عمل آوری روندی است كه جهت حفظ رطوبت و حرارت بتن در مدت زمان معین بلافاصله پس از جاگذاری و پرداخت بتن انجام میشود. عملآوردن در خصوصیات بتن سخت شده مانند مقاومت فشاری، دوام، مقاومت سایشی و مقاومت در مقابل یخبندان تأثیر قابل ملاحظهای دارد. عملآوری به سه شكل محافظت، مراقبت (عملآوری) و پروراندن (عملآوری حرارتی) برای بتن ریخته شده در قالب ضروری است.
بهترین عمل آوری رطوبتی، غرقاب كردن بتنهایی است كه گیرش خود را انجام داده است. رطوبت دهی مرتب مستقیم و سپس رطوبت رسانی غیر مستقیم با لایههای جاذب و جلوگیری از تبخیر و در آخرین مرتبه شیوه جلوگیری از تبخیر (به تنهایی) است. در این شیوه از نایلون یا مواد عمل آوری استفاده میشود. افزایش طول مدت عمل آوری رطوبتی به افزایش كیفیت مقاومتی و دوام جداول بتنی منجر میشود.
عمل آوردن فرایندی است که طی آن از افت رطوبت بتن جلوگیری شده و دمای بتن در وضعیت رضایتبخشی حفظ می شود . عمل آوردن بتن تأثیری بسزا روی ویژگیهای بتن سخت شده ، از جمله کاهش نفوذپذیری و مقاومت در برابر یخ زدن و آب شدن دارد . عمل آوردن باید بلافاصله پس از تراکم بتن آغاز شود تا بتن را از گزند عوامل زیانبار محافظت نماید.
عمل آوردن از مفاهیم سه گانه (الف) مراقبت، (ب) محافظت، و (پ) پروراندن، تشکیل یافته است:
الف: مراقبت به مجموعه تدابیری گفته می شود که باعث شود سیمان موجود در بتن به مدت کافی مرطوب نگه داشته شود ، به طوری که حداکثر میزان آبگیری آن چه در لایه های سطحی دانه ها و چه در حجم آنها صورت پذیرد.
ب: محافظت به مجموعه تدابیری اطلاق می شود که مانع اثر نامطلوب عوامل بیرونی ، مانند شسته شدن به وسیله باران یا آب جاری، سرد شدن سریع یا یخبندان، لرزش، ضربه و مشابه آنها، بر روی بتن جوان می شوند.
پ: منظور از پروراندن بتن، تسریع گرفتن و سخت شدن آن به کمک حرارت می باشد.
عبور و مرور کارگران بر روی قطعات بتنی تازه ریخته شده ، حداقل تا 24 ساعت بعد از اتمام بتن ریزی، به هیچ وجه مجاز نیست ، پیمانکار باید تدابیر لازم را در این موارد برای عبور و مرور کارگران فراهم نماید.
تهیه تمامی تجهیزات و لوازم مورد نیاز برای عمل آوردن صحیح بتن ، طبق مندرجات این نشریه به عهده پیمانکار است.
عوامل مؤثر در مراقبت از بتن
عواملی نظیر سرعت باد، میزان تبخیر سطحی، دمای مخلوط بتن هنگام ریختن، رطوبت محیط و
دمای آن ، عواملی م ی باشند که روی یکدیگر اثر متقابل خواهند داشت . چنانچه میزان تبخیر سطحی بیش از 1 کیلوگرم بر متر مربع در ساعت باشد، پیمانکار باید تدابیر لازم را برای جلوگیری از تبخیر اتخاذ نماید.
تبخیر بیش از میزان فوق الذکر، باعث به وجود آمدن ترکهای خمیری در سطح بتن خواهد شد.
سرعت آبگیری 1 سیمان با تغییر دما تغییر می کند ، به طوری که در 10 درجه سلسیوس ، سرعت آبگیری بسیار کند و در 100 درجه سلسیوس ، بسیار سریع است و اصولاً در دمای پایین تر از 10 درجه
سلسیوس، عمل گیرش اولیه دچار اختلال می گردد .
روشهای مراقبت از بتن
بهترین روش مراقبت با توجه به نوع و مشخصات پروژه، شرایط محل اجرا و م صالح موجود برای عمل آوردن، توسط دستگاه نظارت، تعیین و به پیمانکار ابلاغ می شود.
عمل آوردن بتن معمولاً به یکی از سه روش زیر صورت می پذیرد:
عمل آوردن با آب به صورت پیوسته یا متناوب برای مرطوب نگه داشتن سطح بتن.
عمل آوردن با پوشینه های مراقبت 2 نظیر کاغذها ی نفوذناپذیر و پوششهای نایلونی از پلی اتیلن یا ترکیبات عمل آورنده. 3....................................................................