بخشی از مطلب
آنچه در مطالب ضميمه مي بينيد شايد موضوعي باشد كه به شكل جدي در كشور ما مورد توجه قرار نگرفته است و به سبب مسائل فرهنگي اجتماعي سياسي بسياري از شركت ها و محصولات خارجي نتوانسته اند در كشور ما صحنه فعاليت جدي همانند ساير كشورها داشته باشند. باالطبع فضاهاي معماري و فروشگاه هاي مورد نياز نيز براي اين قبيل شركتها به وجود نيامده است به تصور بنده عمدتا به اين دليل طراحان و كارفرمايان ايراني نتوانسته اند به شكل مناسب با  الگوهاي خارجي و دانش طراحي فروشگاه ها ارتباط برقرار نمايند. بنده قبل از اشنايي با اين حرفه به هيچ عنوان تصور نمي نمودم كه فن طراحي داخلي چنين پيشرفت شگرفي در زمينه طراحي فروشگاه ها نموده باشد بايستي متذكر گرديد كه محصول در فضاي معماري مناسب به آساني به فروش مي رسد. طرح فضاهاي مناسب معماري مي تواند در فروش محصولات بسيار مهم باشد.
هدف هر فروشنده اي رضايت خريدار يا رغبت بيشتر آن است و طراح به آنها كمك مي‌كند تا به آن دست يابند. با بالا رفتن فرهنگ خريد نمايشگاه ها صرفاً مكاني براي فروش محصولات نيستند بلكه براي محلي براي تست طرح و سبك معماري تبديل گشته اند امروزه زيباي شناسي نقش مهمي داشته و در اين رقابت براي جذب خريدار طراح نقش قاطعي را ايفا مي‌كند بسيار مهم است كه بازديد كنندگان را با توجه به جنسيت، درآمد، آمار اجتماعي، سن و بسياري مسائل ديگر شناخت و براين اساس طراحي نمود. 
طراح في الواقع فضايي خلق مي نمايد كه محصول يا محصولات مورد نظر به شكل مناسب عرضه (display) گردد امروزه طرح داخلي فروشگاه ها، جهت دراماتيك يافته است امروزه گشت و گذار در فروشگاه ها و خريد نمودن به يكي از ارزشهاي صرف اوقات فراغت تبديل شده است . از سوي ديگر محصولات نيز به شكل شگرفي هم از لحاظ كيفيت و هم از لحاظ كميت پيشرفت شگرفي نموده اند محصولات تنوع زيادي دارند ايده هاي خلاق در زمينه طرح محصولات باعث گرديده تا هر روز شاهد روشهاي جديد باشيم.
در اين راستا طراحان با استفاده از الگوها متناسب با محصولات و توجه به مسائل روانشناسي مشتريان، با بهره گيري از ايده هاي خلاق و تكنولوژي جديد مصالح جديد مورد استفاده، كيفيت اينگونه فضاها را بالا برده اند. تصور كنيد يك فروشگاه لباسها و كفش‌هاي ورزشي خارجي (out door sport) همانند برند و timberand سعي نموده است كه بهره گيري از عناصري همچون سنگهاي طبيعي يا مصنوعي در كف و ديوار چوب‌هاي با جلوه هاي قديمي كفپوشهاي چوبي و حتي آب نماها به نوعي يك فضاي سمبوليك مرتبط با طبيعت محصول مورد نظر به وجود آورده است . امروزه طراحي داخلي براي فروشگاه ها با برندها و ماركهاي خاص به صورت شگرفي استاندارد و جهاني شده است ، تصور كنيد يك فروشگاه چه در نيويورك چه در دبي چه در مسكو يك تصور مشترك در خريدار بوجود مي اورد طرح كلي فضا، نحوه آرايش محصولات (zoning) و نحوه مناسب عرضه محصولات (display)‌ و نحوه چيدمان محصولات merchant daizng‌ به يك نوع است . مصالح به كار رفته به يك گونه مي باشد كف و سقف از همان طرح اصلي متابعت مي كند چراغها، طرح روشنايي lighting desing به يك گونه است و بالاخره فضاو احساس همه به يك گونه است.
جالب توجه آن است كه اين شركت ها به صورت جدي روي طرح ها و فضاهاي جديد كار مي كنند و معمولاً در دوره اي بين يك تا سه سال طرح كلي فضا concept دستخوش تغيير مي‌گردد في المثال در عرض سه سال گذشته بنده شاهد تغيير طرح كلي بسياري بندها بوده ام . طرح جديد فضاها بعضي وقت‌ها طرح پيشرفته‌تري از طرح قديمي مي‌باشد خودرويي را تصور كنيد كه مدل جديدتر آن به نوعي حال و هواي خودرويي قديمي را دارد ولي بسيار پيشرفته تر است.
