مطالعات طراحی مصلی شیراز بر اساس معماری ایرانی اسلامی
فصل اول – هنر و معماری اسلامی 1
– خلاقیت و هنر : 1
– هنر و هنر دینی : 2
1-3 – هنر اسلامی : 3
1-3-1 پیدایی هنر اسلامی : 3
1-3-2 : ماده هنر اسلامی 4
الف – هنر یونانی – رومی و هنر مسیحی : 5
ب – هنر زرتشتی – ایرانی : 7
ج – هنر عرب جاهلی : 9
1-3-3 روح هنر اسلامی 10
ساشماری هنر اسلامی : 13
1-4-4 – صور مختلف هنر اسلامی 16
الف – شعر : 16
ب – موسیقی : اسلام . . . 17
ج – خط ، تذهیب و نقاشی : 18
تذهیب – 21
نقاشی – 21
1-4-1 تعریف معماری اسلامی : 22
1-4-2 پیدایی و تکوین معماری اسلامی : 24
تقدیم مفهوم یا تقدم مصداق : 31
- پاسخی به تداعی گرایان و انظمام گرایان : 32
تعریف مسجد : 34
معماری مسجد : 35
1-6- آئینهای ملی – مذهبی : 38
آئینهای مذهبی و ملی : 38
الف – معانی و مفاهیم در معماری اسلامی 41
2-1 انتزاع 42
یک نمونه قر آنی انتزاع : 43
2-2 برخی اصول کلی در انتزاع مفاهیم 44
2-2-1 کثرت و وحدت : 44
2-2-2 صورت و معنا : 44
2-2-3 تضادمیان درون و بیرون و حفظ مراتب 45
2-2-5 بالا و پایین 47
2-3 مفاهیم انتزاعی در نور 48
2-4 مفاهیم انتزاعی در رنگ 50
2-4-1 رنگ سفید : 50
2-4-2 رنگ آبی : 51
2-4-3 رنگ زرد : 52
2-4-4 رنگ سبز ، 52
2-5 جنبه های نمادین در نقوش اسلامی (اسلیمی و . . . ) 53
2-5-1 جنبه نمادین خط : 55
2-6 جنبه های نمادین در مدور ، مربع ، هشت ضلعی ، مکعب و گنبد : 56
2-7 جنبه های نمادین در مناره و محراب 60
2-8 تطهیر 61
2-8-1 تطهیر در اقوام مختلف : 62
2-8-2 تطهیر در اسلام : 62
2-8-4 وضو و تطهیر گاه در مسجد 64
2-9 طبیعت در اسلام و معماری اسلامی : 65
اهم عملکرد های مساجد امروزی : 69
2- اسلام و اجتماع : 70
از ساختن خود تا ساختن محیط : 75
عظمت و جلال مسجد از منظر اسلام : 80
نظر اسلام پیرامون تزئینات : 81
ویژگیهای بنیادین مکان مسجد از دیدگاه اسلام : 85
مسجد آرمانی از منظر قران احادیث و روایات : 87
3-1-1 ورودی ، هشتی و دالان 90
ب – ورودی ها و سردر : 91
عملکرد های هشتی عمدتا به شرح زیر است : 92
د – دالان : 93
3-1-2 صحن : 94
اجراء و مکان قرار گیری مناره : 105
شکل مناره : 106
3-1-4 گنبد : 108
3-1-5 واژه شناسی : 110
ب – منبر 113
پیدایش منبر : 114
شبستان : 115
1- « الگوی شبستانهای چهلستونی» که ریشه در سنت نبوی و مسجد مدینه دارد. 117
2- « الگوی شبستانهای گنبد خانه ای » 117
3- « الگوی ترکیبی » 117
4- « الگوی شبستانهای چهار ستونی » 117
3-1-7 محراب 118
3-1-8 ایوان : 122
نتیجه : 125
3-3 تزئینات در معماری اسلامی : 126
3-3-1 تاریخچه و سیر تحول تزئینات : 127
3-3-2 موضوعات تزئین : 128
3-3-3 عناصر تزئینات : 130
3-3-4 اصول کلی تزئینات اسلامی : 133
3-4 سیر تاریخی و تحولی مساجد در ایران و جهان 133
3-4-1 تقسیم بندی استاد پیرنیا پیرامون معماری اسلامی (مسجد) 134
شیوه شامی 134
شیوه مغربی : 135
شیوه ایرانی 136
3-4-2 : تغییر ماهیت آتشکده های چهار طاقی به مسجد در ایران و اولین مساجد در ایران 136
مسجد جامع فهرج : 138
3-4-3 تقسیم بندی سه گانه مساجد در جهان اسلام : 140
