شهر سلطانیه در ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر زنجان و در ۵۴ کیلومتری ابهر قرار دارد . این محل طبق کتیبه هائی که از پادشاهان آشور بدست آمده ، در قرن هشتم قبل از میلاد محل سکونت طایفه جنگاور ( ساکاراتیها ) بوده و در عهد فرمانروایان ماد به اسم اریباد خوانده می شده است و پارتها آنرا بنام نخستین پادشاه خود ارساس نامیدند.از تاریخ سلطانیه تا حمله مغول اطلاع دقیقی در دست نیست . لیکن لازم به تذکر است تا پیش از تسلط مغول سلطانیه به نام ” نیز آگامبی ” و ” شرویاز ” معروف بوده است.سلطانیه دردوره ایلخانان مغول محمد اله مستوفی نامی که در زمان سلطان محمد خدا بنده می زیسته است پس از بازگشت به موطن خود قزوین در نزهت القلوب ( کتاب خود ) ، از سلطانیه چنین یاد کرده است : قبل از حمله مغول در سلطانیه فعلی هیچگونه اثر ساختمانی نبود و این ناحیه شکل مرغزار و چمنزار بوده است و سلاطین مغول پس از استقرار در ایران و پایتخت قرار دادن تبریز ، کم کم برای شکار و گذرانیدن ایام تابستان بدان سو روانه می شدند و با برافراشتن چادرها ایام استراحت تابستانی را در آنجا سپری می کردند به همین جهت این محل “ قنقواولانک “یا به قولی ” ایقرئولن “ یعنی چمنزار یا شکار گاه شاهین نامیده می شد کم کم پادشاهان بعدی بخاطر خوش آب وهوا بودن مکان مزبور تصمیم به ایجاد تاسیسات و ساختمانهایی برای اسکان خویش و لشکریان و اطرافیان خود گرفتند.
از سر فصل های شاخص می توان به :
» پیشینه شهر سلطانیه
» تزئینات آجری
» آجرهای قالبی ( مهری )
» آجر کاری تزئینی
» آجرهای کنده کاری
» آجرهای تزئینی پیش بر
» تزئینات تلفیقی آجر و کاشی
» تزئینات گچی استامپی
» – تزئینات گچی مسطح ( آجرکاری کاذب)
» تزئینات گچی روی پارچه
» تزئینات گچی وصله ای
» تزئینات گچی حکاکی
» تزئینات گچ بری رنگی
» کاشیکاری
» کاشیکاری در گنبد سلطانیه
» کاشی معرق
» کاشی زرین فام
» عناصر تزیینی داخلی گنبد
» کتیبه : (عدو العاقل خیر من صدیق الجاهل)
» نقش گل لو توس
» شمسه ۱۶ پر
» شمسه بزرگ مرکزی در اسپر روبرو
» کتیبه : (مولی الخواقین العرب والعجم مالک رقاب الامم علاء دنیا والدین)