فهرست
پيشگفتار  1
مقدمه  3
فصل اول _ شناخت و بررسي وضع موجود   6
-1-1 پيشينه منطقه  7
-1-2 مشخصات جغرافيايي  8
-1-2-1 ويژگي هاي اقليمي و زيست محيطي  14
-1-2-2 پوشش گياهي و حيات جانوري  23
-1-2 مشخصات زمين شناسي و توپوگرافي  34
-1-2-3 مخاطرات طبيعي(سيل،زلزله،رانش زمين و )   43
-1-2-3-2 كاربري اراضي  43
-1-3 مشخصات جمعيتي و اقتصادي منطقه  45
-1-3-1 تركيب جمعيتي  45
-1-3-2 اشتغال  51
-1-3-3 ويژگي هاي فرهنگي و صنايع دستي  55
فصل دوم - مشخصات زير ساخت ها تا ورودي منطقه نمونه  66
-2 مشخصات زير ساخت ها تا ورودي منطقه نمونه  67
-2-1 وضعيت راه ها   69
-2-2 وضعيت پايانه هاي مسافربري   75
-2-3 وضعيت ساير امكانات زيربنايي تا ورودي منطقه نمونه(برق،گاز،آب،تلفن و)  77
فصل سوم - منابع گردشگري منطقه مطالعاتي  78
-3-1 معرفي اجمالي جاذبه هاي گردشگري منطقه  79
-3-2 تاسيسات گردشگري منطقه  95
-3-3 تسهيلات و امكانات خدماتي منطقه 96
-3-4 وضعيت بهره برداري از جاذبه هاي منطقه   97
5 وضعيت مديريت و نيروي انساني گردشگري   99
فصل چهارم - اقتصاد گردشگري منطقه  101
-4-1 بررسي و تحليل نياز يا تقاضاي گردشگران كنوني منطقه  102
-4-2 متنوع ساختن مشتريان كنوني   107
-4-3 گردشگران آتي  110
-4-3-1 وضعيت سرمايه گذاري هاي انجام شده و در دست انجام  110
-4-3-1 برآورد تقاضا آينده با توجه به بازارهاي هدف  110
فصل پنجم - قابليت و تنگناها، فرصت ها و تهديد هاي منطقه نمونه   111
-1-5 قابليت ها، امكانات و فرصت هاي منطقه  112
-1-5-1 امكانات زيربنايي منطقه  112
-2-5-1 قابليت ها و فرصت هاي منطقه   112
-5-2 تنگناها مشكلات و تهديدهاي منطقه نمونه  113
-5-2-1 تنگناها، مشكلات مربوط به بهره برداري از منطقه نمونه  113
-5-2-2 محدوديت هاي زيربنايي منطقه نمونه  113
-5-2-3 مشكلات زيست محيطي منطقه نمونه  114
-5-2-4 ملاحظات امنيتي منطقه   114
فصل ششم - اهداف، راهبردها، سياست ها و برنامه توسعه گردشگري  120
-6-1 ديدگاه برنامه ملي گردشگري در رابطه با منطقه نمونه   121
-6-2 ديدگاه طرح جامع گردشگري استان در رابطه با منطقه نمونه  121
-6-3 نظرات نهادها و دستگاه هاي ذي ربط در رابطه با منطقه نمونه  125
-6-4 ديدگاه ها و نحوه همكاري و مشاركت مردم محلي در رابطه با منطقه نمونه 126
-6-6 فرآيند اجرايي و عملياتي تأسيس منطقه نمونه  128
فصل هفتم - ميزان سرمايه گذاري   129
-7-1 شبكه ارتباطي شامل: اتصال منطقه نمونه به شبكه راهها، برق، تلفن، گاز، آب و     132
-7-2 تأسيسات اقامتي و پذيرايي   132
-7-3 تسهيلات تفريحي و ورزشي شامل: زمينهاي ورزشي، استخر، تله كابين، سونا، زمين گلف و    13
تجهيزات و لوازم گردشگري شامل : قايق ها، اسبها، وسايل باز ي كودكان و   134
-7-5 ساير وسايل آسايش گردشگري شامل: درمانگاه، كافي نت و     134
-7-6 محوطه سازي، احداث فضاي سبز، پاركينگ و     135
-7-7 ميزان سرمايه گذاري كل  136
فصل هشتم - محاسبات سود بخشي   139
-8-1 تأسيسات اقامتي  140
-8-2 تأسيسات پذيرايي  142
