بخشی از مطلب
نخستين قدم در كار برداشت بناي تاريخي به منظور تهيه پلان ها، نماها و مقاطع و… از ساختمان، بعد از شناسايي دقيق بنا اندازه گيري است. مطمئن ترين شيوه اندازه برداري استفاده از روش مثلث بندي است. در اين شيوه با تبديل پلان به تعدادي مثلث متوالي كار اندازه برداري انجام مي شود.
الف: روش مثلث بندي در پلان:
با در نظر گرفتن سه نقطه a,b,c در سه گوشه اتاق كار را آغاز مي كنيم. فاصله ac,bc را اندازه مي گيريم بعدac(a,ac) و bc(b,bc) محل تقاطع دو كمان موقعيت درست نقطه c را به ما مي دهد اين كار را بطور متوالي براي هر سه نقطه انتخابي از پلان انجام مي دهيم تا زماني كه پلان كامل شود.
در برداشت از خانه حكيم باشي كار اندازه برداري را با حياط و اتاقهاي اطراف آن آغاز كرديم سپس زير زمين و پلان بام و در آخرين مرحله پلان حياط پشتي و طويله ها و انبار را برداشت نموديم.
بعد از برداشت پلان نوبت به نماها رسيد در نما شيوه اندازه برداري با پلان تا حدي تفاوت داشت براي اندازه گيري نماها 2 نفر از بچه ها به پشت بام مي رفتند و متر را مي انداختند براي اينكه متر بطور قائم پايين بيفتد و در بين راه پيچ و تاب نخورد به سر متر يك شاقول آويزان مي كرديم. بعد از قرائت اندازه ها متوجه مسأله جديدي شديم و آن وجود اختلاف ارتفاع در نقاط بظاهر هم سطح در اندازه گيري نما بود. اين موضوع را مي شد با امكان نشست ساختمان توجيه كرد كه با توجه به قدمت ساختمان طبيعي مي نمود. اما مطمئن ترين وسيله در اين شرايط استفاده از دوربين نقشه برداري بود. البته براي تعيين اختلاف ارتفاع( تراز يابي) مي شد از روش قديمي و در عين حال ساده و مطمئن تري بهره گرفت. اين شيوه استفاده از شلنگ تراز بود. با استفاده از شلنگ تراز ميزان اختلاف ارتفاع كوچه با حياط، حياط با زير زمين، حياط با سطح اتاقها، حياط ورودي با حياط پشتي و بالاخره اختلاف ارتفاع پشت بام با سطح حياط را بدست مي آوريم كه كدگذاري هاي مذكور در نقشه شماره( ) آمده است.
ب: روش استفاده از شلنگ تراز
ابتدا از يك سر شلنگ آب مي ريزيم در اين حالت شلنگ را بالا نگه مي داريم ريختن آب بايد كاملاً پيوسته باشد به طوري كه هيچ حبابي داخل آن نشود. سطحي را بعنوان بنچ مارك با كد گذاري ارتفاعي 0.00 مشخص مي كنيم.
دو نقطه a,b را در ارتفاع در نظر مي گيريم. يك سر شلنگ را به نقطه a برده خط آب داخل شلنگ بايد منطبق بر a باشد سر ديگر شلنگ را به نقطه b مي بريم ( بايد توجه داشته باشيم كه هيچ حبابي داخل آب شلنگ نباشد) و آنقدر سر شلنگ را بالا و پايين مي آوريم تا خط آب بر نقطه b منطبق باشد . سپس ارتفاع نقاط a و b را از سطح بنچ مارك اندازه مي گيريم.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ج: مقطع و اندازه برداري طاقها
در ترسيم مقاطع به شكل تازه اي برخورد كرديم كه در اندازه گيري هاي قبلي با آن مواجه نشده بوديم و آن قوسهاي سقف و ارتفاع بلند آنها بود كه امكان متركشي بصورت عمودي را از ما سلب مي كرد.
