بخشی از مطلب
شهردزفول
 
نام دزفول (Dezful) به گفته معجم البلدان نوشته حمدالله مستوفی، عربی شدة واژه «دژپل» است که خود متشکل از دو واژه «دژ» و «پل» می‌باشد. دزفول در گویش محلی به نام‌های دٍزفیل (dezfil)، دسپیل (despil) و دٍسفیل (desfil) نیز خوانده می‌شود.پس از ورود اعراب به ایران در حدود ۱۳۰۰ سال پیش ، به این دلیل که در زبان عربی صداهای (ژ) و (پ) وجود ندارند لغت معنادار دژپل تبدیل به لغت بی معنی دزفول شد.
 
دزفول در استان خوزستان که از کهن‌ترین مناطق کشور است واقع شده که طبیعتاً دارای قدمت است.
نگاهي کوتاه به شهرستان دزفول
دزفول‌در‌142 كيلومتري‌شمال اهواز قرار دارد. نام اين‌منطقه از واژه «دژپل»يعني قلعه پل گرفته شده است. از قديمي‌ترين آثار تاريخي شهر مي توان به محوطه هاي پيش از تاريخ، شهر قديمي جندي شاپور(اولين مركز دانشگاهي ايران)، پل ساساني(با 14 دهانه اصلي و 12 دهانه فرعي)، بافت زيباي معماري سنتي و بناهاي قديمي اشاره نمود. آسياب هاي دزفول، مسجدجامع،‌بقعه سبز قبا، بازار قديم شهر، مسجد لب خندق، بقعه شاه ابوالقاسم،مجموعه تاريخي شاه ركن‌الدين، بقعه محمد‌بن‌جعفر‌طيار، بقعه‌رودبند و خانه تيز نو(اداره ميراث فرهنگي دزفول) از جمله مناطق ديدني و تاريخي اين شهرستان به شمار مي‌آيند. فرآورده هاي چوبي، نمدمالي، گيوه دوزي، سبدبافي، خراطي، نازك كاري چوب از قبيل قليان، زيرقليان، شمعدان، چوب لباسي، نمكدان و زيرسيگاري از جمله صنايع دستي مردم شهرستان دزفول به شمار مي‌آيد.
ازديگر صنايع اين‌منطقه مي توان ورشوسازي را نام برد.در شهرستان دزفول كارگاه‌هاي ورشوسازي نيز داير است و در آن‌ها‌ وسايل‌چاي خوري و سيني و منقل تهيه مي شود. قلم‌زني روي طلا و نقره و زرگري‌ نيز در اين شهرستان رواج دارد. 
 
 مکان هاي ديدني و تاريخي
از قديمي‌ترين آثار تاريخي شهر مي توان به محوطه هاي پيش از تاريخ، شهر قديمي جندي شاپور(اولين مركز دانشگاهي ايران)، پل ساساني(با 14 دهانه اصلي و 12 دهانه فرعي)، بافت‌زيباي‌معماري سنتي و بناهاي قديمي اشاره نمود. آسياب هاي دزفول، مسجدجامع،‌بقعه سبز قبا، بازار قديم شهر، مسجد لب خندق، بقعه شاه ابوالقاسم،مجموعه تاريخي شاه ركن‌الدين، بقعه محمد‌بن‌جعفر‌طيار، بقعه‌رودبند و خانه تيز نو(اداره ميراث فرهنگي دزفول) از جمله مناطق ديدني و تاريخي اين شهرستان به شمار مي‌آيند. 
 
 
صنايع و معادن
صنايع كارخانه‌اي دزفول بسيار زياد و متنوع است. كارخانه‌هاي گچ پاكتي، موزاييك سازي، آجر سفال، آجرهوفمن، لوازم ساختماني، قير سازي، بافندگي، توليد پوشاك، توليد مواد غذايي، يخچال و فريزر سازي، توليد تيرچه و بلوك ساختماني، تهيه و توليد منبع هاي فلزي، اطاق سازي كاميون و وانت، ساخت ادوات كشاورزي، ‌سنگبري آهك پزي و انواع كارخانه هاي صنايع غذايي از قبيل كمپوت سازي، ‌توليد ماكاورني، توليد شكر و … در اين شهرستان فعاليت دارند. معادن شن و ماسه كه تحت نظارت دولت است‌در 3 مسير زير قرار دارد: 
 
