پاورپوینت بررسی احیا و مرمت ابنیه تبریز خانه ممقانی تبریز
احداث بنا را بر طبق شواهد معماري موجود و نمونه آجركاريهاي آن به دوره قاجاري نسبت مي دهند.
- نـوع بهـره بـرداري و خصـوصيـات بـارز بنـا :
اين بنا داراي كاربري مسكوني بوده است كه در حدود 30 سال متروك وخالي از سكنه مانده است.وكاربري فرهنگي يا مسكوني براي آن پيشنهاد مي شود.
طراح بنا هر قسمتي از بنا را بوسيله يك ورودي مجزا از ساير بخشها جدا نموده است. در اين خانه بخشهاي مختلف طبقات ( همكف, اول و زيرزمين ) داراي اختلاف ترازهايي نسبت به همديگر كه گاه تا 1/5 متر ميرسد مي باشد.
زيرزمين ضلع غربي بنا داراي خصوصيات بارزتري از ساير زيرزمينهاست و داراي الگوي شكم دريده با حوض سنگي به فرم بيضي شكل مي باشد. حياط بيروني ساختمان نيز داراي حوضي سنگي در مركز حياط مي باشد.آب انبار اين بنا در ضلع شرقي حياط بيروني قرار دارد.
- تـزئينـات بكـار رفتـه :
الف : نماهاي آجري با طرحهاي مختلف و سنتوري هاي بالاي پنجره هاي در برخي از فضاها.
ب : زيرزمين بخش غربي ساختمان داراي تزئينات گچبري بالاي دربها و تزئينات ساده گچي بر روي سقف.
- اقـدامـات انجـام شـده :
حدود 30 سال است كه اين خانه به حالت متروك و خالي از سكنه باقي مانده است
این بنا یکی از خانه های قدیمی موجود در بافت تاریخی شهر تبریز می باشد که مالک اولیه آن آقای ممقانیان ( کلکته چی ) یکی از تجار معروف چای این شهر بوده است.
خانه شامل دو حیاط اندرونی و بیرونی می باشد. ورودی اصلی این بنا از کوچه فرعی منتهی به کوچه کرباسی است که پس از گذر از یک هشتی از طریق دو دالان وارد طنبی بخش اندرونی و حیاط بخش بیرونی می شود و پس از ورود به این حیاط از طریق ورودیهای جداگانه وارد فضاهای مختلفی از جمله زیرزمینهای چهار طرف ساختمان و طنبی ها و اتاقهای جانبی و دسترسیهای فضاهای طبقه فوقانی می شود.
این مجموعه جزء نادر مجموعه هایی است که حیاط بیرونی آن در هر چهار طرف دارای فضاهای معماری می باشد از جمله این فضاها می توان به سه طنبی در اضلاع شمالی, جنوبی و غربی می باشد که هر طنبی دارای ورودی مستقل و دو گوشوار است که در طبقه فوقانی این گوشوارها دو اتاق با ورودیهای مستقل از فضاهای پایین به چشم می خورند.
نـوع مـالکیـت بنـا :
مالکیت بنا خصوصی است که مالک اولیه آن آقای ممقانیان و مالک فعلی آن آقای صلح جو می باشد.
قـدمت بنـا :
احداث بنا را بر طبق شواهد معماری موجود و نمونه آجرکاریهای آن به دوره قاجاری نسبت می دهند.
نـوع بهـره بـرداری و خصـوصیـات بـارز بنـا :
این بنا دارای کاربری مسکونی بوده است که در حدود 30 سال متروک وخالی از سکنه مانده است. و کاربری فرهنگی یا مسکونی بر پیشنهاد می شود.
تـوضیحـات ضـروری و اختصـاصی بنـا :
می توان گفت که این بنا نمونه ای از معماری دوران گذر از قاجار به پهلوی می باشد.
