بررسی و تحلیل معماری عمارت بروجردی ها کاشان
بخشی از مطلب
اين خانه در نزديکی خانه تاريخی بروجردی و در جوار بقعه مبارکه امامزاده سلطان امير احمد (ع-که اين بقعه نيز از آثار هنری قرن نهم و دهم می باشد) خانه با شکوهی وجود دارد و به خاطر اينکه سنگ بنای اين خانه را شخصی به نام حاج سيد جعفر طباطبايی نطنزی بنا نهاده است به خانه طباطبايی موسوم و مشهور گرديده است.
اين خانه در زمينی به مساحت 4730 متر مربع و در حدود سال 1250 قمری با مهارت و هنرمندی معمار معروف کاشانی استاد علی مريم احداث گرديده است.
اين خانه مشتمل بر چهار صحن و حياط می باشد که حياط مرکزی متعلق به قسمت بيرونی و دو حياط متعلق به اندرونی و يک حياط متعلق به خدمه بوده است.
قسمت اندرونی: شامل اتاق پنج دری ساده در مرکز و دو حياط در دو طرف آن و دارای سرداب هايی که بادگير ها هوارا در آن جريان می دهند که اين قسمت محل سکونت خانواده مرحوم طباطبايی بوده است .
حياط ضلع شمال غربی بزرگتر و تعداد اتاق های آن بيشتر می باشد و دارای سرسرای پذيرايی مجزايی است. در زير قسمت اندرونی مخصوصاً اتاق مرکزی ، سرداب بزرگی قرار دارد که دارای مشخصات منحصر به فرد خود است و به علل مختلف از جمله : وجود بادگير ،سقف ضربی ، نوع مصالح به کار رفته در بدنه ، دو جداره بودن بدنه ،وجود حوضی که قبلاً در مرکز سرداب بوده، اختلاف ارتفاع با سطح کوچه حدود 8 تا 10 متر ، نسيم خنکی که از سطح حوض حياط مرکزی وارد زير زمين می شود ؛ همه اين عوامل باعث شده تا به خصوص در فصل تابستان 15 تا 20 درجه اختلاف دما بين زيرزمين و بيرون آن مشاهده شود.
قسمت بيرونی: شامل تالار بزرگ (اتاق شاه نشين) در مرکز با نورگيرها و پنجره های مشبک رنگی و پنجره های کناری دو جداره که عمودی باز و بسته می شود . اين اتاق دارای تزيينات نقاشی و آيينه کاری و گچ بری های جالب از جمله پنجره های مشبک گچی است که همچون پارچه توری ظريفی به نظر می رسد . در دو طرف اتاق شاه نشين اتاق های گوشواره بنا شده است در جلوی اتاق شاه نشين ، ايوانی با آيينه کاری و گچبری های جالب ديده می شود.
در طرفين تالار بزرگ دو حياط خلوت و نور گير به صورت قرينه يکديگر احداث شده است که دارای تابلو های بديع نقاشی می باشند و از نفايس آثار هنری اين ديار به شمار می آيند. اسناد و قراين نشان می دهد که هنرمند بزرگ و نقاشباشی در بار ناصرالدين شاه قاجار يعنی ميرزاابوالحسن غفاری کاشانی ملقب به صنيع الملک با مالک خانه دوستی نزديک و مراوده خانوادگی داشته است لذا به احترام دوستی که با مرحوم طباطبايی داشته در اجرای گچ بری ها و ترسيم نقاشی های اين خانه نظارت داشته است. و اين مطلب ارزش و اعتبار تزيينات خانه طباطبايي را بسيار افزايش می دهد.
حياط خدمه: شامل اتاق های خدمه ، زيرزمين خدمه، آشپزخانه و اصطبل زمستانی و تابستانی می باشد که تعدادی از اتاقهای خدمه از بين رفته است .
آب خانه از دو رشته قنات دولت آبادی و نصرآبادی تأمين می گرديد است . خانه طباطبايی دارای 5 درب ورودی می باشد که ورودی اصلی به دو ورودی اندرونی و بيرونی در قسمت هشتی تقسيم می گردد. علت پيچ و خم های راهرو های ورودی جهت شکستن اختلاف ارتفاع و نداشتن ديد مستقيم است.
لازم به توضيح است که خانه مسکونی وزادگاه شادروان "سپيده کاشانی" – شاعر بزرگ معاصر – نيز در مجاورت خانه تاريخی طباطبايي و در جنوب آن قرار دارد.
و....
فهرست مطالب
مقدمه
مشخصات معماری خانه بروجردی های کاشان
خانه بروجردی های کاشان یک خانه اصیل ایرانی
تاریخچه خانه بروجردی های کاشان
داستان خانه بروجردی های کاشان
قدمت خانه بروجردی های کاشان
معماری بینظیر خانه بروجردی های کاشان
از نکات جذاب و دیدنی خانه بروجردی های کاشان
ورود به هر بخشی از خانه بروجردی های کاشان
تقسیمات خانه بروجردی ها
جزئیات و عناصر به کار رفته خانه بروجردی های کاشان
بخش بیرونی
قسمت بيروني خانه
فضای داخلی خانه بروجردی های کاشان
عناصر سازههای اصلی بنا خانه بروجردی های کاشان
فرآیند ساخت خانه بروجردی های کاشان
بخشهای مختلف خانه بروجردی های کاشان
بخش بیرونی خانه بروجردی های کاشان
بخش اندرونی خانه بروجردی های کاشان
تفاوت خانه بروجردی ها با سایر بناهای قاجار
ریزهکاریها و ظرافتهای ویژه بهکاررفته
نوع بهره برداری اثر
تصاویر داخلی خانه بروجردی های کاشان
تصاویر نماهای بیرونی خانه بروجردی های کاشان
پلان همکف خانه بروجردی های کاشان
پلان طبقه اول خانه بروجردی های کاشان
برش عرضی خانه بروجردی های کاشان
برش طولی خانه بروجردی های کاشان
مصالح مورد استفاده درخانه بروجردی ها
تزیینات داخلی درخانه بروجردی ها
کاشی کاری
تزیینات آجری
تزیینات گچبری
گچبری سردر ورودی
تزیینات سردر پنج دری
گچبری نمای شرقی وغربی
گچبری نمای جنوبی
تزیینات گچبری اتاق پنج دری در بخش زمستانی
گچبری دراتاق اصلی شاه نشین وتالارمرکزی وتختگاه
ستون اتاق سه دری
گچبری گوشواره ها وایوان های جانبی
منابع