خلاصه مقاله:

كثرت وجود بافت و بناهاي با ارزش تاريخي در ايران و سابقه طولاني تمدن سازي خصوصاَ در زمينه هاي شهرسازي و معماري بجاي گذاشته شده، ميراث گرانبهايي است كه حفظ آن نه تنها به ارزش هاي تاريخي و تمدن بشريت بلكه به غرور ملي، فرهنگ و افتخارات كه پشتوانه عظيم علمي براي هر كشوري محسوب مي شوند هويت مي بخشد. اما بدليل شرايط متفاوت و تاثير گذار در هر يك از دوره هاي زماني يك قرن اخير در ايران، حركت به سمت حفاظت و استفاده بهينه از قابليت هاي اقتصادي ، فرهنگي و اجتماعي شهرهاي تاريخي، با تنوع در روشهاي مغاير با اصول ايجاد تمدنها و عدم اتخاذ سياست هاي پايدار روبرو بوده است. بطوريكه تحولات شهرسازي ،گسترش شهرها و تاثيرگذاري معيارهاي جديد در زندگي ايرانيان، خطري جدي در حفظ و احياء اينگونه شهرها محسوب ميشود. كشورهاي اروپاي غربي نيز با بهره مندي از تاريخ عظيم معماري و شهرسازي توانست هاند قابليت و ويژگيهاي مثبت تاريخي را در شهرهاي خود شناسائي و نسبت به احياء و بهر هبرداري از آن به نحو مطلوب اقدام نمايند. از آغاز دهه 1970 ميلادي و مصادف با افزايش يكباره قيمت نفت، با تغيير در سياست گذار يهاي اقتصادي و راهبردي در جهت رهايي از وابستگي كامل به صنعت و در راستاي توسعه اقتصاد متكي بر در آمدهاي ناشي از گردشگري و تفريحي با محوريت ميراث فرهنگي گام بزرگي را آغاز نمودند. در اين راستا كليه بخش هاي تاثير گذار بر احيا ء بافت و بناهاي تاريخي همانند سرمايه گذاري هاي علمي ، اقتصادي، مديريتي، اجتماعي و فرهنگي را به منظور ايجاد زمينه هاي گردشگري متمركز ساختند و در طول دهه 1990 تا 2000 ميلادي توانستند علاوه بر احياء بافت تاريخي مراكز شهرها، تحول اقتصادي عظيمي را نيز بوجود آورند. ساير بخش ها همچون زير ساختها و روبناها در اين كشورها با تاثير پذيري از تحول اقتصادي و مديريتي نيز، شاهد رشد چشمگير بوده است. برخلاف تصورات اوليه، رشد تكنولوژي نه تنها تاثير منفي بر حفظ و احياء بافت و بناهاي تاريخي نداشت، بلكه در موفقيت آن بسيار تاثيرگذار بوده است. اهداف اين تحقيق بررسي فرآيند در سياست گذاري، راهبردها، تصميم گيري ها، مطالعات، اجرا و بهره برداري از بافت و بناهاي تاريخي در قالب گزينه هايي از شهرهاي اروپاي غربي مي باشد. بررسي تجربيات و موفقيت هاي حاصله در اين كشورها در امر احياء و باز زنده سازي و الگوهاي تجربه شده در اينگونه شهرها مي تواند در فرآيند شكل گيري برنامه هاي احياء بافت و بناهاي تاريخي در ايران مورد استفاده قرار گيرد. روش ارائه ،مستند به برخي از شهرها در اروپاي غربي همچون بارسلون در اسپانيا ، بيرمينگهام در انگليس و آمستردام در هلند خواهد بود