معدن مسير رودخانه دز واقع در جنوب شهر دزفول
 
معدن گلال كهنگ واقع در 21 كيلومتري جنوب خاوري دزفول
 
معدن مسير رود كرخه واقع در 22 كيلومتري باختر دزفول
 
 
کشاورزي و دام داري 
كشاورزي در اين شهرستان در رده بالايي از توليد قرار گرفته و شغل اصلي اهالي دزفول به شمار مي رود. دشت حاصل خيز دزفول و وجود رودخانه هاي مهمي از قبيل دز و کرخه باعث شده که انواع توليدات کشاورزي و باغ‌داري از قبيل گندم، جو، برنج، بنشن، نباتات علوفه اي، پنبه، تره بار، چغندر قند، نيشكرو مركبات مختلف به خصوص پرتقال در اين ناحيه به دست آيد. نوع كشت غالبا آبي است و روش كشت به دو صورت مكانيزه و نيمه مكانيزه انجام مي شود. علاوه بر اين دو مركز كشت و صنعت مدرن و بزرگ در حوالي دزفول و دو مركز تحقيقات كشاورزي در سطح اين شهرستان مشغول فعاليت هستند.دام‌داري نيز در شهرستان دزفول بسيار فعال بوده و شامل پرورش گوسفند، بز، گاو، گاوميش، شتر و انواع طيور بومي مي شود. هم‌چنين دام‌داري هاي صنعتي به تعداد بيش از ده واحد در نقاط مختلف اين شهرستان داير شده كه شامل شش واحد گاوداري هاي شيري و چهار واحد پروار بندي مي شود. اين دام‌داري ها به صورت مدرن و با امكانات خوب اداره مي شوند. 
 
مشخصات جغرافيايي
شهرستان دزفول يكي از شهرستان هاي استان خوزستان است كه از شمال به شهرستان هاي انديمشك و اليگودرز(استان لرستان) از خاور به بخش هاي لالي ( شهرستان مسجد سليمان) وگتوند )شهرستان شوشتر) و از جنوب و باختر به شهرستان شوش محدود مي گردد. شهرستان دزفول از 2 بخش مركزي و سردشت تشكيل شده است. در اين شهرستان تنها منطقه شهري دزفول به عنوان مركز شهرستان محسوب مي شود. شهر دزفول مركز شهرستان دزفول از نظر جغرافيايي در 48 درجه و 24 دقيقه ي درازاي خاوري و 32 درجه و 22 دقيقه ي پهناي شمالي و در ارتفاع 140 متري از سطح دريا واقع شده است. 
 
آب و هواي شهرستان دزفول گرم و خشك است و مهم ترين رودخانه آن دز است. شهرستان دزفول داراي يك فرودگاه بوده و خط آهن سراسري كشور نيز از اين شهر عبور مي كند وراه هاي زميني دزفول عبارتند از:
 
بزرگ‌راه دزفول – انديمشك به درازاي 10 كيلومتر
 
راه‌ آسفالته اصلي دزفول – شوشتر به درازاي 67 كيلومتر
 
مسير آسفالته دزفول – لالي به درازاي 85 كيلومتر
 
 
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
ج«دزپل» يا «دژپل» را در اصطلاح محلي دزفيل و دژپيل گويند و معرب آن دسفول است. دزفول در زمان ساسانيان همزمان با ساختن پلي در كنار آن بر روي دز به منظور برقراري ارتباط بين پايتخت جديد يعني جندي شاپور و شوشتر بنا شده است. دز به معني قلعه مي باشد و احتمالا نام دزفول يا دزيل از نام همان پل مشتق شده است. دزفول در اصل «انداميش» نام داشت و تا اوايل قرن سيزدهم نيز به همين نام بوده است. شهر دزفول در روي تپه‌اي به ارتفاع 210 متر از رودخانه بنا شده و سرداب هاي عميق دارد. دزفول مانند شوشتر مدت‌ها تحت الشعاع جندي شاپور بود و پس از ويران شدن آن رونق يافت. سپس به سبب عدم توجه به تعمير شبكه آبياري درعهد ساساني آسيب ديد. دزفول از هجوم مغول محفوظ ماند اما بعدها تحت فرمان ايلخانان درآمد و در مقابل امير تيمور مقاومتي نشان نداد. نادر شاه چند بار به دزفول آمد و براي حفظ آن در مقابل لران، قلعه «دز شاه» را در چند كيلومتري شمال خاوري شهر بنا نمود. در طول تاريخ بعد از اسلام دزفول گاهي آباد و گاهي ويران گرديد اما پيشرفت واقعي آن پس از ايجاد سد دز در 30 سال اخير به وجود آمد. اين شهرستان در طول جنگ آسيب هاي زيادي ديد و پس از جنگ بازسازي شده و اكنون به زيبايي و آبادي يك شهرستان معمولي است.
مساجد و مدار س مذهب