بخش از مطلب
مدرسه ابراهیم خان در شهر کرمان، خیابان دکتر شریعتی، خیابان چهلستون، بازار کفاش ها قرار گرفته است. این مدرسه یکی از زیباترین بناهای عصر قاجاریه در شهر کرمان می باشد.
کتیبه کاشی کاری پیرامون صحن مدرسه شامل قصیده ای از صبای کاشانی است که بیت آخر آن متضمن ماده تاریخ بنای مدرسه می باشد: "زد صبا از پی تاریخ این و آن رقم*** سلسبیل از جود ابراهیم در جنت سبیل" مجموع حروف این ماده تاریخ سال 1232 را نشان می دهد. بانی مدرسه ظهیرالدوله ابراهیم خان بوده که از سال 1218 تا 1240 حکمرانی کرمان را داشته است. وی داماد فتحعلی شاه قاجار، همچنین پسرعمو و پدر زن او و در عین حال پسرخوانده و پدر دو داماد فتحعلی شاه بود.
محمدابراهیم باستانی پاریزی، مولف کتاب "گنجعلی خان" سال اتمام مجموعه ابراهیم خان را 1299 ذکر کرده است و در کتاب "جغرافیای کرمان" آمده که ابراهیم خان مدرسه را در سال 1230 به اتمام رسانیده است. مجموعه ابراهیم خان شامل مدرسه، بازار، حمام و آب انبار است که ظاهرا به یکباره ساخته شده است. خانه مدرس (خلوت) بعدا توسط فرزاندان ظهیر الدوله به مجموعه اضافه شده و در سال 1298 اتمام یافته است. مدرسه ابراهیم خان امروزه نیز دایر و محل سکونت طلاب و مکان درس و بحث می باشد. پلان این مدرسه مستطیل شکل بوده و حجره های آن در اطراف و چهار ضلع آن واقع شده است.
عناصر فضایی-کارکردی مدرسه عبارت از: حجره مدرسه، کتابخانه، مسجد، اتاق های خادم، چراغدار، آبکش و سرویسهای بهداشتی است. ساختمان آن را شاه نشین، محراب، ایوانچه و غرفه های اطراف تشکیل می دهند. در انتهای ایوان قبله، محراب زیبایی از کاشی هفت رنگ وجود دارد. همچنین در تمامی بخش های مدرسه عناصر تزیینی مانند گچبری، کشته بری، مقرنس کاری و کاربندی دیده می شود.
سر در ورودی در ضلع غربی قیصریه ابراهیم خان واقع شده و دارای طاق بندی، تزیینات کاشی و حجاری بر سنگ یکپارچه است. بر بام سردر، جایگاه ساعت قرار دارد که در سال های بعد به مجموعه افزوده شده است. ایوان شرقی و برج ساعت این مدرسه کاشیکاری و چشم اندازی زیبا دارد. در ضلع جنوبی مدرسه خانه مدرس قرار گرفته است. این فضا دارای درهای ارسی با شیشه رنگی می باشد و تمام نماهای آن کاشیکاری شده است.
نکته جالب توجه دیگر این است که، بلندترین بادگیرهای کرمان به ارتفاع 16 متر در این مدرسه ساخته شده است. این مدرسه با الهام از معماری عصر صفویه بنا شده است.