پاورپوینت بررسی استانداردها و ضوابط و شناخت فضاها و دسته بندي عملكردها ترمینال مسافربری
بخشی از مطلب
در ترمينال مسافربري اتوبوسراني دو مسئله اصلي بيشتر وجود ندارد يعني مسافر و اتوبوس و همه چيز در خدمت و تناسب با اين دو و در ارتباط آن ها ساخته مي شوند يعني مسافري كه مي خواهد با استفاده از اتوبوس به مقصدش برسد. اما مسافران همانند هم نيستند و براي سرويس دادن به آن ها لازم است دسته بندي و خصوصيات هر كدام را شناخت.
مراجعين ترمينال سه دسته اند :
1. جهت سوار شدن به اتوبوس مي آيند.
2. جهت خريد بليط مي آيند.
3. جهت كار هاي جنبي مي آيند.
دسته اول مخاطبين اصلي ترمينال هستند كه مسافر ناميده مي شوند.
دسته دوم مي توانند مسافر باشند يا اينكه نباشند.
دسته سوم چندان در طراحي ترمينال در نظر گرفته نمي شوند.
دسته اول خود چند زير شاخه دارند:
الف- مسافري كه دير به اتوبوس مي رسد.
ب- مسافري كه بموقع به اتوبوس مي رسد.
ج- مسافري كه براي حركت مجدد مجبور است مدت زيادي ( چندين ساعت ) در ترمينال باشد.
گروه اول فقط به عملكرد سكو نياز دارد و زمان براي او حياتي است و هرچه سريعتر مي خواهد به پاي اتوبوس مورد نظر برسد.
وضوح فضا ها براي اين مسافرين وجود كمترين فاصله از لحاظ ورود تا پاي سكو براي او لازم است كه داشتن ديد بصري به سكو ها، وجود كمترين ابهام در انتخاب مسير بصري سكوها، اجباري نبودن حركت از فضاهاي غير ضروري در اين هنگام ( مانند باجه ها و فضاهاي تجاري )، دسترسي سريع به محلي جهت كسب اطلاعات و در نهايت دسترسي سريع به آخرين نقطه اي كه اتوبوس از ترمينال خارج مي شود ( جهت رسيدن به اتوبوسي كه حركت كرده است ) از آن جمله اند كه مي توان برخي از آن ها را در طراحي در نظر گرفت.
گروه دوم كساني هستند كه نگراني چنداني در مورد زمان حركت و جاي اتوبوس خود ندارند و در عين حال نيازي به خدمات سالن انتظار و هتل و... ندارند. فقط جاي مناسبي در كنار سكو مي خواهند كه تا وقتي كه سوار اتوبوس مي شوند بتوانند چند دقيقه منتظر شوند. اين خود فضاي نيمه سرپوشيده اي را لازم دارد كه مسافر بتواند هم ايستاده و هم نشسته بدون آنكه وسايلش سرراه باشند منتظر اتوبوس خود باشند.
گاهي اينگونه مسافرين براي مسافرت خود مي خواهند كه مقداري خوراكي يا روزنامه اي بخرند. مي توان اين نكته را مد نظر قرار داد كه ديد بصري مناسب مسافر به سكو نگراني مسافر را كمتر مي كند.
گروه سوم مسافراني هستند كه بدليل نگراني زياد از دير رسيدن معمولا نيم يا حتي يك ساعت قبل از حركت، به ترمينال مراجعه مي كنند و عده اي هم كه اين ترمينال محلي براي تعويض اتوبوسشان است بالاجبار مدتي را در ترمينال مي گذرانند. اين افراد گاهي به همه فضا هاي ترمينال نياز پيدا مي كنند يعني بايد از باجه بليط خود را بخرند و در مكاني، غذا صرف كنند، نياز هاي خود را خريداري كنند، مدتي سرگرم شوند، نماز بخوانند از خدمات تلفن و فاكس بهره مند شوند و حتي به قسمت هاي اداري و انتظامي مراجعه كنند. گويائي فضا و ديد بصري از سالن انتظار به سكو ها و حركت بدون دغدغه و ابهام در مسيرهاي گوناگون از خدماتي هستند كه معماري براي اين گروه ارائه مي كند.
به طور متوسط دو دسته عملكرد اصلي وفرعي مي توان در نظر گرفت:
o عملكرد هاي اصلي:
ورود مسافر، تهيه بليط، تحويل بار، انتظار سوار شدن به اتوبوس، كليه خدمات مورد نياز مسافرين و همچنين محل تخليه مسافر و خدمات مربوط به آن و استقبال مسافرين.
o عملكردهاي فرعي:
مديريت و اداره ترمينال، انتظامات، بهداري و اورژانس، دوش و رخت كن كارگران، مسجد و نمازخانه، محل استراحت رانندگان و رستوران پرسنل اداري و خدماتي.