اين شركت ها بعضاً شعارهايي انتخاب مي كنند كه به گونه اي تبليغاتي كمكي براي شناسايي برندو تهييج مشتري است چه در سطح جهاني مانند Nike آمريكا just do it يا در مقياس كوچكتر جمبو امارات Go jumbo.
طراح امروزي در تلاش است تا نه تنها خواسته هاي عملكردي يك فضاي فروش را برآورده نمايد بلكه از نظر زيبايي فضا قابليت جذب و فريب مشتري را نيز داشته باشد هميشه اولين تاثير بهترين وموثرترين اثر را مي گذارد طراحان امروز وظيفه ايجاد ارزش هاي زيبايي شناسي را بر عهده دارند. هدف ايجاد فضايي جالب و جذاب براي خرديار جهت برقراري يك ارتباط درست با محصول مي باشد. ارتباطي كه نهايتاً منتج به خريد محصول توسط خريدار مي شود و طراح در اين راستا رسالت سنگيني برعهده دارد. بايستي خريدار را خوب بشناسد و تمام زواياي روحي و رواني او رادر نظر بگرد و در عين حال محصول را بشناسد. زواياي فيزيكي آن را بداند و با اتخاذ روش  مناسب و طرح درست اين دو درگير هم سازد.
نظر به رقابت شديد امروز: فروشگاه بايد جذابيت موثر و كافي را در نگاه اول و هنگام گذر خريدار داشته باشد و اين مهم با وجود طرحي كه طراح آن را خلق كرده است به دست مي‌آيد نماي مغازه shop front بايستي جذاب باشد تركيب مرتبط با برند باشد في المثل يك فروشگاه لباس نوجوانان بايستي نيازهاي آنان از قبيل داشتن طرح فانتري رنگ متناسب .. در نظر بگيرد .يك مغازه لباس بچه بالطبع به گونه اي ديگر است و يك مغازه براي لباس بزرگسالان حال وهواي ديگري دارد. محصولاتي كه بهتر فروش مي روند عرضه مي‌گردند شايد باور نكنيد شركتهاي بزرگ متخصصيني دارند كه روي طرح ويترينها كار مي‌كنند و ايده هاي خلاق در اين زمينه ارائه ميكنند با همين طرح ها مشتري را با فروشگاه درگيري مي‌كنند. هر كدام از اين شركتها روشي را انتخاب مي‌كنند. اين روش ممكن است تحت تاثير عوامل مختلف مثل فصول سال، جغرافيا و .. قرار بگيرد.
ايجاد نقطه تمركز ديد focal point در داخل مغازه به گونه اي از بيرون ديد كافي داشهت باشد مهم است و باعث جذب مشتري مي گردد .اين نقطه با بقيه نقاط مغازه متفاوت است و مشتري را درگير Engoge مي‌كند در يك نگاه كلي به مغازه تنها نقطه‌اي است كه بيشتر از ساير نقاط جلب توجه مي‌كند. بالطبع ورودي متناسب با خوش‌آمد گويي يك ضرورت در اين زمينه مي باشد معمولاً در نماي مغازه شما ويترينها Window display را مي بينيد كه بسيار مهم هستند اغلب در آنها مانكنها رويت مي‌گردد. اما نهايتا مغازه يك فضاي عملكردي است در نهايت بايستي به گونه اي باشد كه اتاق پرو و در مواردي فروشگاه هاي بزرگ حتي فضاهاي نشيمن، كافي شاپ، فضا براي كودكان و در كنار هم عملكرد صحيحي داشته باشد. فضاي فروشگاه ها فضاي بسيار گراني است و استفاده و حساب شده از آن مهم است . طرح در اين زمينه بايستي بسيار هوشمندانه باشد. فروشگاه هاي خاص، براساس اندازه و موقعيت خود مي تواند تسهيلاتي چون نگهداري كودكان، فضاي بازي و ساير امكانات را ايجاد و عرضه نمايند .به طور كلي اين نوع فروشگاه ها براي مشتري محيط آرامش بخشي بوده و به نشان دادن ميزان علاقه و ارزش براي مشتري كمك مي كند.
