*فهرست*
 
 
      *بخش اول :*
 
 
      ۱٫۱٫موقعیت جغرافیای
 
 
      ۲٫۱٫ راههای دسترسی به بنا
 
 
      *بخش دوم :*
 
 
      ۱٫مطالعات تاریخی مسجد سپهسالار
 
 
      *بخش سوم :*
 
 
      ۱٫۳٫خصوصیات و ویژگی های مسجد سپهسالار
 
 
      ۲٫۳٫ مصالح بکار رفته در مسجد سپهسالار
 
 
      ۳٫۳٫ تزئینات بکار رفته در مسجد سپهسالار
 
 
      ۴٫۳٫ کتیبه های موجود در مسجد سپهسالار
 
 
      *بخش چهارم :*
 
 1.
 
 
          بررسی نقاط آسیب دیده بنا و ارائه راهکار
 
 
      *بخش پنجم :*
 
 1.
 
 
          بررسی نقاط ضعف و ارائه پیشنهادات سازنده
 
 
      *منابع و ماخذها *
 
 
      *نقشه های الحاقی*
 
 
      مسجد و مدرسه سپه سالار تهران
 
 
      *بخش اول*
 
 
      *موقعیت جغرافیایی و راه های دسترسی به مسجد و مدرسه عالی شهید مطهری*
 
 
      *مسجد و مدرسه سپه سالار تهران
      *
 
 
      *موقعیت جغرافیایی مسجد و مدرسه عالی شهید مطهری*
 
 
      مسجد – مدرسه سپهسالار به عنوان یکی از با ارزش ترین بناهای تهران به
      لحاظ معماری به شمار می رود . این بنا در جنوب شرقی میدان بهارستان
      تهران و در قسمت جنوبی مجلس شورای اسلامی قرار دارد.این بنا توسط
      خیابان شهید مصطفی خمینی در غرب و خیابان مردم در شرق و جنوب احاطه
      شده است.
 
 
      *راههای دسترسی به مسجد و مدرسه عالی شهید مطهری*
 
 
      این از طریق میدان بهارستان به عنوان راه اصلی و خیابان شهید مصطفی
      خمینی در غرب و خیابان مردم در شرق و جنوب به عنوان راه فرعی قابل
      دسترسی میباشد.
 
 
      مسجد و مدرسه سپه سالار تهران
 
 
      *بخش دوم*
 
 
      *مطالعات تاریخی مسجد و مدرسه سپهسالار*
 
 
      * مسجد و مدرسه سپه سالار تهران*
 
 
      *مطالعات تاریخی مسجد و مدرسه سپهسالار*
 
 
      مسجد و مدرسه تاریخی سپهسالار که پس از انقلاب اسلامی به مدرسه عالی
      شهید مطهری تغییر نام داد، بی تردید یکی از بناهای شاخص و مهم تهران
      و به لحاظ تزئینات کم نظیر و تناسبات موزون در آن ، اثری ارزشمند در
      معماری ایرانی به شمار می رود. ساختمان آن با الهام از بهترین نمونه
      های پیشین خود همچون مسجد سید و مسجد حکیم طراحی گردیده است.
 
 
      در این مدرسه امر بهره گیری از علوم جدید در پیشبرد معارف اسلامی
      پایه گذاری شد و در این راه، کوشش های استادانی نامدار چون *محمد
      کاظم عصار، بدیع الزمان فروزان فر* و بسیاری از فرزانگان معاصر به
      یاد ماندنی است . هم اینک نیز مدرسه عالی شهید مطهری کانونی مهم و
      برجسته در آموزش معارف اسلامی چون فقه ، فلسفه و کلام محسوب می شود.
      تلفیق این ویژگی های مذهبی و فرهنگی با ساختمانی ارزشمند و مبتکرانه،
      این مجموعه را شایسته تأمل و برخوردی ارزشمند کرده است.
 
 
      *حاج میرزا حسین خان سپهسالار *در اواخر سال ۱۲۴۱ هـ . ق در قزوین
      بدنیا آمد . پدرش، میرزا   نبی خان ، از رجال دربار قاجاریه بود. وی
      تحصیلات خود را در قزوین و تهران به انجام رساند، سپس برای تکمیل
      تحصیلات خود به اروپا رفت . وی مدتها از جانب ناصرالدین شاه در
      هندوستان و دربار مأمور و وزیر مختار بود و بعدها نیز به ریاست وزارت
      عدلیه، اوقاف و سپهسالاری قشون منصوب شد.
 
 
      سپهسالار برای اداره امور مسجد مرحوم میرزا حسین خان سپهسالار باغ
      بهارستان و زمینهای اطراف آن را از پاشا خان امین الملک خرید و در
      سال ۱۲۹۶ هـ . ق در قسمتی از جنوب آن ساخت مسجد و مدرسه را آغاز کرد،
      ولی در سال ۱۲۹۷ هـ . ق به موجب عزل از مقام دولتی و اعزام به قزوین
      ، کار نیمه تمام ماند. بعد از روی کار آمدن مجدد وی، کار ساخت بنا
      نیز دوباره به جریان افتاد و در زمان مأموریت او به خراسان تقریباً
      بعضی از ابنیه تحتانی مدرسه قابل سکونت شد. در هفتم شوال ۱۲۹۷ هـ . ق
      وقف نامه را نوشت و در مجلس شورای ملی تبدیل گردید، صیغه وقف را جاری
      کرد. لیکن در سال ۱۲۹۸ هـ . ق به سن ۵۷ سالگی در مشهد درگذشت و از
      تکمیل این بنا محروم ماند. ناصرالدین شاه برای اتمام این اثر برجسته
      تاریخی، یحیی خان   مشیر الدوله ، برادر او را که در آن زمان وزیر
      عدلیه بود، به نظارت خاصه بر طبق وقف نامه مأمور گردانید، تا اینکه
      ساخت بنا در سال *۱۳۰۳ هـ . ق* تکمیل و اتمام پذیرفت.
 
 
      دور مدرسه وقف نامه ای نگاشت و برای تمامی امور مسجد و مدرسه حتی
      جزئی ترین کارها، مأموری گماشت.
 
 
      *این مسجد و مدرسه دو وقف نامه دارد*، یکی مختصر و دیگری مفصل. وقف
      نامه مختصر در کتیبه صحن مدرسه نوشته شده که از قسمت بدنه چپ ایوان
      غربی شروع و به بدنه راست ایوان غربی منتهی می شود. اما وقف نامه
      تفضیلی، که اصل نسخه خطی آن مسجل و مهمور به مهر اسمی سپهسالار، حسین
      است. به صورت کتابچه ای مشتمل بر ۷۹ صفحه ، یک ورق سفید ، خطی خوب ،
      کاغذی مرغوب و جلد روغنی در کتابخانه مدرسه نگهداری می شود. وقف نامه
      تفضیلی چهار فصل دارد که تبیین اوقاف و توابع آن، تقسیم منافع و
      محصولات املاک و رقبات  و مستقلات موقوفه، تکالیف نایب التولیه و
      دیگر اعضا، تعزیه داری و اطعام و امتحان طلاب و … فصلهای اول تا
      چهارم آن را تشکیل می دهند. در صفحه آخر این وقف نامه سجلات و مهر
      مرحوم واقف همراه با مهرهای علما آمده است. مسجد و مدرسه سپه سالار تهران