شرح مختصر:قرن 3 هجري شروع و تلاشهاي فرهنگي و اقتصادي در حيات جامعه است پس از دو قرن ساده زيستي و حذف تجمل گرايي و همگاني شدن امكانات جامعه ،زمينه هاي رشد وتوسعه انديشه هاي انساني فراهم شده است به طوري كه شكوفايي اين فعاليت ها را در قرن 4 هجري مي توان ديد .دانشمندان معلمان بويژه ايرانيان در اين قرن حاصل تفكرات فلسفي يونيان را در قالب تجربيات علمي و عملي در زمينه شناخت علوم و فنون به جهان عرضه كردند وبا ترجمه كتابهاي يوناني و سانسكريت و تدوين كتب عربي وفارسي زمينه پيشرفت و تسريع انديشه هاي آن دوره را به سوي شكوفايي فراهم نموده ، -0 آثار سفالي بيش از هر اثر باقيمانده اي منعكس كننده اين تحولات است زيرا سير تطور و تكامل انديشه ها از روي نوع تزئينات نوشته هاي كوفي روي سفالها و تجربيات انجام شده د رزمينه عقيه لعاب هاي مختلف و كشف لعابهاي جديد ورنگهاي مختلف مي توان ديد در پايان قرن 4 موفقيتهاي ارزنده اي در زمينه شناخت اكسيد فلزات و فرمول تركيبات آنها براي رنگ لعاب مورد نظر حاصل شده بود سفالگران باتكيه براين دانش و تجربه و ممارست در پخت سفال و كنترل حرارت و تغيير در شكل كوره ها توانستند تحولي عظيم و چشمگير در خلق ظروف سفالي با تزئينات بسيار چشم نواز وارزشمند به وجود آورند . 0-0 در طبقه بندي سفالهاي دروه اسلامي سفالي قرن 3و 4 را بنام سفالهاي ساماني شناسايي كرده وويژگيهاي فن و زيرين موسوم به لعاب گلي را به اين دوره نسبت داده اند . اين گروه ازسفالها بيشتر در شمال شرق ايران در مراكزي مانند نيشابور ، سمرقند و جرجان معمول بوده است فنون تزئين متداول در اين دوره چنين است .  
 
فهرست
 
فن و هنر سفالگري
 
سفال قرون 3 و 4 هجري
 
سفالينه با لعاب گلي و نقوش رنگارنگ روي زمينه سفيد ؟
 
سفالينه لعاب گلي با لعابهاي درخشان معروف به زرين فام اوليه
 
تاريخچه سفالگري
 
تاريخچه سفالگري در نيشابور
 
حفاري در كوره هاي سفالپزي اول و دوم
 
آثار مكشوفه از كوره هاي اول و دوم
 
حفاري كوره هاي سفالپزي سوم و چهارم
 
كوره چهارم
 
آثار مكشوفه ازكوره هاي سوم و چهارم
 
 
 
دسته بندي سفالهاي نيشابور
 
نقشهاي گياهي و ملهم از طبيعت
 
نقش سطوح در آرايش ظرفها
 
خط ونوشته در ظروف
 
تركيب بندي ( كمپوز يسيون ) ظروف نيشابور
 
آرايش ديواره
 
كف ظرفها
 
پراكندگي نوشته ها