توجه به فضاي سبز در اين کشورها گرديده است. روش تحقيق در اين پژوهش تحليلي – توصيفي است که ضمن مطالعات ميداني و کتابخانه¬اي با استفاه از نرم افزارها Spss ، Excel تجزيه و تحليل اين پژوهش صورت گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش، نشان می دهد که جمعیت در سطح نواحی شهر یاسوج متعادل پراکنده نشده و توزیع فضای سبز در شهر متوازن نبوده است.همچنین در این پژوهش ناکافی بودن سرانه فضای سبز در یاسوج به طور چشمگیری مشخص شده است  و دسترسي ساکنين به اين فضاها يکسان نمي باشد.
 
واژه های کلیدی:فضای سبز شهری،شهر پایدار،توسعه پایدار، شهر یاسوج،
 
 
 
مقدمه
   شهرنشيني داراي قدمتي پنج هزار سال مي¬باشد. تا سال 1900 ميلادي از هر هشت نفر يک نفر در مناطق شهري زندگي مي¬کرد (گيلبرت، 1375، 63). پس از آن در سال 1950 جمعيت شهرهاي جهان به 737000000 نفر افزايش يافته است (29/0 درصد کل جمعيت جهان ) در سال 2005 جمعيت نواحي شهري از مرز 50 درصد کل جمعيت جهان گذشته است. برآورد مي¬شود سکونتگاه¬هاي شهري جهان تا سال2030، 3/3 ميليارد نفر را در خود جاي دهند. از اين ميزان حدود 90 درصد در مراکز شهري کشورهاي در حال توسعه خواهند بود (شکوئي، 1373، 85).
با اين روند كاربري اراضي شهري و چگونگي پراكنش فضايي- مكاني آن يكي از عوامل مهم جهت استفادهي مطلوب و بهينه از فضاهاي شهري ميباشد. از ديدگاه برنامه¬ريزي فضايي، سامان¬دهي اراضي شهري علاوه بر تامين نيازهاي کالبدي و عملکردي بايد به اهداف کيفي انساني مثل ادراک زيبائي، احساس هويت فضايي، احساس تعلق به محيط نيز پاسخ دهد و به همين دليل در برنامه¬ريزي کاربري زمين، فضا ارتباط تنگاتنگي با طراحي شهري مي¬يابد (مهديزاده، 1379، 77).
   پس ازجنگ جهاني دوم که شهرنشيني از رشد قابل ملاحظه¬اي بر خودار شد و آپارتمان نشيني  توسعه¬ي بيشتري يافت، لزوم فضاي سبزدر شهرها اهميتي دو چندان پيدا کرد، به طوري که نقش آن امروزه بر کسي پوشيده نيست. گسترش دامنه¬ي تمدن و حاکميت صنعت بر اساس تکنولوژي جديد و گرايش به سوي زندگي ماشيني همراه با افزايش بي رويه جمعيت،نه تنها تعادل سيستم اکولوژيکي و توان به زيستي را بر هم زده است بلکه علاوه بر خسارات و صدمات وارده از فرسايش طبيعت، سبب تحميل شرايط دشوارتري از تنگناهاي فضاي زندگي بر انسان و اثرات رواني ناشي از مقابله با مشکلات آن آدمي را تندخو، عصباني و تا حدودي بدرفتار نموده است (تبرکي، 1371، 169). جهاني كه امروز ما در آن زندگي ميكنيم، جهان شهري است كه متأسفانه نتيجهي آن دوري از محيط طبيعي و پذيرش ناخواستهي عدم تعادلهايي است كه از روابط ناموزون انسانها و فضاي شهري نشأت ميگيرد. افزايش جمعيت و گسترش پديده شهرنشيني موجب دگرگوني روابط متقابل انسان با محيط شده است. در   پاره¬اي از موارد اين تخريب ونابودي جهت ايجاد ساخت و سازهاي جديد مي¬باشد (فريد، 1375، 8).
در کشور ما ميزان شهرنشيني طي دوره پنجاه ساله 1335 تا 1385 تقريبا" بيشتر  شده است و از 4/31 درصد به حدود 67 درصد رسيده است . در طول اين مدت (1385-1335 )تعداد نقاط شهري از 199 مرکز شهري به 1016 نقطه شهري افزايش پيدا کرده است )مرکز آمارايران،1385) . به جز تعدادي از شهرهاي جديد يا نو شهرها بقيه مراکز شهري کشور در اين افزايش ها از تبديل روستاها به شهرهايي به وجود آمده اند که هويت وعملکرد روستايي دارند.
عليرغم افزايش تعداد شهرهاي کشور و بر اساس سرشماري سال 1385 ،تعداد شهرهاي بزرگ (با جمعيت بيش از 250 هزار نفر)26 شهر كه 3/51 درصد از كل جمعيت شهرنشين  و مادر شهرها ( با جمعيت بيش از 500 هزار نفر) با تعداد 13 نقطه شهري در حدود 6/41 درصد از جمعيت شهرنشين را در خود جاي داده اند.
شهر ياسوج مرکز استان کهگيلويه وبويراحمد به عنوان يك شهر کوچک در سرشماري سال 1385 داراي97400 نفر جمعيت بوده است که نسبت به دهه قبل 4/2 درصد رشد داشته است .
 افزايش جمعيت و گسترش پديده شهرنشيني موجب دگرگوني روابط متقابل انسان با محيط شده است. در پاره اي از موارد اين تخريب ونابودي جهت ايجاد ساخت و سازهاي  جديد مي باشد .فضاي سبز به عنوان بخشي از محيط در اغلب موارد مورد کم توجهي مسئولين امر قرار گرفته و آگاهانه يا غير آگاهانه اقدام به از بين بردن آن مي نمايند . 
 شهر ياسوج از فضاي سبز كمي برخورداراست  به گونه اي که در برخي نواحي و محلات اين مقدار به صفر نزول مي يابد. همچنين به علت تغيير اين کاربري و تبديل آن به کاربري هاي مسکوني ،تجاري ،آموزشي و... مناطق شهري را با کمبود شديد مواجه ساخته است .
تحقیق حاضر شامل پنج فصل می¬باشد که عناوین فصل¬ها به شرح زیر می¬باشد:
فصل اول: کلیات طرح تحقیق
فصل دوم: تعاریف، مفاهیم و دیدگاه¬های نظری
فصل سوم: ویژگی¬های طبیعی شهر یاسوج
فصل چهارم: ارزيابي کاربري فضای سبز شهریاسوج با رویکرد توسعه پایدار شهری  
فصل پنجم: نتیجه¬گیری و ارائه راهکارها پیشنهادات