اين بخش ها مي توانند در ساختمان هاي مستقلي خارج از ساختمان ترمينال مستقر شده و يا به ترتيبي در ساختمان ترمينال بوده كه مسيرهاي رفت و آمد آن ها با مسير هاي مسافرين كمترين ارتباط را داشته باشد و يا اگر در طراحي، در گوشه اي از ساختمان هاي اصلي قرار گيرند حدالمقدور مسير هاي مستقل خود را حفظ كنند.
خروج مسافر:
مسافري كه وارد ترمينال مي شود پس از تهيه بليط و تحويل بار چندين حركت مختلف انجام مي دهد از جمله :
1. پياده شدن از وسيله نقليه شهري و يا شخصي درمقابل در¬هاي ورودي
2. ورورد به لابي ترمينال
3. مراجعه به باجه اطلاعات و راهنمايي
4. ايستادن در فضا هاي انتظار براي تعيين تكليف و آمدن همراهان
5. مراجعه به باجه هاي فروش يا تاييد بليط
6. مراجعه به باجه هاي تحويل بار يا توزين بار
7. مراجعه به فضا هاي جنبي براي انجام كار هاي شخصي از جمله بانك، رستوران و...
8. مراجعه به سكو براي سوار شدن
ورورد مسافربه ترمينال : ( پياده شدن از تاكسي )
ورودي هاي سالن ترمينال بايستي در حداقل فاصله با محل پياده شدن مسافر از تاكسي يا سواري بوده و تا حد امكان سرپوشيده باشد. با توجه به حجم مسافرين، اين ورودي ها ميبايستي متعدد بوده يا اگر يكي در نظر گرفته مي شود جوابگوي تعداد مراجعين باشد.
در نزديكي ورودي ها محل هائي براي توقف هاي كوتاه در حدود 10 الي 15 دقيقه بايد پيش بيني شود. حداقل عرض سكو هاي پياده شدن از تاكسي در مقابل ورودي هاي ترمينال 6 متر مي باشد.
ورود به لابي اصلي :
ورودي هاي ترمينال از ابتداي درب هر سالن تا قسمت اطلاعات و راهنمايي و باجه هاي فروش بليط را تشكيل مي دهند و عملا نقش يك قيف هدايت كننده
از ابتداي ورودي تا مراحل بعدي را به عهده دارد. مساحت لابي رابطه مستقيمي با تعداد مراجعه كننده و مسافرين دارد.
اطلاعات و راهنمايي :
در مقابل هر ورودي، اولين قسمتي كه بايد در سر راه مسافرين قرار گرفته شود باجه اطلاع رساني مي باشد.
انتقال اطلاعات از طرق مختلف صورت مي پذيرد :
تابلو ها، مانيتور ها، بروشور ها و راهنمايي هاي شفاهي
گوشه هاي انتظار :
در هال ورودي به مناسبت هاي مختلف مسافرين يا همراهان مجبورند به انتظار بايستند. اين مناسبت ها عبارتند از:
خريد بليط و رعايت نوبت، انتظار كشيدن براي همراه، تحويل بار و تصميم گيري.
خدمات :
پليس، بيمه، بانك، تلفن و تلفاكس، سرويس هاي بهداشتي، انتظار سوار شدن كه خود شامل : 1- سالن نشيمن 2- رستوران 3- مغازه 4- كافي شاپ و تريا.
ديد بين سكو وسالن انتظار براي مسافر، راننده و همراهان مسافر بسيار ضروري است. سكوي سوار شدن بايد 25 -20 سانتيمتر نسبت به مسير رفت و آمد اتوبوس ها بلندتر باشد تا مسافرين به راحتي بتوانند به اتوبوس ها سوار شوند.
ورود مسافر ( مسافري كه از سفر برگشته ):
سكوهاي تخليه حدالمقدور بايد سرپوشيده باشند. دسترسي مستقيم به تاكسي و سواري و وسائط نقليه عمومي انتقال مسافر به داخل شهر و نيز راهي براي سالن استقبال كنندگان بايد تامين گردد.
مسيرهاي رفت و آمد به سالن استقبال كنندگان، تاكسي و سواري حدالمقدور ميبايستي تفكيك شده باشد و حركت هاي پياده بايد داراي آرامش و امنيت حركت باشند.
محوطه هاي نشيمن و انتظار :
باجه هاي خدمات، تلفن، پليس، بيمه، بانك، آژانس هاي مختلف، تلفكس و...
ارتباطات
ارتباط بين استقبال كنندگان و سالن اصلي ترمينال يكي از روابط مستقيمي است كه ميبايستي در طرح ترمينال مد نظر قرار گيرد و مسافريني كه مي خواهند مسير خود را تغيير داده و يا ادامه مسافرت دهند بايد بتوانند با دسترسي هرچند كوتاه به سالن اصلي ترمينال بروند. در سالن بايد امكان استقرار واحد هاي تجاري براي خريدهاي ضروري در نظر گرفته شود.و....