بخشی از مطلب
 محمدکریم پیرنیا تاریخ پژوه معماری ایران، دو دستاورد بزرگ به نام اصول معماری ایران و سبک‌شناسی معماری ایرانی دارد. ابتدا چگونگی تکوین و تکمیل اصول پنج‌گانه او در طی زمان نشان داده شده، سپس سخن او درباره یکایک اصول‌ها که در منابع گوناگون پراکنده است، از منابع اصیل جمع‌آوری و به زبانی منسجم بیان گردیده است. در کلیات این اصول تامل، و شایستگی آن‌ها برای تبیین معماری ایرانی سنجیده شده است.

ساخت باغ در کشور ما سابقه ای طولانی داشته و در تمام دورانها بخصوص دوره اسلامی مورد توجه بوده است . باغها در کل عملکردهای مختلفی داشته اند و در بعضی دورانهای باغهای عمومی برای گردش و تفریح اهالی ساخته می شوند . در دوره اسلامی نیز ایجاد باغها و درخت زارها همچنان مورد علاقه ساکنان این سرزمین کهنسال بوده و علاوه بر باغهای بزرگ و با شکوه بیرون شهرها ، چندین سده پدیده باغسازی در درون و پیرامون شهرها ، خاص این سرزمین بوده است . در دین اسلام کاشتن درخت پسندیده و از بین بردن و قطع بیمورد آن نکوهیده شمرده شده و در این مورد احادیث و روایت فراوانی در دست است . از طرفی به دلیل اختلاف آب و هوایی مناطق مختلف ایران ، بخصوص در مناطق گرمسیری باغ اهمیت ویژه ای پیدا می کند . این دو موضوع و مسایل دیگر باعث شدند که در این سرزمین درخت به عنوان عامل گیاهی و حیاتی مورد احترام اهالی قرار گیرد.
 
 
 
فهرست مطالب:
 
مردم واری
 
پرهیز از بیهودگی
 
نیارش
 
خودبسندگی
 
درونگرایی
 
دیگر ویژگیهای معماری اسلامی ایرانی
 
اصل سلسله مراتب
 
اصل وحدت در عین کثرت
 
اصل اتصال و استمرار
 
اصل تناسب
 
اصل محصوريت
 
اصل قلمرو
 
اصل سادگي در عين پيچيدگي
 
اصل تقارن
 
عناصر تشکیل دهنده معماری اسلامی
 
    میانسرا
    ایوان
    رواق
    گنبد و گنبد خانه
    شبستان ستوندار
    چهارصفه
    حجره مناره