پاورپوینت بررسی مطالعات محیطی ، اقلیمی ، معماری شهر بوکان مهاباد
شهر بوكان امروزه مركز شهرستان بوده و يكي از شهرستانهاي دوازدهگانه استان آذربايجان غربي بوده كه در بخش جنوبي درياچهي اروميه و در جلگهي بوكان قرار گرفته است.
در تاريخ چنين بيان شده كه بوكان به پادگان اشكانيان و ساسانيان نسبت داده ميشود تپههاي خاكستري نشانگر آتشكدههاي مهد ذرتشت ميباشد.1
در زمانهاي نزديكتر به ما آوردهاند كه روستاي بوكان را در زمان سلطنت محمد شاه قاجار، شخصي به نام سردار عزيزخان مكري به مبلغ 900 تومان ازايل خالكي( خاكي ) خريداري نموده است. اين روستا در زمان ناصر الدين شاه نيز 12 خانوار و يكصد نفر جمعيت داشته كه ساكنان آن خانههاي خود را پيرامون چشمههاي آبي ساخته بودند
بوكان تا زمان روي كارآمدن رضا شاه در شكل و هيأت روستا باقي ماند. اين فضا تا آن زمان تحت حاكميت سرداران مكري قرار داشت.
پس از روي كار آمدن رضا شاه، بوكان به صورت شهر كوچكي درآمد و ادارات دولتي پست و تلگراف، دارائي گمرك و ژاندارمري در آن دائر شد. در سال 1307 اولين مدرسه دولتي در اين شهر تأسيس و سپس با دائر شدن ساير ادارات دولتي از قبيل دخانيات، ثبت و احوال، و بخشداري شهر بوكان به عنوان شهر پررونق و قابل توسعه در اين منطقه پاي به عرصهي وجود گذاشت. اين شهر در گذشته يكي از بخشهاي تابع شهرستان مهاباد بوده و در سال 1315 شخصي به نام عزيز خان حيدري نيز به سمت اولين بخشدار بوكان منصوب شد.3
« مردم بوكان كرد و زبان آنها كردي ميباشد و تا سال 1329 در حدود يكصد خانوار كليمي در شهر و روستاهاي تابعه سكونت داشتند. كليميان در ميان خود به زبان عبري صحبت ميكردند و به فارسي و كردي و تركي نيز آشنايي كامل داشتند. روزهاي شنبه را تعطيل كرده و براي انجام مراسم مذهبي به كنيسه ميرفتند با تشكيل دولت اسرائيل در سال 1329 شمسي همه كليميان ساختمانها را اموال و اثاثيه خود را فروخته و به فلسطين اشغالي مهاجرت نمودند».
از سال 1369 بخش بوكان از شهرستان مهاباد منتزع و به شهرستان بوكان ارتقاء يافت كه شهر بوكان به عنوان مركزيت آن تعريف گرديده4
1-11 وجه تسميه بوكان
در موردوجه تسميه بوكان چندين روايت موجود است كه در اينجا دو مورد از آنها كه به واقعيات نزديكتر است ذكرميشود:
1ـ واژهي بوكان مخفف « بوكه كان » به معني عروسان آمده است. در زمان قديم رسم بر آن بوده تا مراسم عروسي و چوپي را كنار چشمهسارها برگزار كنند و اين چشمه سار، به «گول مردان بيگ» مشهور است به نام ( كاني بوكان ) يعني چشمه عروسان كه هنوز باقي است، و بعد كلمه كاني ( چشمه ) را حذف و نام بوكان را در نسبت با شهر به كار گرفتهاند.
2ـ وعدهاي نيز معتقدند چون در يك روز اتفاق ميافتاد چند عروس را از اطراف بدانجا بياورند، كاني «بوكه كان» يعني چشمه عروسان نام گذاري شد.5
1-12 تكوين و توسعهي كالبدي شهر
هستهي اوليه و اصلي شهر بوكان در جوار قلعه ي سردار و پيرامون آن شكل گرفت كه محل عمارت اربابي در كنار چشمه بود در حوالي سال 1334 محدودهاي بين دو محور اصلي خيابان انقلاب فعلي و جادهي سابق سقز به شعاع تقريبي 200 متر از چشمه زير پوشش بافت سكوني قرار گرفت. در اين مرحله رشد شهر به حدود 16 برابر قلعه بالغ ميشده است.
رشد بعدي شهر تا سال 1344 عمدتاً از سوي غرب و شمال صورت گرفت. بدليل نزديكي محدودهي غربي شهر به ساحل رودخانهي سيمينهرود، از اين پس توسعهي شهر در درجهي نخست در جهت شمال و جنوب و سپس در جهت شرق صورت گرفته است. 6
طي دهههاي اخير شهر تحت تاثير عدم تعادلهاي منطقهاي از جمعيت مهاجر برخوردار گرديد اين مهاجرين با سكني گزيدن در حول و حوش محورهاي اصلي شمالي ـ غربي به توسعه بيرويه در قالب محلات دامن زدهاند. در اين محلهها اغلب كوچهها كم عرض و طولاني و بدون ارتباط منطقي با يكديگر هستند. اين فضاها هم اكنون در خارج از محدودهي شهري قرار دارند ولي در طرح تجديد نظر در محدوده شهر قرار خواهند گرفت.
به طور كلي شهر بوكان به علت اثرات مستقيم انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي و هجوم مهاجرين از يكسو و تكاثر جمعيت ناشي از گسيل روستائيان و شهرهاي اطراف از سوي ديگر بسيار سريع و غير قابل كنترل رشد كرده است همچنين فقدان يك طرح جامع شهرسازي تا به حال به مزيد بر علت شده تا بافت كلي شهر همواره به شكل نامنظم توسعه يابد و بزرگ شود
و.....
فهرست مطالب
مقدمه
موقعیت جغرافیایی بوکان
رژیم حرارتی و میزان درجه حرارت
بادهای غالب
نظم اقلیم محیطی
میزان بارندگی
موقعیت شهرستان بوکان در پهنه استان
موقعیت ریاضی شهر
موقعیت ارتباطی شهر
موقعیت طبیعی و فرم شهر
سیستم حرکت آبهای سطحی وموقعیت سیل ها
سیلاب
زمین شناسی و زلزله
نواحی با ارزش یا حفاظت شده زیست محیطی
مطالعات اجتماعی
نژاد
دین و آیین
زبان
آداب و رسوم
رقص و پایکوبی
لباس و پوشش
بررسی ویژگی های اجتماعی
سیر تحول جمعیت شهر
تراکم جمعیت
ساختار سنی گروه های عمده سنی
نسبت جنسی جمعیت
چشم انداز جمعیتی
منابع