دانلود پاورپوینت بررسی مکران
بخشی از مطلب
مَكران يا مُكران نام ايالتي بزرگ در سواحل جنوب شرقي ايران بود كه اكنون بلوچستان ايران قسمتي از آن را شامل ميشود.
مركز اين ايالت بزرگ كه مرز شرقي آن به ارتفاعات دره سند پاكستان ميرسيد، شهري بود به نام «فنزبور» يا «پنجبور» كه اكنون در بلوچستان پاكستان و در مجاورت شهر سراوان ايران قرار دارد.
يعقوبي جغرافيدان قرن سوم، اين شهر را بزرگترين شهر مكران ميشمارد.
مهمترين بندر تجاري و بازرگاني ايالت مكران بندر «تيز» يا «تيس» بوده است.
اين شهركه بندري بين قارهاي محسوب ميشد، در آفريقا با مصر و حبشه و زنگبار؛ در آسياي مركزي با هند و سند (پاكستان) و در خاورميانه با كشورهاي عربي مانند عمان و بحرين مناسبات تجاري داشت.
اين بندر امروزه اعتبار گذشته خود را از دست داده و به صورت روستايي ساحلي در 9 كيلومتري شمال بندر چابهار در كرانه شرقي خليج چابهار بر سر راه چابهار نيكشهر و بندر كنارك جاي دارد.
مقدسي، جغرافيدان قرن چهارم، بندر تيز را بارانداز معروف، پر از نخلستان، داراي چندين كاروانسرا، مسجدي زيبا و مردمي ميانه حال معرفي ميكند.
او همچنين شهرهاي بمپور و فهرج (ايرانشهر كنوني) را از ديگر شهرهاي مكران برميشمرد و زبان مردم مكران را بلوچي ميداند.
اصطخري، كه او نيز از جغرافينگاران همان عصر است، مكران را ناحيهاي وسيع و پهناور توصيف ميكند و ميگويد بيشتر آن را بيابان و كوير پوشانده است.
او زبان مردم مكران را فارسي و مكري ميداند.
يكي ديگر از جغرافيدانان قرن هفتم به نام ياقوت حموي، ميگويد مكران سرزمين پهناوري است كه روستاها و شهرهاي زيادي دارد ومركز عمده توليد و صادرات شكر است. او درباره حدود مكران ميگويد:
مكران از غرب به كرمان، از شمال به سيستان، از جنوب به دريا و از شرق با هندوستان (پاكستان) همسايه است.
در حال حاضر مكران از شمال محدود است به سراوان و بمپور، از جنوب به درياي عمان، از مشرق به كلات پاكستان و از مغرب به بشاگرد.(دهخدا)
جورج كرزن در كتاب ايران و قضيه ايران، از جالق تا بندر گواتر كه صدوسي مايل طول دارد را مرز مكران ميداند؛ مرزي كه در سال 1871 ميلادي توسط گلداسميت بين ايران و پاكستان تعيين گرديد.
⬅ با توضيحات ياد شده معلوم و مشخص گرديد كه مكران نام سواحل جنوب شرقي ايران است، اما يك سوال اساسي در اينجا طرح ميشود و آن اينكه پس چرا درياي ساحليِ مكران، درياي عمان خوانده ميشود و نه درياي مكران؟
🔰واقعيت اين است كه در قرن چهارم هجري درياي عمان جزو درياي اعظم بهشمار ميآمد و هر بخشي از درياي اعظم به نام ناحيه يا شهري كه در كنار آن قرار داشت خوانده ميشد.
چنانكه ياقوت حموي ميگويد، بحرفارس، خليجفارس شاخهاي از درياي بزرگ هند است. مرزهاي اين دريا از بندر تيز از بخشهاي مكران در كرانه درياي فارس تا آبادان است و اينجا دهانه دجله است كه بدان ميريزد.
بعلاوه، در منابع جغرافيايي قديم همواره از اين دريا به نام بحر مكران يا بحر كرمان نام بردهشدهاست. درياي مكران نامي بوده كه حتي بر كتيبههاي بيستون از زمان هخامنشيان نيز نقش بسته است و در كتيبههاي زمان ساسانيان نيز به همين نام است.
بنابر گواهي منابع تاريخي، از قديمترين روزگاران، اين بخش از درياي بزرگ پارس همواره درياي مكران خوانده ميشد، هرچند كه ظاهرا گاهي قسمت جنوبي آن را بحر عمان ميناميدهاند.
نام درياي مكران و درياي پارس تا اواخر قرن نوزدهم بر اين بخش از دريا اطلاق ميشد. در اين زمان كه انگلستان بر شبه قاره هند تسلط كامل پيدا كرده بود و ميخواست در آبهاي جنوب ايران نيز حضوري فعال داشته باشد، مسقط و سرزمين عمان را تحت سلطه خود درميآورد. از اين زمان به بعد، دولت انگليس كمكم نام عمان را بر درياي مكران و پارس جاري ميسازد.و...
فهرست مطالب
مقدمه
کوههای خشک و بایر کرانههای مکران
مکران در عصر هخامنشیان
چهاردهمین استان هخامنشیان
در ایام سلطنت اسکندر مقدونی،
مکران در دوره صفویه و قاجار
منابع