پاورپوینت بررسی سرانه ها و برنامه فیزیکی طراحي فضاهای کتابخانه
 
طبق توضیحاتی که در بخش عملکردها داده شد ، زیربنا و سرانه های فضاهای اداری وابسته به عوامل مختلفی چون ابعاد کتابخانه ، نوع و میزان خدماتی که کتابخانه ارائه می کند ، میزان مراجعان و ... است .
طراحی و جانمایی و رابطه ی میان بخشها 
برای بررسی روابط فضایی باید با خدمات مرکزی و کلیدی شروع کرد . مراجعان کتابخانه ( در شرایط دسترسی بسته ) پس از ورود به چند گروه تقسیم می شوند . گروه اول با داشتن اطلاعاتی درباره ی کتاب درخواستی برای امانت گرفتن کتاب یا برگرداندن کتابهای امانتی مستقیماً به میز امانت مراجعه می کنند . گروه دوم پیش از مراجعه به میز امانت با داشتن اطلاعاتی چون نویسنده ، موضوع ، یا عنوان کتاب ، به سراغ فهرست عمومی کتابخانه ( برگه دانها ) می روند . گروه سوم با مراجعه به مجموعه ی کتابشناسی و کسب اطلاعات لازم درباره ی کتاب درخواستی ، به سراغ فهرست عمومی کتابخانه ( برای به دست آوردن شماره ی رده بندی ) و سپس به میز امانت می روند . کسانی که به دنبال مقاله ای در نشریات ادواری هستند از بخش نشریات و فهرستهای مربوط به آن شروع می کنند . میز توزیع ، میز مرجع ، مجموعه های مرجع و کتابشناسی ، نمایه های نشریات ادواری و فهرست عمومی از خدمات مرکزی کتابخانه هستند که باید به آسانی در دسترس باشند و خواننده باید بتواند بدون جست و جوی زیاد ، با سرعت و راحتی از یکی وارد دیگری شود ، بی آنکه ناچار شود از یک طبقه به طبقه ی دیگر برود یا حتی مسافت زیادی را در یک طبقه بپیماید . در صورت وجود فضای کافی در محل خدمات مرکزی ، خوب است در همانجا فضایی نیز به مجموعه ی کتب ذخیره ، محلی برای مطالعه ی کتب شخصی ، ناحیه ی عمومی مطالعه ، و بخش نشریات ادواری اختصاص یابد . اگر مخزن اصلی کتابخانه نیز در نزدیکی ورودی واقع شود ، پیروزی بزرگی نصیب خواننده شده است .
در حالت کلی برای حل مسایل مربوط به روابط فضایی باید به پرسشهای زیر پاسخ گفت : 
1.    کدام خدمات عمومی باید در نزدیکی سرسرای ورودی قرار گیرد ؟ دست کم میزهای کنترل ، امانت ، مرجع ، و ذخیره ، فهرست عمومی ، فهرست مرجع ، کتابشناسی ، نشریات ادواری جاری ، و نیز راه پله ها و آسانسورهای عمومی . در صورت فقدان فضای کافی مجموعه ی ذخیره و نشریات ادواری جاری نخستین گزینه ها برای انتقال به طبقات دیگر هستند .
2.    آیا محل کار کارکنان خدمات فنی باید در همان طبقه ی خدمات مرکزی باشد ؟ با استفاده از فناوری جدید و سیستمهای رایانه ای و دسترسی مراجعات و کارکنان به شبکه ی محلی کتابخانه در سرتاسر کتابخانه در صورت کمبود فضا ، الزامی به مجاورت این کارکنان در کنار خدمات مرکزی نیست . 
3.    رابطه ی میان اتاق دریافت و ارسال و سفارش چگونه باید باشد ؟ اگر در طبقات مختلف باشند باید درست روی هم واقع شوند تا امکان ارسال و دریافت کتاب از طریق بالابر ممکن باشد .
4.    آیا دفاتر کار و مدیریت باید در همان طبقه ی خدمات مرکزی باشد ؟ توافق کلی در این مورد وجود ندارد . برخی از کتابداران نزدیکی به خدمات فنی را ترجیح می دهند و گروهی نیز برای حل مسائل اداری و فنی ، دوری از این نواحی را انتخاب می کنند . 
5.    آیا نمایشگاه یا اتاق کتب کمیاب باید در نزدیکی ورودی باشد تا مراجعان را بهتر به سوی خود بکشد ؟ یا برای کنترل بیشتر باید در زیر زمین باشد ؟
6.    تخصیص فضایی بزرگ ، به سالن مطالعه در طبقه ی ورودی تا چه اندازه اهمیت دارد ؟ این مسئله باید با در نظر گرفتن مشکلات و تسهیلات آمد و شد و گروه بندی خوانندگان و مجموعه حل شود . 
وقتی کتابخانه در چند طبقه بنا می شود کتابدار نه تنها باید به معمار بگوید که کدام ناحیه ها باید در مجاورت یکدیگر باشند  بلکه کدام یک باید در یک طبقه قرار گیرند ، و آنها را بر حسب اولویت فهرست کند . توجه اولیه به طبقه ی اصلی یا همکف معطوف می شود ، زیرا ناحیه هایی که خوانندگان بیشتر از آنها استفاده می کنند باید در نزدیکترین محل به ورودی باشند . البته همه ی خوانندگان برای استفاده از طبقات بالاتر اکراه ندارند و بسیاری مایلند که در صورت وجود راه پله و آسانسور مناسب از طبقات آرامتر استفاده کنند . در نمونه ی زیر که یک کتابخانه ی عمومی است ، بخشها بر حسب قرار گرفتن در طبقات مختلف و اولویت در هر طبقه فهرست شده اند :
طبقه همکف ( ورودی اصلی ) : 1. نمایشگاه 2. بخش کنترل 3. امانت بزرگسالان 4. کتابخانه ی کودکان 5. رختکن 6. اتاق نشریات ادواری .
و.......