مسجد آناتولی : 145
ب – مسجد ایرانی : 145
در مساجد چهار ایوانی 146
ج – مسجد ترکی 147
3-5 کعبه و مسجد النبی : 149
الف – کعبه 149
مشخصات ظاهری ونمادین کعبه : 152
ب – مسجد النبی : 154
مسجد جامع اصفحان : 156
مسجد کانون تجلی هویت معنوی 160
هویت معمارانه مساجد 162
کارکردها و عملکردهای مسجد 163
فصل چهارم : 166
4-1 مسجد حامع و مصلی 166
مسجد جامع : 166
مصلی – نمازگاه – عیدگاه 169
مصلی و نگاهی به آمار و ارقام : 171
معماری مصلی های کشور : 172
فعالیتهای فرهنگی – اجتماعی – مصلی ها : 172
قدمت مصلی های کشور: 173
4-3 مصلی بزرگ امام خمینی تهران : 175
4-3-1 ملاحظات مکانیابی : 175
4-3-2 انتخاب طرح مناسب : 177
4-3-4 بخشهای مصلی امام خمینی تهران : 179
4-4 مصلی امام خمینی اصفهان : 181
4-4-1 تاریخچه مصلی اصفهان : 181
4-4-2 مشخصات کلی پروژه مصلی اصفهان : 182
1- مجموعه ورزشی شرقی و غربی : 185
2- آسمان نما( پلانتاریم ) : 185
3- تیمچه هنر : 186
4- مسجد محل ( مسجد مصلی ) : 186
5- ورودیها ، هشتی ها ، رواقهای خارجی ، پارکینگ 186
6- سالن ها چند منظوره و بانکها و فروشگاه : 187
7- موزه و کتابخانه (خانه علوم ) : 187
8- مهمانسرا : 188
9- سالن اجتماعات : 188
10- مجموعه آموزشی – تحقیقاتی : 188
4-4-3 نقدهای صورت گرفته بر مصلی اصفهان : 189
قرار گیری در کنار یک معبر با عرض محدود 191
کاربری های نامتجانس 192
6- از ایرادات مهم مطرح در مورد مصلی اصفهان : 193
سرویس بهداشتی ، 194
اهداف بنای مساجد از دیدگاه اسلام : 194
3- فراگیری دانش دینی و درک حقایق 195
12- احکام مستحب و مکروه شارع اسلام در مورد جماعت و مسجد 196
بررسی فقهی احداث فضای سبز در مسجد : 198
آراستن مساجد : 200
رهنمودهای اسلام پیرامون بنای مسجد : 201
پارکینگ وسایل نقلیه : 205
4-5 مسجد جامع شهر ریاض 206
4-6 مسجد جامع دهلی 210
موقعیت مسجد جامع دهلی : 210
معماری مسجد : 211
6-1 ضرورت طرح مصلی بزرگ شیراز 215
6-2 اهداف مطرح در مصلی بزرگ شیراز 221
اهداف آئینی – عبادی – سیاسی 222
2- اهداف فرهنگی 222
3- اهداف پژوهشی – مطالعاتی 223
اهداف رفاهی – تجاری ( جاذبه ها ) 224
5- اهداف بهزیستی – مددکاری 224
4-2 بررسی مساجد شهری از دریچه آمار: 225
- موقعیت استقرار 226
- تراکم جمعیتی : 226
- مساحت زمین : 226
- نمادهای معمارانه : 227
- تحلیل ملی ساخت مساجد: 227
فصل ششم : نگاهی به تاریخچه و جفرافیایی طبیعی ، سیاسی و اقلیم مکان پروژه ( استان فارس – شهر شیراز) و برآورد ظرفیت مصلی بزرگ شیراز از دریچه آمار و مکانیابی طرح . 229
6-1 پیشینه تاریخی شهر شیراز 230
6-2 نگاهی به اقلیم فارس و شیراز 232
6-2-1 دما 233
6-4 تحلیل برآورد ظرفیت مصلی بزرگ شیراز 237
6-4-1 چشم انداز طرح : 239
6-4-2 مقایسه ظرفیت مصلی اصفهان و شیراز : 240
6-4-3 ظرفیت مصلی بزرگ شیراز 244
6-4-4 مساحت بخش عبادی مصلی : 246
2- گورستان دارالسلام و اراضی همجوار آن : 251
3- منطقه نظامی پادگان ارتش سوم : 252
الف- مرکزیت جغرافیایی منطقه نسبت به تمامی نقاط شهر 252
منابع و ماخذ