موقعیت سایت در شهر تبریز:
سایت مورد نظر از سمت شرق به خیابان ارتش شمالی منتهی می شود که امکان تردد سواره از طریق بازار چه میوه ای که در ان جبهه وجود دارد ، فراهم می شود . از سمت غرب به پیاده گذر تربیت می رسد که این پیاده گذر خود از جبهه شمال غربی به بازار و از سمت جنوب به خیابان امام می رسد.
معرفی پلان طبقه همکف بعد از مرمت
معرفی پلان طبقه اول بعد از مرمت
معرفی پلان زیرزمین بعد از مرمت
معرفی چهار نما قبل و بعد از مرمت
معرفی چهار نما قبل و بعد از مرمت
معرفی چهار نما قبل و بعد از مرمت
فصل دوم :
آسیب شناسی و درمان خانه ممقانیان (صلح جو) در تبریز
مرمت
کلیه اعمالی که برای اصلاح مواد موجود و ساختار یک اثر فرهنگی انجام میگردد تا به موقعیت اولیه آن که شناخته شده میباشد، بازگردد. هدف مرمت نگهداری و آشکار نمودن ارزشهای هنری و تاریخی اثر بوده و بر پایه توجه به قطعات اصلی باقی مانده و شواهد از وضع اولیه اثر استوار میباشد.
مراحل مختلف مرمت
رفع خطر
مرمت استحفاظی و استحکامی
مرمت کامل(جامع)
رفع خطر:
این عمل به منظور تضمین حیات بناو به دلایل فنی مقطعی حفظ و ایمنی انجام می پذیرد
مرمت استحفاظی:
هدف اصلی از این نوع مرمت تثبیت وضع موجود بنا و ارزشهای باقیمانده از اثار تاریخی است
مرمت جامع:
این طرح جامع مرمتی میباشد
تـزئینـات بکـار رفتـه در بنا:
الف : نماهای آجری با طرحهای مختلف و سنتوری های بالای پنجره های در برخی از فضاها.
ب : زیرزمین بخش غربی ساختمان دارای تزئینات گچبری بالای دربها و تزئینات ساده گچی بر روی سقف.
طراح بنا هر قسمتی از بنا را بوسیله یک ورودی مجزا از سایر بخشها جدا نموده است. در این خانه بخشهای مختلف طبقات ( همکف, اول و زیرزمین ) دارای اختلاف ترازهایی نسبت به همدیگر که گاه تا 5/1 متر میرسد, می باشد.
زیرزمین ضلع غربی بنا دارای خصوصیات بارزتری از سایر زیرزمینهاست و دارای الگوی شکم دریده با حوض سنگی به فرم بیضی شکل می باشد. حیاط بیرونی ساختمان نیز دارای حوضی سنگی در مرکز حیاط می باشد. آب انبار این بنا در ضلع شرقی حیاط بیرونی قرار دارد.
اقـدامـات انجـام شـده :
حدود 30 سال است که این خانه به حالت متروک و خالی از سکنه باقی مانده است.
طبق شواهد موجود در دوره پهلوی بر روی این بنا تغییرات و الحاقاتی انجام گرفته است.
و هم اکنون (زمستان 87) در حال مرمت می باشد و تا کنون 60 درصد عملیات مرمت بنا انجام شده است.
مصالح بکار رفته در بنا:
مصالح بکار گرفته شده در بنا مانند دیگر بنا های همدوره و بنای احداث شده در بخش شمالی ان ، از چوب و سنگ و اجر و ملات اهک ساخته شده است. البته در ازاره ها از سنگ معروف شهر تبریز ( و یا آذر بایجان شرقی ) سنگ اسپراخون استفاده شده است.
منابع:
سازمان میراث فرهنگی تبریز
اهالی محله تربیت تبریز (سوین امینی– حمید عزیززاده – میلاد محمودی)
مجله اثر (ویژه نامه طاق و قوس)
سایت اینترنتی