پاورپوینت بررسی معماری قلعه حسن آباد سنندج

فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
موقعیت جغرافیایی
وجه تسمیه
مطالعات پیشین و سابقه تاریخی
ساختار طبیعی و معماری دژشهر
برج های نگهبانی
بررسی دژشهر
کروکی محوطه دژشهر حسن آباد
سفالینه ها
اهمیت دژشهر در ساختار حکومت محلی والیان اردلان
نتیجه گیری
منابع


موقعیت مهم جغرافیایی این دژ-شهر از دیرباز آن را به یکی از چهار دژ کردستان در دوره ای که ایران درگیر حملات مغولان بود، قرار داده است. در این شرایط حاکمان محلی کرد اردلان توانستند از موقعیت قلعه های قدیمی که به دوره های قبل از اسلام بر می گردد استفاده خوبی نمایند تا دو شاخه اصلی راه ابریشم را تحت کنترل و تسلط خود درآورند. نخستین شاخه آن همدان را به بغداد وصل می‌کرد. شعبه دومی که سریعتر و ارزان تر بود، همدان را با عبور از قلب سرزمین های اردلان یعنی حسن آباد، زلم، کرکوک و اربیل به حلب وصل میکرد.

ارگ حسن آباد سنندج را می توان در دو دوره مورد بررسی و مطالعه قرار داد. دوره نخست آن قبل از اسلام است. منطقه ای که این شهر ارگ در آن قرار دارد، در سرزمین مدیا موقعیت داشته است. به قول دیاکونوف، سرزمین مادها که از طرف شمال با رودخانه ارس و قلعه های البرز، از شرق با صحرای لوت و از جنوب آن سرزمین زاگرس محدود شده بود، به سه بخش تقسیم شده بود. بخش اول آن ساحه اتروپاتین است که تمام ساحه آذربایجان ایرانی و کردستان ایرانی را در بر میگیرد. قسمت های بالایی رودخانه کوچک زاب در ایالت میدیان اتروپاتین، به معنی تمام زمین که از دریاچه اورمیه تا قسمت های بالایی دریای دیالا امتداد دارد.

وضعیت این کوه یا دژ به گونه ای است که از دید زمین شناسی از اهمیت خاصی برخوردار است در عین حال به سلسله کوه های آبیدار وصل و ارتباط دارد، اما در نقطه یی که ارتفاع آن کاهش می یابد، از دیگر قله های مرتفع جدا می شود. این توپوگرافی منجر به استفاده از آن به عنوان یک ساحه مهم نظامی و دفاعی در گذشته شده است. پایه این تپه به شکل یک شیب ملایم متصل به ارتفاعات غربی است. در اطراف آن چند جوی و چشمه وجود دارد و دلایل انتخاب این شهر ارگ و تاسیس روستای حسن آباد در دوره های بعدی، نخست موقعیت مناسب آن و دوم امکان بهره برداری از منابع آبی بوده است.

بخش دوم و اصلی ارگ حسن آباد مجموعه عظیمی از بقایای یک ساختار شهری و دفاعی را نشان می دهد. براساس آثار موجود و تصاویر هوایی، یک برج بزرگ سنگی و دیوار ارگ را احاطه کرده است. در ضلع شمالی و شرقی بخش‌های زیادی از برج و بالاحصار قلعه با قطعات بزرگ سنگ ساخته شده و در بعضی قسمت‌ها سه متر ارتفاع آن باقی مانده است. بقایای تعمیر بزرگ سنگی آن دو نوع سنگ تراشی را نشان میدهد. قسمت تحتانی آن از قطعات بزرگ سنگی ساخته شده و با برج و بالاحصار قلعه قم چغایی در شهرستان بیجار قابل مقایسه است که قلعه ای از دوره های منایی و میدین است و تا دوره ایلخان مورد استفاده قرار میگرفت و قسمت فوقانی آن از سنگ آوار ساخته شده است.