بیشتر مؤلفان اسلامی، ابرشهر را همان نیشابور دانسته‌اند، ولی بلاذری و طبری، آن را مرکز نیشابور ذکر کرده‌اند؛ و عده‌ای دیگر، ابرشهر را کوره‌ای (ولایتی) از کوره‌های خراسان دانسته‌اند.شاپور اول ساساني (272-421م.)، پسر اردشير بابكان، شهر قديم را در حوالي قهندژي كه از قبل در آنجا وجود داشت بنا نمود و به دستور وي خندقي نيز در اطراف اين قلعه حفر نمودند به گفته حمزه اصفهانی، نیشابور شهری از شهرهای کوره ابرشهر بوده، و به نوشته یعقوبی، این کوره مشتمل بر نیشابور و طوس و بیهق بوده است. به هر حال، نام ابرشهر به عنوان سرزمین، از نیشابور، قدیم‌تر است. ابرشهر در پایان دوره اشکانی و آغاز فرمانروایی ساسانیان، منطقه‌ای شناخته شده بود. طبری، هنگام بحث دربارهٔ جنگ‌های اردشیر، از این شهر همراه با سیستان، گرگان، مرو، بلخ و خوارزم یاد کرده است. سِبِئوس، مورخ ارمنی سده ۷میلادی، ابرشهر را در خراسان و نزدیک نیشابور، نوشته است که نشان می‌دهد ابرشهر و نیشابور، در این زمان، دو محل جدا از یکدیگر بوده‌اند و احتمال می‌رود بعدها، و شاید در دوره ساسانی، این دو منطقه مجاور به صورت واحدی درآمده باشند و شهر نیشابور، چنان‌که حمزه اصفهانی نوشته است، مرکز ابرشهر شده باشد.
 
فهرست
ویژگی های جغرافیایی
موقعیت و وسعت شهر
وضعیت ناهمواری ها (توپوگرافی)
نقشه موقعیت آب های سطحی و حدود و پوشش خاکی و گیاهان
خاک و پوشش گیاهی 
نیشابور در تاریخ الحاکم (از نگاه شفیعی کدکنی)
نقشه سه بعدی شهر در زمان پیش از حمله مغول
معرفی بافت قدیم شهر
بافت قدیم نیشابور در قرن حاضر
نقشه شهر نیشابور
موقعین نواحی نه گانه توزیع جغرافیایی خدمات در شهر نیشابور
موقعیت محلات قدیمی در وضع کنونی
شبکه معابر در بافت قدیم
جغرافیای تاریخی شهر
وجه تسمیه شهر
دلایل شکوه و عظمت نیشابور
دلایل مذهبی
آب
آتش
هوا
سیر تحول تاریخی شهر
نیشابور در دوره ساسانی
از بامداد اسلام تا حمله مغغول
وورد حضرت امام رضا به نیشابور
دوره طاهریان
دوره سامانیان
غزنویان و سلجوقیان
نیشابور در زمان حمله مغول
تصویر اجتماعی کالبدی و ارتباط محلات شهر
نقشه موقعیت نسبی شهر قدیم و جدید نیشابور
معرفی بناهای تاریخی شهر
مسجد جامع
بازار
رباط شاه عباسی
بی بی شطیطه
مقبره خیام
امام زاده محروق
مقبره عطار و کمال الملک
باغ امین اسلامی
منابع و ماخذ