بخشی از مطلب
گرمابه پهنه یا گرمابه حضرت یکی از بناهای تاریخی سمنان است که نزدیک به 600 سال از تاریخ بنای اولیه آن می گذرد.
منطقه سمنان، محمد حسن خان صنیع الدوله از مورخان دوره قاجاریه از این حمام دیدن نموده و متن کتیبه سر در حمام را در کتاب « مطلع الشمس» آورده است به استناد این کتیبه، حمام مورد بحث در ماه شوال سال 856 ه.ق در عهد سلطنت میرزا ابوالقاسم بابر خان، پادشاه دوره تیموریان و به دستور وزیرش خواجه غیاث الدین محمد بن خواجه تاج الدین بهرام سمنانی ساخته شده است.
در طی سالها این بنا بارها مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفته تا اینکه نهایتأ در سال 1355 طی شماره 1022 در فهرست آثار ملی قرار گرفت.
حمام پهنه به مساحت تقریبی 1000 متر مربع در شمال غربی تکیه پهنه ساخته و دو در ورودی آن برای ورود آقایان و خانم ها پیش بینی گردیده است. در مردانه که دارای دو صفه می باشد از سه طرف دارای کاشیکاری است در بالای در کتیبه ای از کاشی به رنگ سفید بر زمینه لاجوردی وجود دارد و در بالای آن علامت شیر و خورشید با کاشی های زرد رنگ در دولچک و به صورت یک نیم دایره قرار دارد. در دو طرف در تصویر دو سرباز قاجار کاشیکاری شده است که در آن جمله « عمل زین العابدین سمنان 1330» به چشم می خورد.
حمام پهنه در تاریخ 1373 بعد از یک سری مرمت و بازسازی تبدیل به موزه باستان شناسی و مردم شناسی شد. در ابتدای ورودی موزه سمنان به یک هشتی می رسیم که در آن علاوه بر فروش بلیط، عرضه بروشور و نیز دیگر تولیدات فرهنگی و انتشارات صورت می پذیرد، در ادامه مسیر فضای مربع شکلی با ابعاد تقریبی 8 متر در 8 متر قرار دارد که به وسیله طاق های ضربی موزون و عریضی مسقف شده است و در میان آن یک آبنمای زیبا به همراه کاشیکاری های متنوع است.
از این قسمت در مواقعی که نمایشگاهی موقت در محل موزه دایر می باشد به عنوان فضای نمایشگاهی استفاده می شود. در ادامه بعد از گذشتن از یک راهروی باریک و یک هشتی به صحن بزرگ گرمابه که سالن اصلی موزه است می رسیم.
این قسمت خود دارای چند قسمت جدا است. در یکی از غرفه های متصل به صحن اصلی شاخص ترین عنصر موزه ی سمنان که اسکلت 4000 ساله بدست آمده از تپه حصار دامغان می باشد قرار دارد.
این اسکلت که مربوط به یک زن باردار است به شکل کاملأ دست نخورده از محل حفاری در تپه حصار به این مکان منتقل یافته است. در کنار آن اشیاء و لوازمی به چشم می خورد که در هنگام مرگ کنار متوفی قرار داده اند هدف اصلی از نمایش این اسکلت نشان دادن شیوه تدوین در هزاره دوم پیش از میلاد در بخش فلات مرکزی ایران می باشد .این اسکلت با ضمائم آن در یک محفظه مکعبی شیشه ای قرار گرفته است.
در ویترین دیگری در ادامه مسير اشيائي از جنس سفال خاكستري مربوط به هزاره دوم پيش از ميلاد متعلق به تپه حصار قرار دارد اين اشياء شامل كاسه، آبريز و ظروف آييني ديگر است. از ديگر آثار سفالين موجود در موزه ظروف بدست آمده از منطقه خطير كوه سمنان است، كه مربوط به هزاره اول پيش از ميلاد است.
در ويترين هاي بعدي اشياء دوران اسلامي شامل ظروف لعابدار و ديگر ظروف مربوط به تپههاي تاريخي استان سمنان ديده ميشود.
در بخش مردم شناسي موزه گرمابه پهنه كه در انتهاي موزه و در يك هشتي واقع شده است اشياء مختلف مردم شناسي از جمله زينت آلات سنتي زنان عشاير استان سمنان قرار دارد . پس از آن وسايل و آلات روشنايي وجود دارد در ويترين ديگر ابزار و وسايل اعتقادي و پيشگويي مثل رمل مهرههاي شانس و... ديده شده است، در ويترين انتهايي ابزار و آلات استعمال دخانيات مثل چپق، دسته چپق، سرچپق كيسه توتون و ... ديده ميشود.