پاورپوینت بررسی معیارهای مکانیابی موزه
بخشی از مطلب
هر زمان که تصمیم به ساختن موزه‌ای می‌گیریم، مسأله اساسی و مقدماتی که می‌بایست به آن توجه نمود، انتخاب مکانی است مناسب، مکانی که امکانات مختلفی را دارا باشد و علاوه برآن، هریک از این امکانات به گونه‌ای خاص بایستی با دقت، مورد بررسی قرار گیرند. آنچه که در انتخاب سایت مناسب جهت موزه علیرغم موارد مالی و امکانات فرهنگی و از این دست موارد، باید منشأ اثر دانست. نوع نگرش و فعالیتی است که برای موزه در نظر گرفته می‌شود. بدین ترتیب و با رجوع به مطالعات انجام شده در باب مکانیابی انجام شده در باب مکانیابی موزه سه مورد برای این منظور ارائه شده که عبارتند از:
مکانیابی موزه در داخل شهر
مکانیابی موزه در حومه شهر
مکانیابی موزه وابسته به زمین خاص
مکانیابی موزه در داخل شهر
یک موزه تنها هماهنگ با اهداف، کیفیت و نوع آثار نمایش داده شده در آن شکل نمی‌گیرد، بلکه بایستی باتوجه به پاره‌ای از ملاحظات اقتصادی و اجتماعی طرح‌ریزی گردد. شهری که موزه در آن استقرار می‌یابد می‌بایست از توانایی تأمین یک پایگاه مطمئن برای انجام فعالیتهای موزه‌ای برخوردار باشد و ساکنین آن نیز از کار موزه به حد کفایت پشتیبانی کنند. لازمه اساسی این چنین کاری، بستر کلان موزه است. اولاً ضروری است که در این بستر منابع مالی و اقتصادی لازم برای تأمین موزه وجود داشته باشد و ثانیاً وضعیت اداری شهر یا منطقه نیز از اهمیت کافی برخوردار باشد.
جهت احداث موزه‌ای که به لحاظ ماهیت مجموعه‌ای نمایشی خود به زمینی خاص تعلق داشته باشد. ضروری است که مطالعه مکانیابی کلان به عمل آید. نخست باید نکات حیاتی چون قدرت مقامات محلی بررسی شود، همچنین می‌بایست موقعیت اقتصادی منطقه نیز مورد توجه قرار گیرد. بنابراین می‌توان عوامل تأثیرگذار بر شکل‌گیری موزه در شهر را بدین گونه ذکر نمود.
مدیریت، حکومت، قوه مالی و اقتصادی، تمایل بازدید از موزه (ساختار جمعیتی) و تسهیلات جنبی در طراحی موزه در یک شهر، تعیین ساختار جمعیتی آن، امر بسیار مهمی است. مسأله عمده در تعیین مکان موزه جمعیت مخاطب موزه است که می‌بایست سعی نمود تا بازدیدکنندگان بالقوه به موزه، تمایل پیدا کنند. برای جلب هرچه بیشتر بازدیدکنندگان به موزه می‌بایست تقاطع، آمدوشد نواحی مرکزی، پارکها، بلوارها و میادین را انتخاب نمود، لذا عوامل مهم دیگری را که می‌بایست در طراحی موزه در شهر مدنظر قرار داد، تعیین تسهیلاتی از قبیل تئاتر، تالار کنسرت و غیره در کنار احداث یک موزه جدی و به صورتی کاملاً سنجیده شده می‌باشد.
برای طرح موزه، محیط مناسب چگونه مکانی است؟ به سادگی به این نتیجه می‌رسیم که فکر به وجود آوردن موزه در قسمتهای فعال شهر، دیگر مناسب به نظر نمی‌رسد و توصیه می‌گردد که بنای موزه در محلی واقع شود که مردم معمولاً در ساعات استراحت به آن مکان می‌روند، شاید گوشه‌ای از یک پارک عمومی مناسب‌ترین محل برای استقرار بنای موزه باشد زیرا اغلب کسانی که برای تفرج در ایام تعطیل به گردشگاه‌ها می‌روند، بی‌شک گردشی هم در داخل موزه خواهند داشت.
پیش از این به خاطر تسهیلات رفت و آمد، مرکز شهر برای موزه ترجیح داده می‌شد اما با افزایش تدریجی سرعت و سهولت دسترسی از نقطه‌ای به نقطه دیگر شهر، چنین تشخیص داده شد که استقرار موزه در مرکزیت شهر، دیگر مطلوب نمی‌باشد و همین امر سبب گزینش برتر در یافتن زمینی ارزان و بدور از همهمه ناشی از ترافیک و هوایی مطبوع و با آلودگی کمتر و ... گردید. از سوی دیگر، موزه بایستی همیشه از همه نقاط شهر قابل دسترسی باشد و بهتر است در جوار مدارس، دانشگاهها، کالج‌ها و کتابخانه‌ها باشد.