توجه داشته باشيد حتي اگر مغازه ها كوچك باشد و جود يك نيمكت كوچك كمك بسزايي براي شوهران نگون بخت است كه همسرانشان علاقمند صرف وقت براي انتخاب معلول ممورد نظر در فروشگاه مورد نظر است . امكانات براي كودكان اگرچه اندك نيز كمك بسزاي به مادراني كه درگير كودكانشان هستند مي كند.
استانداردهاي معلولين امروز يك بحث بسيار مهم است شايد باور نكنيد ولي طراح امروزه در دبي موظف است در يك مغازه 30 متري در DFC يك اتاق پرو 150×100 براي معلولين در نظر بگيرد بايد به گونه اي باشد كه معلول به راحتي به آن دسترسي داشته باشد مثلا ارتفاع بايستي براي معلول 75 سانتي متر بوده و بتواند وارد قسمت زير بگردد. تعجب نكنيد زيرا همانگونه كه شهرداري در ايران ساختمانها را كنترل مي كند اين مسائل ريز نيز در ساير نقاط جهان به صورت دقيق كنترل مي گردد.نقطه ها معمولاً در دو مرحله فاز يك و فاز دو به اين مراجع از سال مي گردد آنها در هر مرحله نظرات خود را اعلام مي‌نمايد ضمن آنكه اين مراجع قوانين خود را در تمام ضمينه ها قبلا در قالب يك كتابچه مصور به طراح اعلام نموده اند.
نكته ديگري كه بسيار مهم است فروشگاه ها به گونه اي طراحي مي گردد كه اطلاعات مورد نياز به گونه درست در اختيار خريد قرار گيرد تصوير كنيد براي خريد يك موبايل اقدام مي كنيد باالطبع اگر يك تصوير كنار موبايل مورد نظر باشد كه اطلاعات فني را ارائه كند كار شما و فروشنده بسيار راحت شده است اين موضوع حتي در زون بند فروشگاه مهم است و با اطلاعات گرافيكي مناسب مي توان خريدار رادر پيدا  كردن محصول و منطقه مورد نظر در مغازه كمك كرد و ياحتي ايجاد انگيزه بيشتري براي خريد نمود. بهترين مغازه ها معمولا مغازه هايي هستند كه اطلاعت كافي در مورد محصولاتشان ارائه مي كند اين اطلاعات مي تواند به روشهاي مختلفي صورت گيرد. امروزه به بالا رفتن سطح معلومات در سراسر دنيا فروشگاه ها بيشتر و بيشتر از امكانات تصويري اعلام اطلاعات،‌ تبليغات، ارسال پيام ها و تصاويري از محصولات بهره برده و با ايجاد ارتباط اطلاعاتي بكار برده در زمينه هاي IT، مخابرات و .. مي پردازند و به طور كلي خريداران فروشگاه ها داراي امكانات و مطابق با معلومات روز راترجيح مي دهند. 
استفاده از امكانات تصويري مانند تلويزيون پلاسما بسيار رايج گشته  ومي‌تواند براي نمايش شكل و فوايد محصول به خدمت گرفته شود و يا براي اعلام اطلاعات شركت، تبليغات و يا هر اطلاعات ديگري كه مرتبط به محصول باشد مورد استفاده قرار گيرد. استفاده از امكانات صوتي و بصري از قبيل موسيقي، تصاوير ثابت همچون گرافيك ها، عكس هاي تبليغاتي و يا تصاوير متحرك تلويزيون ها، پروژكتورها، اسكرين‌ها، پلاسماها و .. بسيار رايج گرديده است بالطبع استفاده از اين عناصر به صورت جدي تحت تاثير موقعيت جغرافيايي، مسائل فرهنگي، خود محصول مورد فروش و بسياري فاكتورهاي ديگر است في المثال در عربستان سعودي شما نمي توانيد تصوير يك فوتباليست مرد را كه با ساقهاي برهنه دارد بر در و ديوار فروشگاه داشته باشيد ولي در ساير نقاط جهان تصاوير زنان امري بسيار معمولي است/
اتاقهاي پرو طرح و نور ابعاد بسيار مهم است در حقيقت محصول نهايي در اتاق پرو به فروش مي رسد مشتري تصميم خود را در اين اتاق مي گيرد نور مناسب،‌آينه خوب، ‌اويزهاي مناسب،‌ نيمكت راحت و همه همه در تصميم گيري مشتري مهم هستند.
