بخشی از مطلب
مبدا اسم موزه در يونان ار روز معبدي که به موزها اختصاص داشت به وجود آمد موزها دختر ژوپيتر بودند که الهام بخش علم و ادبيات و هنر و موسيقي و نجاري و ... محسوب مي شوند. کلمه ميوز(muse) معادل مناسبي در فارسي ندارد و شايد بتوان آن را (روح هنر) ناميد.
در تعريفي ديگر واژه موزه از طريق زبان لاتين از کلمه يوناني موزه يون يعني مجلس فرشتگان الهام بخش مشتق شده، به عنوان مکاني وقف شده به فرشتگان الهام بخش که آدمي در آن به مقوله هاي اصيل مي پردازد تعريف شده است.
تلفظ فرانسه "موزه" به زبان فارسي زماني به ايران وارد شد که ناصرالدين شاه قاجار پس از بازگشت از سفر اروپا و ديدن موزه هاي آن ديار و تصميم او به ايجاد مشابه ٱن در ارگ سلطنتي تهران وو انتخاب نام موزه براي آن .
بر مبناي تعريف ايکوم(ICOM) مرکز مشاوره بين المللي موزه ها ـ وابسته به يونسکو ـ از موزه مي دهد، موزه عبارت است از: گردآوري، نگهداري، مطالعه و بررسي کردن و به نمايش گذاشتن نعمات فرهنگي يا طبيعي به منظور آموزش، پژوهش و ارزش دادن به اين مجموعه ها و لذت بردن از آن هاست. "اصولاً موزه محل جمع آوري، نگهداري و عرضه خلاقيت هاي هنري بشر است؛ انسان به همان نسبت که براي بهبود زندگي آينده تلاش و کوشش مي کند نسبت به ادوار گذشته نيز کنجکاو است و موزه ها اين کنجکاوي بشر را ارضا مي کنند و علاوه بر اينکه محل جمع آوري، نگهداري و نمايش اشيائند کلاس درسي نيز محسوب مي گردند و موجب برانگيختن تفکر و خلاقيت انسان فراتر از چيز هايي که به طور عادي شناخته است مي گردد .
عملکرد موزه ها:
نخستين وظيفه يک موزه نقش اجتماعي آن است. موزه بايستي قبل از هر چيز مخاطبان خودش را شناخته و نياز هاي آن را درک کند و بر اساس آن، نيازهاي خدماتي را به آن‌ها ارائه کند. براي تحقق بخشيدن اين نقش موزه بايد موزه را حالت نمتيش صرف که در گذشته بود خارج و آن را به جايگاهي براي پژوهش و تحقيق و آموزش تبديل کنيم. موزه به عنوان يک مجتمع فرهنگي بايستي در کنار نمايش آثار، داراي کتابخانه تخصصي، سالن هاي سخنراني و مکان هاي آموزشهاي هنري و ... باشد تا در شناساندن فرهنگ کشور سهيم باشد .
تاريخچه موزه:
در اواخر قرن 3 قبل از ميلاد بطليموس اولين موزه را در شهر اسکندريه تاسيس کرد. بناي اين موزه در قسمتي از کاخ سلطنتي بود و به عنوان کتابخانه استفاده مي شد. بعد از بطليموس يکي از امپراطوران روم به نام کلود موزه اي نظير موزه اسکنديه به وجود آورد که مرکز تحقيقات علمي بود. در قرون وسطي موزه محلي براي جمع آوري اشياء کمياب و نادر بود. در دوره رنسانس اسم موزه به محلي اطلاق مي شد که فقط به منظور مطالعات براي تحقيقات علمي به کار مي رفت. بنابراين تا قرن هيجدهم موزه ها محل هايي براي تحقيقات علمي ادبي بودند. پس از اين قرن دانشمندان براي جمع آوري مدارک و آثار گذشتگان به تکاپو افتادند و در ممالکي که داراي تمدن هاي قديمي بودند بر حفاري هاي دامنه دار دست زدند.
1-4-1- تاريخچه موزه داري در ايران:
نخستين موزه اختصاصي ايران در ستل 1290 ه.ق در داخل بناهاي سلطنتي و در يکي از تالار هاي وسيع عمارت خارجي کاخ گلستان تاسيس شد. سژس در صدر مشروطيت، در زمان صنيع‌الدوله وزير معادن براي سر وسامان دادن به وضع اسفناک حفاري تجاري، دايره اي به نام اداره‌ي عتيقات، تشکيل داد. در سال هاي 1297-1295 ه.ق اين دايره در ساختمان قديم اداره معادن که قسمتي از بناي دارالفنون قرار داشت زير نظر "ايرج ميرزا" موزه اي به نام موزه "ايران" يا "معارف" به وجود آمد که شامل 270 قلم اشياء عتيقه مفرغي، کاشي و سفالي، شيشه، سکه، مهره و استخوان و ... بود.
سپس موزه معارف به کاخ مسعوديه واقع در خيابان ملت کنوني منتقل شد. در سال 1316 ه.ق به ساهتمان جديد موزه ايران باستان که اکنون به موزه ملي ايران تغيير نام داده است منتقل گرديد.
از آن زمان تا به حال حدود نود موزه با موضوعات مختلف در ايران گشايش يافته است که در حال حاضر 84 موزه آن داير است .
و....