-8-3 تسهيلات تفريحي و ورزشي  142
-8-3-1 سرمايه گذاري هاي داراي بازده  142
-8-3-2 سرمايه گذاري هاي بدون بازگشت  142
-8-4 ساير موارد درآمدزا  143
-8-5 هزينه هاي عمليات زير بنايي شامل: آب، برق ، گاز، تلفن، تعميرات، حفاظت و   144
-8-6 درآمد سالانه كل  144
-8-7 افت ارزش سرمايه گذاري (ارزش فعلي درآمدها و هزينه ها و سود در سال پايه):  145
-8-8 خلاصه و نتيجه گيري (نرخ بازده داخلي )  146
طرح امكان سنجي مناطق نمونه گردشگري، بر پايه ارزيابي اثرات توسعه گردشگري در يك منطقه
استوار است كه بر اساس پارامترهاي مشخصي مورد ارزيابي قرار ميگيرند و در نهايت با تجميع ارزيابيهاي
صورت گرفته مشخص مي گردد كه يك منطقه نمونه به لحاظ پتانسيلهاي گردشگري، زيرساختي، محدوديت ها
و پتانسيل هاي محيطي _ طبيعي، اجتماعي و بازخوردهاي اقتصادي شايسته سرمايه گذاري و توسعه گردشگري
مي باشد يا نه
124 منعقده فيمابين سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان – بر اساس قرارداد شماره 2042
ايلام و مهندسين مشاور آب انديشان آذر، اين مشاور مسئول تهيه طرح امكان سنجي منطقه نمونه گردشگري
خوران ايوان گرديد پس از ارسال گزارش مقدماتي به دليل پيش بيني مشكلاتي در تمليك اراضي منطقه خوران
، نظر سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بر اين قرار گرفت تا منطقه مورد مطالعه در طرح امكان سنجي
توسعه گردشگري در منطقه ايوان تغيير يافته و منطقه زيارتي امامزاده سيد عبدالله جايگزين سايت خوران
ايوان گردد
در مورد دو سايت مورد بحث (خوران و امامزاده عبدالله) مي توان گفت كه بر اساس بازديدهاي صورت
گرفته از سوي تيم كارشناسي مشاور ، سواي مسئله مالكيت اراضي در منطقه خوران ، وجود جاذبه زيارتي
امامزاده سيد عبدالله در اكثر اوقات سال بازديد كنندگان چندي را براي بازديد از منطقه فرا مي خواند در عين
حال نزديكي دو سايت مذكور به يكديگر مي تواند اثرات توسعه گردشگري در منطقه را تقويت نموده و خود
گوياي اين مطلب باشد كه شايسته است تا در توسعه هاي آتي، طرح تقويت شبكه گردشگري در منطقه را مورد
توجه قرار داد و به توزيع متناسب امكانات گردشگري در سطح منطقه پرداخت
بر اين اساس اصول كار بر مطالعه طرح هاي فرادست و در نظرگيري پتانسيل هاي منطقه مبتني
گرديد در روند انجام مطالعات، ابتدا به شناسايي ويژگيهاي استان پرداخته شده است و سپس ويژگيهاي منطقه
مورد مطالعه مورد مداقه قرار گرفته است توسعه گردشگري در منطقه بايد از يكسو در چارچوب ضوابط و
معيارهاي زيست محيطي باشد و از سوي ديگر با هدف ها، راهبردها و خط مشيهاي فرادست در طرح
گردشگري ملي و استان سازگار باشد هم سوئي با اصول طبيعت گردي خود دربرگيرنده همه ملاحظات زيست
محيطي است كه بايد در مديريت اين عرصه مدنظر قرار گيرد و سازگاري با هدف ها و راهبردهاي فرادست در
گردشگري مستلزم شناسايي ويژگيها و شرايط اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي محيطي است كه جاذبههاي
طبيعت گردي در آن قرار گرفته است
بطور خلاصه چشم انداز هاي مورد نظر طرح را مي توان چنين برشمرد :
