بخشی از مطلب
 
استان یزد یکی از استان‌های ایران که مرکز آن شهر یزد است. یزد منطقه‌ای خشک و بیابانی است.گروه بزرگی از زرتشتیان ایران در استان یزد زندگی می‌کنند.استان يزد از سرزمين‌های تاريخی است که در ميان ايالتهای قديمی و بزرگ پارس، اصفهان، کرمان و خراسان قرار داشته است. آبادی نشينی در اين منطقه از قدمت طولانی برخوردار است.
 
اماکن دیدنی استان یزد
معبد مقدس زرتشتیان، پیر هرشت-آب انبار شش بادگیر- آتشکده یزدان- امیر چخماق- پیر سبز چک چک- خانه ی لاری ها- دخمه ی زرتشتیان- رباط ساغند- زندان اسکندر-سرو کهن ابرکوه- غار چهار طاقی- قلعه ی ندوشن - مسجد شاه ولی- میدان و حمام خان - باغ دولت آباد ومسجد جامع کبیر یزد.
موقعيت مكاني:
اين مسجد در ضلع غربي‌ خيابان‌ امام خميني ، انتهاي‌خيابان سید رکن الدین واقع است.
باني مسجد:
باني اوليه بنا در قرن پنجم هجري « امير علاءالدوله كالنجار » اولين امير كاكويي بوده است اما بناي‌كنوني مسجد را در قرن هشتم‌هجري « سيدركن الدين محمد‌قاضي » احداث مي‌كند .
 
منابع تاريخي:
بناي مسجد جامع كبير يزد طي قرون متمادي بر بقايا و يا در كنار بناهاي‌ متنوعي بنا گرديده‌است كه‌ در متون تاريخي تحت عناوين مسجد جمعه شهرستان ، مسجد جامع عتيق ، مسجد جمعه قديم ‌«‌ درده » مسجد جامع نو و بناهاي‌الحاقي آن به‌اسامي گوناگون ياد شده است.
- پاره اي عقيده دارند‌كه در دوران پيش‌از اسلام در اين‌ مكان‌ آتشكده‌اي برپا بوده ‌كه تا دوران بعد از اسلام نيز دوام داشته ،اما دلايل‌كافي براي‌اين مدعا در دست ‌نيست .
 
- پايه هاي مسجد جامع نو در سال هاي 724 يا 728 هجري قمري در پشت قبله مسجد جامع قديم توسط « سيدركن الدين محمد‌بن قوام الدين بن نظام حسيني يزدي قاضي » گذارده شده.
 
- در سال 809 هجري قمري خواجه جلال الدين خوارزمي پايابي در مسجد ساخته و گنبدخانه را تماماً كاشيكاري مي كند . 
در دوره قاجاريه تخريب و نوسازي وسيعي در مجموعه مسجد جامع رخ مي دهد كه دگرگوني و تغيير چهره آن را به ارمغان مي آورد .
 
 اين اقدامات در زمان فرمانروايي شاه محمد ولي ميرزا در يزد و در زمان سلطنت فتحعلي شاه قاجار رخ مي دهد و عمليات ساختماني وي از سال 1236 آغاز شده و در سال 1240 به پايان مي رسد. 
 
وي اقدام به تخريب بخشهاي قديم مسجد نموده و صحن بزرگ فعلي مسجد با رواقهاي اطراف آن را اضافه مي كند . همچنين شبستان بزرگي در ضلع غربي مسجد بر روي ساخت و سازهاي كاكويان احداث كرده و انحراف قبله آن را تصحيح مي كند كه در حال حاضر به شبستان شازده اشتهار دارد.
و...