براي اندازه گيري قوسها از يك چوب پرده بلند به طول 2 متر استفاده مي كرديم كه به انتهاي آن نخي با اندازه اي معلوم مي بستيم و به انتهاي نخ شاقول آويزان مي كرديم. يكي از بچه ها بر روي چهارپايه مي ايستاد و تا جايي كه امكان داشت انتهاي ميله را به نوك قوس يا طاق مي چسبانيد و بعد يكي ديگر اندازه ها را قرائت مي كرد. در اندازه گيري قوسها علاوه بر نوك طاق نقاط ديگري را نيز اندازه مي گرفتيم. نقاطي كه انتهاي قوس در آنجا شكل مي گيرد و نقاط وسط هر يك از قوسهاي طرفين طاق . اين نقاط در شكل صفحه بعد بصورت كروكي دستي نمايش داده شده است.
براي ترسيم دقيق طاق بر روي كف اتاق خطي مي كشيديم كه پايه هاي ستون هاي طاق را بر روي زمين بهم وصل كند بعد موقعيت دقيق نقطه وسط طاق را با استفاده از همان چوب پرده و نخ آويزان به آن بر روي خط فرضي مشخص مي كرديم با استفاده از ريسمان از اين نقطه بر روي خط فرضي تا نقطه اي كه در وسط قوس مشخص كرده بوديم، ريسمان كشي مي كرديم در واقع روش مثلث بندي را نيز در اينجا تكرار مي كرديم. فاصله و اندازه گيري مي شد و بعد كمان هاي و تقاطع اين دو كمان محل دقيق نقطه b را به ما مي داد. ساير نقاط طاق را نيز بهمين شيوه مشخص مي كرديم .
در ترسيم مقاطع علاوه بر اندازه گيري قوسها و ارتفاعها نياز به اندازه هاي ديگري نيز داشتيم و آن ضخامت سقف و جرزهاي ديوارها بود. براي اين كار با تفاضل اندازه هاي پلان طبقه اول و پلان بام ضخامت ديوار و با تفاضل ارتفاعهاي داخلي و خارجي ضخامت سقف را بدست آورديم.
2 بررسي مشكلات اندازه برداري و نحوه اصلاح اندازه برداري ها
در كار اندازه گيري هر چند در قدم اول ساده مي نمود اما با مشكلات فراواني روبرو شديم چون متر كشي ساده جوابگوي كار ما نبود مي بايست براي اندازه برداري از روش مطمئن تري استفاده مي كرديم. استفاده از روش مثلث بندي در اندازه گيري پلانها و در ترسيم مقاطع براي اندازه برداري طاقها و قوسها راه گشاي مشكلات بود. بويژه روش مثلث بندي در اندازه برداري پلان خيلي مهم بود چرا كه در بعضي جاها با اين تصور كه گوشه هاي پلان قائم هستند خطوط را عمود بر هم ترسيم مي كرديم اما بعد از متركشي اعداد بدست آمده گوياي اين مطلب نبود.
و......
فهرست مطالب
فصل نخست : اندازه برداری
شامل :
۱-شیوه اندازه برداری
۲-بررسی مشكلات اندازه برداری و مواجهه با آن
۳-نحوه اصلاح اندازه برداری
نتیجه :
بیان اهمیت اندازه برداری در شناخت بنای تاریخی
فصل دوم : گردآوری اطلاعات
شامل :
۱-معرفی و دسته بندی منابع
۲-كاستی های موجود در گردآوری اطلاعات و امكان رفع آن
۳-شیوه دسته بندی ، طبقه بندی و پردازش اطلاعات
نتیجه :
اهمیت و تاثیر مطالعه در شناخت و معرفی بنای تاریخی
فصل سوم : معرفی بنا
شامل :
۱-توضیح موقعیت شهر كاشان
۲-بررسی محله و بنا نسبت به شهر كاشان
۳-شرح وضع موجود بنا
فصل چهارم : بررسی عوامل موثر در شكل گیری بنا
شامل :
۱-آداب و شیوة تفكر و زندگی
۲-نقش الگوهای رفتاری و اجتماعی
۳-امكانات فنی و اجرایی
۴-بازتاب شرایط بومی و اقلیمی