راه ديگري براي ايجاد جذابيت در ميان خريداران استفاده از تصاوير است . متقاضي امروزي بيشترتحت تاثير تصاوير حاوي سبك زندگي بوده و به همين دليل هر مقدار صرف تبليغ توسط فروشگاه شود سبب جذب مشتري بيشتر مي شود. تصاويري با مضمون زندگي روزانه، طبيعت، جوانان، كودكان و ... امروزه به نحوي معمول را مي توانند تبليغ نمايند.
بسياري از فروشگاه ها امروزه امكاني براي دسترسي به اينترنت از داخل مغازه جهت سهولت اطلاع رساني در نظر گرفته اند كم نيستند شركت هاي كه اطلاعاتي نظير سابقه، عكسهاي قديمي محصولات مربوط به يك قرن قبل خود  و امكانات پيشرفته امروزي خود را در وب سايتهاي خود در داخل مغازه به نمايش گذاشته اند. شما مي توانيد در داخل مغازه هاي sony‌ ديواري به نام History wall پيدا كنيد كه بسيار براي شما جذاب است تصاوير اولين وسائل الكترونيكي براي شما جذاب است.
زون بندي مغازه ها به گونه اي متفاوت مي تواند صورت گيرد مي توانند فروشگاه را بر اساس نوع محصول، سازنده ، سن و .. زون بندي نمايد يك مغازه وسايل الكترونيكي را تصور كنيد كه قسمتهاي متفاوت براي رايانه،‌وسايل صوتي، و تصويري، وسائل منزل، وسائل آشپزخانه و موبايل و غيره دارد و حالا در قسمت موبايل قسمت هاي مختلف براي نوكيا،‌موتورولا و .. به وجود آمده است ودر قسمت مربوط به نوكيا ،‌بخشهاي مربوط به تجهيزات و لوازم جانبي ، موبايل و .. طرح گرديده است در ضمن اين گوشه از مغازه بايستي از استانداردهاي طراحي سازنده اصلي يعني نوكيا براي  نمايش محصول display بهره گيرد.
با اين مثال به آساني مي شود تصور كرد كه طراح چه كار دقيق و حساسي در پيش رو دارد جلب نظر مشتري شركت مادر و مالك فروشگاه توام كار مشكلي است.
به عنوان يك واقعيت بايد اين را پذيرفت كه نور پردازي نقش مهمي در جذب مشتري به سوي فروشگاه ايفا مي‌كند .جاسازي خوب اشياء و نورپردازي مطلوب آن نيز توجه خريدار را در هنگام ورود به فروشگاه جلب مي كند و ترجيحا بهتر است با عدم استفاده از نور مستقيم انجام شده و حتي با استفاده از نورپردازي رنگي مناسب با توجه به استانداردهاي موجود و خلق نورهاي تركيبي نتيجه بهتري حاصل مي‌شود. نور جز مهمترين اجزاء يك فضاي معماري است به خصوص كه نور طبيعي جايگاه چنداني در دنياي مغازه‌ها ندارد. طرح روشنايي يك داروخانه با يك مغازه فرش فروشي و يك مغازه لباس مردانه فرق دارد. نور سفيد و چراغهاي بدون حرارت زائد محيط،‌يك داروخانه را بهترين مي سازد. يك فروشگاه فرش نياز به نور قوي زرد رنگ هالوژن دارد تا تار و پود را نمايش دهد و يك نور تلفيقي مناسب يك فروشگاه لباس مردانه است .
طراحي نور و ايجاد نور نقطه اي بايستي با توجه به خود محصول انجام شود. نورپردازي خاص محصول و برجسته كردن آن به كاناليزه كردن توجه مشتري كمك مي كند امروزه با نرم افزارهايي كه به راحتي در دسترس هستند سطوح نورپردازي مي تواند توسط طراح قابل كنترل باشد. شركت ها و متخصصين بسياري در اين زمينه فعاليت مي كنند يك معمار مي تواند با بيان ايده هاي خود خط مشي طرح خود را براي اين طراحان مشخص كند و از آن كمك خواهد بسياري از چراغ ها ارزش طراحي ودكوري نيز دارند بعضا با اضافه كردن چند چراغ كلاسيك مي‌توان يك محيط را كلاسيك جلوه داد و بالعكس.
استفاده از طرح كف نقش مهمي در طراحي داخلي ايفا مي‌كند. استفاده از كف بايستي متناسب با تصوير كلي فروشگاه باشد و بدين طريق هر قسمت از فروشگاه مي‌تواند يك احساس خاص متفاوت نسبت به ساير بخش هاي فروشگاه ارائه دهد .به هرحال بعضي از محدوديت ها نيز براي طراحي كف (زمين) در بعضي فروشگاه ها مراكز بزرگ وجود دارد. مصالح انتخاب شده بايستي متناسب با عملكرد فروشگاه باشد كفپوش، موكت مناسب يك رستوان عمومي نيست.