مکانیابی موزه در حومه شهر
به موازات تمایل به استقرار موزه‌ها در مرکز شهر، امروزه روندی در حال شکل‌گیری است که می توان آن را بازگشت به طبیعت نام نهاد. در این روند، شهر با تمامی فعالیتها و غوغاهایش رها شده و نوع جدیدی از موزه در خارج شهر را توصیه می‌نماید. بنابراین موزه در نواحی خارج از شهر، بیشترین بازدیدکنندگان خود را در پایان هفته و ایام تعطیل، پذیرا می‌باشد. بطور خلاصه، عمده عوامل تأثیرگذار در مکانیابی کلان موزه در خارج شهر عبارتند از: مناظر، همجواری با آب و جنگل، مرقد بزرگان و پیشوایان دینی (زیارتگاه‌ها)، کاربری فصلی، تنوع اقلیم یا تسهیلات جنبی (نظیر تسهیالت فرهنگی، تسهیلات تفریحی و تفرجگاهی ...).
مکانیابی موزه وابسته به زمین خاص
نوع سوم مکانیابی موزه‌ها، مربوط به موزه‌ای است که به زمینی خاص بستگی دارد. این چنین موزه‌ای ممکن است در محلی بنا شود که در آن مکان، ابتدا (نمایشگاهی تشکیل میشده و یا اینکه ماهیتاً) به یک ناحیه یا شهر خاص، مربوط باشد، مانند موزه ایران باستان در تخت جمشید.
موزه باید آنچنان سازمان یابد که بیشترین تأثیر را در محیط پیرامون خود داشته باشد و در عین حال، راحت‌ترین دسترسی را به مردم بدهد.
برای اولویت نسبی زمان و فضا می‌توان ابتدا به نظریه روانشناسی رجوع نمود که در این باره می‌گوید:
«نوآوری باید با تکرار شناخته‌ها همراه باشد تا هضم آن به دلیل آمیزه‌ای از کهنه و نو بودن، سهل‌تر گردد».
از این حیث سه وجه که بیشترین اهمیت را دارند، عبارتند از:
تقویت حوزه تحت نفوذ موزه: یعنی تأمین خدمات جنبی مناسب (از قبیل مغازه‌ها، خدمات تفریحی و مکانهایی جهت ملاقات مردم)
بهره‌گیری هرچه بیشتر این خدمات به نفع موزه با استفاده از شگردهای روان‌شناسانه که موجب جلب، محبوبیت و توجه به خدمات موزه گردد.
آمادگی روانی با از بین بردن فاصله و تغییر تدریجی طرح کلی موزه به صورت فضای همگون و هماهنگ.
هدف تحلیل‌های اجتماعی، کاهش فواصل ذهنی و فضایی با موزه است. همچنین در صدد انسجام بخشیدن به موزه با ساختار شهری می‌باشد.
بررسی عوامل مؤثر در مکانیابی پروژه
باتوجه به مطالعات انجام گرفته در بخش اول رساله و همچنین اهداف ذکر شده در رابطه با طراحی موزه فرش مشهد، عواملی خاص در تعیین محدوده سایت انتخابی نقش دارند که این عوامل و عناوین عوامل تاریخی، عوامل کالبدی و عوامل کارکردی مورد بررسی قرار می‌گیرند.
بررسی عوامل تاریخی
انتخاب محدوده‌ای که دارای سابقه تاریخی در شهر باشد از عوامل مهم و مورد توجه می‌باشد که این مورد خود از دو جنبه حائز اهمیت است.
الف) جنبه کالبدی
تأثیر وجود عناصر خاص و شاخص شهری در محدوده‌ای که این مجموعه را در خود جای می‌دهد جهت شناسایی راحت‌تر فضای تاریخی و همچنین شناسایی مجموعه بوسیله شهروندان مشهدی و زوار، قابل توجه می‌باشد.
ب) تأثیر در خاطرات جمعی
از دیگر محسنات انتخاب تاریخی جهت طراحی مجموعه، وجود خاطرات جمعی می‌باشد که شهروندان و زوار در ذهن خود نسبت به محدوده دارند. وجود این خصوصیات خاص برای محدوده‌های تاریخی حتی با گذشت سالها هنوز هم در ذهن همه جای دارد و چنانچه طراحی مجموعه در چنین محدوده‌ای انجام گیرد مطمئناً به علت زنده کردن خاطرات در ذهن مردم موفقیت بیشتری خواهد داشت.
بررسی عوامل کالبدی
الف) توجه به انتخاب سایت در محدوده‌ای که در آن کالبد مجموعه بتواند با کاربریهای اطراف هماهنگی ایجاد نماید و حتی در صورت تضاد با همجواریها مزاحمتی برای آنها بوجود نیاورد.
ب) امکان قرارگیری مجموعه در فضایی با دسترسی آسانتر
بررسی عوامل کارکردی
الف) این پروژه در مقیاس شهر طراحی خواهد شد، برای این منظور کاربریهای موجود در آن نیز باید دارای مقیاس
و.....
