رادکان در عرض جغرافیایی 36 درجه و 36 دقیقه و طول جغرافیایی 54 درجه و 3 دقیقه واقع شده است.1
این روستا در24 کیلومتری جنوب شهرستان کردکوی و 54 کیلومتری جنوب گرگان ودرمیان سلسله جبال البرزقرارگرفته است که جاده آن از کوههای سرسبز البرز می گذرد.
جاده دیگری که این روستا را به آبادیهای کناره دریای خزر متصل می کند جاده ایست که از نوکنده به سفید چاه و سپس به رادکان می رسد که درغرب این روستا واقع است.
همچنین این جاده به طرف مشرق یعنی جهان نما امتداد می یابد که پس از عبور از آن به روستای زیارت و سپس به گرگان منتهی می شود که رابینو در سال 1910 از این جاده عبور کرده است.2
در دو کیلومتری این روستا کنار جاده ای که رادکان را به چهارده و دامغان وصل می کند برج مقبره ای رادکان واقع است که 2700 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
برج مقبره ای که در نزدیکی بندر گز قرار دارد.3
نصرت ا... مشکوتی می نویسد: این برج که در محلی به نام قلعه کبری هم نامیده می شود و برفراز تپه ای قرار گرفته است دارای موقعیت طبیعی مخصوصی است . بطوریکه اطراف آن را مناظر زیبایی احاطه نموده است و چون تا اندازه ای از گزند و تجاوز محفوظ مانده چندان دچار خرابی نشده است. 4
1- فرهنگ آبادیهای ایران، دکتر لطف ا... مفخم – بخش اول
2- ه . ل رابینو – مازندران و استراباد – ص 159
3- لغت نامه دهخدا – ص 34
4- مشکوتی نصرت ا... – مجله هنر و مردم شماره 51
2- وجه تسمیه رادکان:
اسم رادکان از دو قسمت راد و کان تشکیل شده است.
در لغت نامه دهخدا راد به معنی صاحب همت و سخاوت و گشاده دل معنی شده است.1
در فرهنگ پهلوی رات که اصل فارسی میانه آن بدین صورت است و اکنون بصورت (راد) نوشته می شود معنی آزاد منش و بخشنده و جوانمرد می دهد.2
در یادداشتهای گاثاها راد به معنی پارسا و وفاشناس 3 معرفی شده است. کان هم در لغت نامه دهخدا و هم در فرهنگ پهلوی به معنی کان و معدن آمده است که آقای فره وشی آن را کندن نیز معنی می کند.
در گویش محلی کان به دو معنی یکی در مورد سقف دهان و دیگری به معنی کردن بکار می رود که مخفف همگان (وجه امری کردن) می باشد.
حمید رهبر دانشجوی باستانشناسی در مقاله ای که به مناسبت برج رادکان نوشته اند آورده است : ر´ت در گویش محلی به معنی رها بکار می رود اما رت (Ret) به دو معنی یکی ریختن و دیگری دویدن که منظور نظر ما همین است ، بکار می رود .4
به نظر می آید که با قدمت مقبره و تکیه رادکان که هنوز هم سالیانه تعداد کثیری از اهالی استراباد جهت برپایی مراسم عزاداری سیدالشهدا به آنجا می روند صحیح کلمه به صورت راد = پارسا و کان (مرکز معدن) باشد و منظور از رادکان منظور پارسایان باشد.
1- دهخدا – علی اکبر ، لغت نامه ، ص 30
2- فره وشی – فرهنگ پهلوی – انتشارات بنیاد فرهنگ ایران ، ص 383
3- مقاله آقای رهبر ، ص 18
پیشینه تاریخی برج رادکان:
زمان ساخت برج رادکان بنا بر کتیبه موجود متعلق به آغاز قرن پنجم (سال 407 تا 411 هجری قمری , 17-1016 , 1- 1020 میلادی) است . این تاریخ مصادف است با حکمرانی سلسله آل زیار برمنطقه مازندران این دوره در حد فاصل میان سقوط اولین سلسله و ظهور دومین سلسله سلاطین باوندی قرار دارد. طی این دوره که حدود هفتاد سال به طول انجامید قابوس بن وشمگیر و جانشینانش از دودمان آل زیار براین منطقه حکم می راندند.
اگر ساخت این برج را با تاریخ مازندران مقایسه کنیم ساخت این برج مصادف است با فرمانروایی منوچهر پسر قابوس از سلسله آل زیار که از سال 403 تا 424 در مازندران حکومت داشت.
آقای آندره گدار می نویسد: «اما سلاطین آل زیار فقط بر دشت حاکم بودند و منطقه کوهستانی را که رادکان نیز شامل این مناطق می شد پاوند یها اداره می کردند.1 »
برج رادکان نیز بنا به اقوال مختلف و کتیبه موجود درآن متعلق به یکی از اسپهبدان آل باوند است که اسم آن با اندک تفاوت از محققان مختلف ابوجعفرمحمدبن وندرین باوند می باشد.
اما آندره گداردر کتاب آثار ایران آن را قبر عبدا... جعفر محمد وندارین باوند ترجمه نموده است.
رابینو در شرحی که در کتاب سفرنامه مازندران و استراباد در مورد این برج می دهد این بنا را قبر اسپهبد ابوجعفر محمد بن وندرین باوند می خواند.
وعین همین عبارت را مینورسکی دانشمند روسی در دیباچه کتاب ویس ورامین تالیف فخرالدین اسعد گرگانی ذکر می کند.
مسیح ذبیحی نیز قبر اسپهبد محمد بن وندرین باوند را در کتاب گرگان نامه بکار می برد