پاورپوینت بررسی معماری مسجد جامع كبير یزد ، مسجد جمعه یزد

40 اسلاید بهمراه نقشه ها و تصاویر  

فهرست مطالب

مقدمه

مشخصات کلی مسجد جامع كبير یزد

تاریخچه مسجد جامع كبير یزد

طرح معماری مسجد جامع كبير یزد

تصاویر فضاهای مسجد جامع كبير یزد

سایت پلان مسجد جامع كبير یزد

پلانهای معماری مسجد جامع كبير یزد

مقاطع معماری مسجد جامع كبير یزد

منابع

اين بنا در محله وقت و ساعت، خيابان مسجد جامع كبير و بين محلات شاه ابولقاسم، چهارسوق ودروازه شاهي واقع شده است.
ساختمان اصلي مسجد (مسجد جامع عتيق ) متعلق به قرن 6ه .ق است كه باني آن گشتاسبابن علي ابن فرامرزابن علاءالدوله كاليجار از دودمان آل بويه بوده است . ساختمان فعلي مربوط به زمان آل مظفر و تيموريان (قرن 8 و 9 ه.ق ) است . گش تاسب مسجد را بر جاي آتشگاه عصر ساساني ساخت (سه ورودي براي آن گذاشت، يكي برابر صفه مقصوره، يكي برابر بازار كلاه دوزان قديم و يكي به طرف مدرسه كماليه).
پس از بناي اصلي مسجد قديم، بناي ديگري كه در همان قرن در محوطه مسجد به وجود آمد ، جماعتخانهاي است كه دختران فرامز ابن علي از خاندان كاكوئي بنا كردند . از قسمت هاي ديگر مسجد قديم دو غرفه است كه يكي را امير شمسالدين قاضي و يكي را امير بلغور ساختهاند.
بناي اصلي مسجد كنوني از آثار سيد ركنالدين محمد بن قوام الدين محمد بن نظام حسيني يزدي قاضي (متوفي در سال 732 ) است. سيد ركنالدين محمد در سال 724 در جهت قبلي مسجد قديم ، قطعهاي زمين خريد و طرح مسجدنو را ريخت و در آن صفه ، گنبد، مقصوره و غرفه هايي بنا كرد و اساس آن را با سنگ و آجر و گچ بنا نهاد. اما زماني كه ميخواستند مسجد را مسقف كنند، اميرركنالدين محمد وفات كرد و مولاناي اعظم سعيد شرف الدين علي تعهد كرد و گنبد، صفه و غرفه ها را ساخت و بر سر گنبد مقصوره قديم مناره نهاد . مرتضي اعظم امير شمسالدين نيز از تبريز زيلوهاي عاليي جهت گنبد مقصوره قديم فرستاد.
در حدود سال 777 ه.ق. شاه نصرتالدين يحيي مظفري در سمت غرب مسجد، گنبد مقصوره، صفه و طنبي عالي بنا كرد . در سال 809 را معرق و كاشيكاري كرد. و ي محرابي مرمرين در مسجد بنا « انا فتحنا » ه.ق. خواجه جلال الدين محمود خوارزمي گنبد مسجد و صفه نهاد و در ميان مسجد پايابي حفر كرد كه آن را با خشت و كاشي مزين گردانيد و پنجره آهني بر سر پاياب گذاشت.
بر آن « انا فتحنا » در سال 819 شاه نظام كرماني به يزد آمد و تمام پيش صفه مسجد را با كاشي معرق مزين نمود و كتيبه اي از سوره الحاق كرد و با القاب شاهرخ بهادر خان، در گاه مسجد را زينت داد. وي همچنين چند خانه ويرانه را كه در جنب مسجد (در سمت راست آن) بود به جماعتخانه اي مبدل كرد و درگاهي در كنار آن ساخت و كاروانسراي ريسمانفروشان را كه روبروي در بزرگ مسجد بود داخل صحن مسجد آورد و بر در مسجد يك حوض و چاه آب سرد احداث كرد.
در سال 836 ايالت و حكومت يزد در عهد شاهرخ به عهده كفايت امير جلال الدين چقماق شامي قرار گرفت و زن او به نام بي بي فاطمه خاتون سطح مسجد را از سنگ مرمر فرش گردانيد و دو ستون چپ و راست گنبد را با كاشي معرق، مرتب ساخت و منبر كه از چوب بود و پوشيده شده بود از آجر منقش ساخت.
مرمت بعدي (قبل از سال 861 ) در مسجد جامع تصرف خواجه معينالدين ميبدي است كه از وزراي يزد در عهد تيموريان بود و آثار متعددي از خود دريزد به يادگار گذاشت و چون جماعتخانه شاه نظام را در حال انهدام ديد آن را مرمت كرد.
جهانشاه « القاب پادشاه زمان ميرزا » درسال 861 ه .ق امير نظامالدين حاجي قنبر جهانشاهي كه حكومت يزد بر عهدهاش قرار گرفته بود
985- اين كتيبيه هم اكنون باقي است. در بين سالهاي 930 « را به خط مولانا شمس الدين محمد شاه خطاط با كاشي معرق به كار گذاشت ه.ق در زمان سلطنت شاه طهماسب آقا جمال الدين محمد مشهور به مهتر جمال به وزارت يزد رسيد و بر طاق سردرگاه مسجد دو منا ر بلند ساخت و قبهاي بالاي قبه گنبد مقصوره ساخت و زيلوهايي به تكلف و جهت فروش مسجد مزبور ترتيب داد.
درزمان صفويه و قبل از سال 1090 ه .ق مولانا عبدالحي آشخانهاي جهت اطعام يوميه فقرا و ساكنين ساخت و ساحت در مسجد و دهليزها و اطراف و جوانب از سنگ فرش نمود.
درسال 1240 ه .ق شاهزاده محمد ولي ميرزا، شبستاني زمستاني (گرمخانه ) در جانب مغرب صحن مسجد ساخت كه مساحت آن كمي
از هزار مترمربع بيشتر است، همچنين اطراف صحن رواقهايي ساخت كه همه از آجر وگچ است.
و صحن را نيز مورد تعمير ومرمت قرار داد

و.....