چکیده : انسان موجودی چند بعدی می باشد زندگی او همواره با ویژگی های مادی و معنوی آمیخته شده است و اگر هر
کدام را از زندگی وی جدا نماییم دیگر زندگی او به شکل سابق نخواهد بود و دچار کاستی های متعددی می شود . مادیات و
معنویات در ترکیب با یکدیگر میتوانند گزینه های متنوعی را خلق کنند. از جمله این گزینه ها میتوان به فضاهایی اشاره کرد
که انسان در آن ها زندگی میکند و به کار و فعالت میپردازد . آرامش یکی از آیتم های مربوط به روحیات انسان است که اگر
وجود آن را از عرصه زندگی حذف نماییم ، زندگی روزمره انسان به کلی تغییر کرده و دچار اخلالات در وی و بی ثباتی او می
شود. در این مبحث ابتدا رابطه انسان با آرامش را بررسی میکنیم و سپس این نکات را در درون محیط قرار داده و با فضای
زندگی انسان تطبیق میدهیم. در کل این متن کمک میکند تا دید روشنی نسبت به روحیات انسان داشته باشیم و پس از
اینکه مفهوم آرامش را درک کردیم ، فضای مناسب را برای کاربری های مربوط به خود ، خلق کنیم.
 
مقدمه : آنچه که در این متن مشاهده میکنید نتیجه دستاوردها و نتیجه گیریهای متعدد بر روی پایه های علوم
معماری ، روانشناسی و هندسه است . یک طراح که خالق اثر های هنری است و این آثار باید حس لطافت و آرامش
را به کسی که مخاطب وی میباشد منتقل کند ، در غیر این صورت ، طرح و کار بی ارزش میشود و احساس هراس
باعث دوری افراد از آن طرح میشود. این متن میتواند تا حدودی سبب افزایش آگاهی طراحان از توجه به محتوا و
مفهوم طرحشان شود .
آرامش چیست؟
نخستین سوالی که در این مبحث به ذهن میرسد ، مفهوم و معنای آرامش است . آرامش را می توان یک حالت
روحی در نظر گرفت که قابل رویت نیست ولی آثار آن در زندگی روزمره ، در کارها ، فعالیت ها و در تعامل با دیگر
افراد بازخورد دارد. هنگامی که انسان در آرامش کامل باشد ، روان او راحت است و روحش مراحل ترقی را طی
مینماید و همچنین در فرد زندگی مادی خود پیشرفت های فراوانی را کسب میکند . اینها همه به دلیل انرژی مثبتی
است که از آرامش و محیط زندگی به او منتقل می شود.
نخستین سوالی که در این مبحث به ذهن انسان میرسد ، مفهوم و معنای آرامش است. آرامش را میتوان یک حالت
روحی و روانی در نظر گرفت . یک حالت درونی که قابل رویت نیست ولی آثار آن درزندگی روزمره ، در کارها ،
فعالیتها و تعامل با دیگر افراد بازخورد دارد . هنگامی که انسان در آرامش کامل باشد روان او راحت است و روحش
مراحل ترقی را طی مینماید همچنین در زندگی مادی خود پیشرفت زیادی میکند .
با پیشرفت تکنولوژی در عصر نوین آرامش انسان تا حدودی مختل شده است.جنگ ، بیماری، فشارهای روانی از
جمله مواردی است که اضطراب را درون انسان بوجود آورده و استمرار آن باعث تشدید فشارهای روحی میشود. ما
اغلب اوقات زندگی خود را درداخل فضاهایی سپری می کنیم که محیط جامعه مارا بوجود میاورند. گاهی در خانه و
گاهی در فضاهای عمومی و گاه درمحیط کار. طراحی صحیح این فضاها باعث می شود محیط ما روحی تازه بگیرد و
انرژی مثبتی را به ما منتقل کند. این انرژی سبب می شود روح ما در محیطی که هستیم به آرامش برسد وبه سمت