سقف نيز مانند كف پوش (كف) بخش ديگري از طراحي داخلي است كه مي‌تواند طرحي بدعت گذارانه در خلق سطوح، مواد، رنگ و .. داشته باشد. امروزه سقف هاي باز و سقف كاذب (exposed) ايده اي است جديد كه در بعضي فروشگاه ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد كه اين به همراه استفاده از كف،‌ مشتري را به نقطه مركز (hot spot)‌و ديدار از بخش هاي متفاوت فروشگاه راهنمايي و هدايت مي كند.
رنگ آميزي و تركيب رنگ‌ها، بافت‌ها نيز فاكتورهاي بسيار مهمي هستند كه مي توانند مناظر جديدي را به وجود آورند .همچنين تشخيص هدف وايده هاي نهاي فروشگاه مي‌تاند هويت آنرا مشخص نمايد بنابراين بايد متناسب با كد رنگهاي بين المللي بوده و هر ساله به روز شوند.
خلق عناصر دكوراسيون داخلي Element مي‌تواند طراحان را براي دستيابي به استانداردهاي طراحي بهتر كمك نمايد اين عناصر مي‌تواند سمبليك، تاريخي، مد روز، كلاسيك و يا از اين قبيل باشند .مغازه وسايل ورزشي را تصور كنيد كه در آن عناصر سمبوليكي ورزش همانند گوشه‌هاي از استخر در قسمت لباس و وسايل شنا، يك ديوار صخره اي در قسمت وسائل كوهنوردي ،‌يك پيست دو با خط هاي سفيد در قسمت ورزش‌هاي عمومي، يك رمپ اسكيت در قسمت فروش اسكيت و .. دارد . اين ها همه عناصري هستند كه ما از آنها صحبت مي كنيم.
آنچه به عنوان FIX خوانده مي شود تجهيزات، يا قفسه بندي هايي است كه محصولات در آنها چيده مي‌گردد .اينجاست كه طراح با نوآوري مي‌تواند طرحي ارائه كند كه محصولات بنحو مناسبي نمايش داده شود جالب است بدانيد هر توليد‌كننده مشهوري سيستم مخصوصي به خود را در اين زمينه عرضه مي‌كند براي نمايش مغازه ها آن توليد كننده در سراسر جهان استفاه از اين سيستم و تجهيزات الزامي است . بالطبع اين تجهيزات با باقي طرح فروشگاه همخواني دارد و در بالا بردن سطح زيباي فروشگاه نيز موثر است . شما مي‌توانيد دهها مغازه جواهر فروشي را كه ديده‌ايد از نظر بگذرانيد هر كدام از طرحي متفاوت استفاده نموده اند. يك ساعت با ارزش وقتي روي stand مربوط به برند خود است بسيار جذاب به نظر مي‌رسد.
Visual Marched امروزه به يك فن بسيار مهم تبديل شده است شايد باور نمي‌كنيد ولي نحوه چيدمان يك محصول در روي Fax fixtures گونه اي شگرف در ايجاد جذابيت براي خريد كالا از سوي مشتريان تاثير مي گذارد.
شركتهاي مشهور به خوبي در اين زمينه كار كرده اند و راه كارهاي درست در اين زمينه را به كليه شعب خود ابلاغ نموده اند افراد زبده اي را تربيت كرده اند كه اين اطلاعات را به پرسنل مغازه ها منتقل و اجراي صحيح آن را كنترل مي‌نمايند. علاقمندان به اين اطلاعات بايستي كتابچه هاي را كه توسط اين شركتها تهيه گرديده اند مطالعه فرمايند تا بتوانند نمونه هاي عيني در اين رابطه داشته باشند.
اين چيدمان گاهي تداوم دارد، گاهي مي‌شكند گاهي روي محصولي تاكيد مي كند و گاهي بيانگر حراج در مغازه است. بله درست است همان مغازه،‌همان محيط،‌همان نور به آساني تحت تاثير اين فاكتور است. 
در خاتمه علاوه بر تمام مطالب ذكر شده روش هاي متفاوت خلق طرح‌ها و ايجاد سازگاري‌ با آنها مي تواند طراح را براي عرضه آخرين دستيابي خود هدايت و راهنمايي نمايد. آنچه ارائه گرديد مختصري از فنون و نقاط مهم در اين حرفه بود.
و....