معرفی :
اساسی ترین مسئله در راهسازی و عملیات ساختمانی، رساندن میزان دانسیته و مقاومت لایه های خاک به مقدار مطلوب می باشد. این مقادیر باید در حدی باشد تا سطوح مختلف زمین در اثر تنشهای وارده ناشی از عبور بار تغییر شکل نداده و بتواند تحمل جذب و انتقال بار از لایه های بالاتر به پایین تر را داشته باشند. برای این منظور باید لایه های مختلف خاک را تا حد قابل قبولی متراکم نمود.

خواصی از خاک که با تراکم بهبود می یابند عبارتند :

1- اضافه شدن مقاومت خاک

2- کم شدن قابلیت تغییر حجم خاک

3- کم شدن قابلیت نفوذپذیری خاک

عمل تراکم خاک به وسیله غلتکها انجام می گیرد که آنها با استفاده از چهار نوع نیرو به شرح زیر، خاک را متراکم می کنند :
1-  وزن استاتیکی (اعمال فشار)
2- ضربه
3- ارتعاش
4- عمل ورزیدن خاک )با حرکات خاص خاک را عمل می آورند.)
تمام ماشین آلات تراکم از وزنه سنگین برای ایجاد فشار بر روی خاک و متراکم کردن آن، استفاد ه می کنند. بهترین ماشین برای تراكم یك خاك بخصوص ماشینی است كه از تغییر محل جانبی خاك در اثر تراكم جلوگیری می كند و تغییر حركت جانبی را به صورت تغییر حركت عمودی در بیاورد.

مشخصات فنی، قدرت و ظرفیت :

غلتکها با توجه به نوع آنها و نوع عمل تراکمی که انجام می دهنددارای قدرتی بین 2 تا 200 اسب بخار می باشند. مشخصات فنی وظرفیت غلتکها بر اساس موارد زیر تغییر می کند :
الف ) میزان وزنی که دارند
ب ) مقدار ضربه ای که وارد می کنند
ج ) مقدار لرزشی که بوجود می آورند
معمولا غلتکها بین 50 کیلوگرم برای غلتکهای دستی تا 60 تن برای غلتکهای سنگین به منظور انجام کارهای خاص تغییر می کند.

مطالب مرتبط در این زمینه

غلتک راه‌سازی یا غلطک راه‌سازی نوعی ماشین راه‌سازی است که در عملیات ساخت جاده‌ها و مسیرها از آن استفاده می‌کنند این ماشین برای متراکم کردن مصالح راهسازی کاربرد دارد.

اساسی‌ترین مسئله در راه‌سازی و عملیات ساختمانی، رساندن میزان دانسیته و مقاومت لایه‌های خاک به مقدار مطلوب می‌باشد.
این مقادیر باید در حدی باشد تا سطوح مختلف زمین در اثر تنش‌های وارده ناشی از عبور بار تغییر شکل نداده و بتواند تحمل جذب و انتقال بار از لایه‌های بالاتر به پایین‌تر را داشته باشند. برای این منظور باید لایه‌های مختلف خاک را تاحد قابل قبولی متراکم نمود. تراکم عبارت است از ازدیاد دانسیته خاک از طریق نزدیک کردن ذرات و دانه‌های خاک به یکدیگر که با خارج کردن هوااز فضای خالی بین درات خاک انجام می‌گیرد. عمل اضافه کردن دانسیته خاک در اثر تخلیه آب موجود در آن، تحکیم نامیده می‌شود. تحکیم در طول ماه‌ها وسال‌ها انجام می‌گیرد، در صورتی که عمل تراکم را می‌توان در عرض مدت زمان کوتاهی انجام داد.
خواصی از خاک که با تراکم بهبود می‌پذیرند عبارتند از:

    اضافه شدن مقاومت خاک
    کم شدن قابلیت تغییر حجم خاک
    کم شدن قابلیت نفوذ پذیری خاک
    میزان تراکم پذیری خاک خود نیز بستگی به عوامل زیر دارد:
    دانسیته اولیه خاک (دانه بندی خاک)
    خواص شیمیایی و فیزیکی خاک (نظیر منحنی دانه بندی، چسبندگی و غیره)
    درصد رطوبت
    نوع و میزان نیروی متراکم کننده
    عمل تراکم خاک به وسیله غلتکها انجام می‌گیرد که آنها با استفاده از چهار نوع نیروی به شرح زیر، خاک را متراکم می‌کنند:
    وزن استاتیکی (اعمال فشار)
    ارتعاش
    ضربه
    عمل ورزیدن (باحرکات خاص، خاک را به اصطلاح عمل می‌آورند)

تمام ماشین آلات تراکم از وزنه سنگین برای ایجاد فشار بر روی خاک و تراکم کردن آن، استفاده می‌کنند. ازآنجا که خاک در اثر نیروی تراکم، تمایل به تغییر محل جانبی نشان می‌دهد، موثرترین روش تراکم، روشی خواهد بود که چنین تغییر محلی را به حداقل برساند. ضربه و ارتعاش نیروهای دخیل مشابه هستندو فقط تواتر آنها فرق می‌کند. نیروهای ضربه‌ای معمولاً دارای تواترکمتر هستند.