تعالی برود.
روح در جامع ترین شکل خود فقط یک هدف فطری دارد وآن یادگیری، شناخت و پیمودن راه کمال برای یافتن
) خداوند است . ) براون ، 4831 ، ص 3
عناصر هندسی از قبیل : نقطه ، خط ، صفحه و حجم میتوانند برای تفکیک و تعریف فضا درکنار یکدیگر قرار گیرند.
در معماری این عناصر اصلی تبدیل به ستون ها و تیرهای طولی، دیوارها ، سقف ها و کف های مسطح میشوند.
) )چینگ ، 4418 ، ص 8
حال باید ازاین عناصر استفاده کرد. محیط وفضاهای مناسب را جهت آرامش درونی انسان بوجود آورد.
شکل مقیاس و سازماندهی فضایی یک ساختمان ، در حقیقت پاسخ طراح درمقابل ضرورت های برنامه ریزی
عملکردی فضایی ، ظواهر تکنولوژی سازه ها و ساختار ، حقایق اقتصادی و ویژگی های بصری یک سبک و اندیشه
ذهنی می باشد علاوه براین ها معماری ساختمان می بایست بافت فیزیکی سایت و فضاهای خارجی ساختمان را نیز
) سازماندهی کند. ) چینگ ، 4418 ، ص 8
حال که مفهوم آرامش را درک کردیم به اصول زیربنایی آن اشاره می کنیم و رابطه شان را با طراحی درمی یابیم
مهمترین آیتم هایی که می توان به آنها اشاره کرد : 4- فرم فضاها 2- ابعاد فضاها 8- اجزای فضاها 1- کاربری
محیط 5- رنگ ونور در محیط میباشد.
-1 فرم فضاها :
نمی توان منکر این قضیه شد که فرم و هندسه فضاها یکی از مهمترین آیتم های موثر دربرقراری آرامش در ذهن و
روح است و البته بدیهی است که پرداختن به جزئیات کامل این موضوع از گنجایشاین مقاله خارج است اما به صورت
سطحی به محتوای آن می پردازیم . فرمهای اصلی که دردست داریم شامل مربع ، دایره و مثلث میباشد .
دایره: خط پیرامونی متراکم و درونگرا است که نقطه مرکزی خودرابه صورت ماهوی)خودبسنده ( دارد . دایره نشان
دهنده وحدت، دوام وشکلی مقرون به صرفه از نظر اقتصادی است. یک خط پیرامونی مدور به طور عادی مستحکم و
در محیط خودش ، خود مرکز است. با وجود این وقتی با خط ها و اشکال دیگر در مجاورت قرار گیرد متحرک به
نظر می رسد. سایر خطوط و اشکال منحنی را به صورت مجزا و یا ترکیب با سایر اشکال می توان مشاهده کرد منظم
و یا نا منظم، خطوط منحنی پیرامونی توانائی بیان نرمی شکل ،روانی حرکت و یا رشد زیستی را دارند. )چینگ ،
) 4418 ، ص
 
 
 
 
مثلث : نماد پایداری است. خطوط پیرامونی مثلث اقلب در سیستم های سازه ای طوری به کار گرفته می شوند که
به وسیله ی ترکیب با مثلث های دیگر نمی تواند بدون خمش و یا شکستن اضلاع تغییر کند. از دیدگاه بصری شکل
مثلثی تا زمانی که روی اضلاعش قرا میگیرد استوار است اما هنگامی که روی یکی از گوشه هایش قرار می گیرد
حس پویایی را منعکس میکند مثلث می تواند در موقعیتی ناپایدار متعادل بوده و یا نمایشگر حرکتی در جهت تمایل
افتادن روی یکی از اضلاعش باشد. ویژگی پویایی یک شکل مثلثی به ارتباط زوایای آن نیز وابسته است به علت
تغییر پذیری زوایا مثلث ها نسبت به راست گوشه ها و مربع ها از انعطاف پذیری بیشتری برخوردارند بعلاوه مثلث ها
برای تولید شمار زیادی مربع و چهار گوش و سایر چند ضلعی ها می توانند به طور خاصی با یکدیگر ترکیب شوند.
) )چینگ ، 4418 ، ص