• استفاده حداكثر از امكانات و سرمايه گذاريهاي پيش بيني شده (فرودگاه، تأسيسات زيربنايي،اماكن
توريستي و)
• دستيابي اقتصادي پويا كه در قالب آن اهداف پذيرايي و اشتغال زايي تحقق يابد
• بهره گيري از امكانات طبيعي و مطلوبيتهاي محيطي
• توجه اكيد به ظرفيت و مناسبات زيست محيطي منطقه
• تأمين منابع زيرساختي مورد نياز و گسترش شبك ههاي مرتبط تأسيسات زيرساختي
• بهره گيري از خدمات نوين حرف هاي
تلاش مشاور بر آن بوده تا مطالعات انجام شده همچون يك مجموعه سازمند و به صورت برآيند
تعامل و برهمكنش وي ژگيهاي طبيعي، محيطي، ساختاري و عملكردي هم از ديدگاه كاركردهاي منفرد و هم از
ديدگاه پيوند و تعامل آنها با يكديگر مورد بررسي و تحليل قرار گيرد بهره برداري زيست بوم مدارانه و پايدار از
منطقه در راستاي توسعه گردشگري زيارتي و طبيعت گردي مد نظر است تا ضمن آنكه درآمد، اشتغال و بهبود
شرايط اقتصادي در سطوح محلي، استاني و ملي را به ارمغان مي آورد، بقا و پايداري طبيعي منطقه نيز تداوم
داشته باشد، و نكته مهم و تعيين كننده در تعريف شبكه توريسم و اكوتوريسم در اين سازگاري و تلفيق
هوشمندانه نهفته است پايداري، سرزندگي و بالندگي منطقه هدف غايي طرح است
مقدمه
در اغلب كشورهاي جهان سوم، از جمله كشور ما، واژة گردشگري در ذهن عموم مخاطبان دستيابي به
منافع مالي و اقتصادي اين مجموعه فعاليت را تداعي م ينمايد و در واقع اگر تلاشي نيز صورت م يگيرد به
انگيزة حصول انتفاع اقتصادي اين صنعت است اما بايستي در نظر داشت كه صنعت گردشگري با توجه به دامنة
وسيع اثرات محيطي كه بر جاي مي گذارد، مجموعه اي از اثرات مثبت و منفي را در ابعاد گوناگون به دنبال خود
به محيط جامعه ميزبان وارد مي نمايد تا قبل از سالهاي دهة 1990 ميلادي همگان بر اين باور بودند كه
گردشگري داراي اثرات مثبت اقتصادي و اثرات منفي زيست محيطي و اجتماعي  فرهنگي است اما مطالعات و
پژوهشهاي بعمل آمده نشان داد كه گردشگري داراي طيف وسيعي از اثرات مثبت و منفي است كه دامنة آن
فقط به موارد فوق الذكر محدود نمي شود و اثرات تكنولوژيك و سياسي را نيز با خود به همراه دارد و در هر مورد
از موارد س هگانة بالا نيز داراي اثرات مثبت و منفي است بدين سان واژة پايداري به ادبيات صنعت گردشگري
دنيا وارد شد كه با استفاده از ابزار و تكنيكهايي درصدد افزايش اثرات مثبت، كاهش اثرات منفي و در نهايت
حفظ حراست داشته هاي محيطي به منظور استفادة طولاني مدت بود
مقصود از گردشگري پايدار، عبارت بود از تأمين نيازهاي كنوني گردشگران و مقاصد ميزبان و در عين
حال حفظ و افزايش فرصتهاي مناسب براي آينده در اين ديدگاه، اعتقاد بر اين بود كه صنعت گردشگري قادر
است به عوامل محيطي، منافع و مزاياي مثبت برساند و از سوي ديگر براي حفظ منابع طبيعي و انسا نساخت
مفيد واقع گردد
از نظر اجتماعي  فرهنگي نيز، اين صنعت مي تواند با شناسايي فرهنگهاي خاص و ترويج آنها موجب
افزايش آگاهي مردم نسبت به سنتهاي بومي و شيو ههاي معيشت و زيست رايج در جامعة ميزبان شده و به
و