مراکز تاریخی و باستانی همدان 
کاخ هگمتانه 
این کاخ در شهرهمدان فعلی و هگمتانه  قدیمی قرار دارد و بنا به روایت های تاریخی درقرن هشتم قبل از میلاد ساخته شده است.این کاخ در دوران اقتدار نظام نظام سیاسی مادها ,پس از تشکیل دولت مرکزی و تسخیر آشور , درسال 614 قبل از میلاد توسط کیاکسار مادی و باهمدستی “نابو پولاسار“ بابلی ساخته شد.
 
آرامگاه ابوعلی سینا 
آرمگاه شیخ الرئیس ابوعلی سینا فیلسوف ودانشمند و طبیب مشهور ایران (428-370هق) در میدانی به نام بوعلی سینا درشهر همدان واقع شده است . 
آرامگاه بوعلی سینا درزمینی به مساحت 3090 متر مربع احداث گردیده و زیر بنای اصلی آن حدود 1792 متر مربع است . نمای آرامگاه از سنگ خارا است .
 
آرامگاه بابا طاهر 
یکی از دیدنی های شهر همدان, ‌آرامگاه بابا طاهر است. باباطاهر که حدودا“ در اواخر قرن چهارم  و اوایل قرن پنجم می زیست, از شعرا و عرفای بزرگ روزگار خویش بوده است. مساحت کل زیر بنای آرامگاه و باغ آن حدود 8965 متر مربع  برآورد شده است .
 
مقبره استر و مرد خای 
این بنا که از سنگ و آجر و به سبک بناهای اسلامی ساخته شده است درمرکز شهر همدان قراردارد. 
 بنا به روایات مشهور, این محل آرامگاه استر ملکه شوش وبانوی پادشاه ایران خشایار شاه و مردخای عموی ملکه است. احتمال دارد بنای مقبره استر و مرد خای نخستین بار در حدود 11 قرن پیش به دست کلیمیان و به یاد این دو شخصیت ساخته شده باشد.
 
گنبد علویان 
یکی از مهم ترین بناهای تاریخی همدان بنایی چهار ضلعی به نام گنبد علویان است که محل آرامگاه دو نفر از اعضای خاندان علویان است و در زمان مغول تزیین و مرمت شده است . این بنا به اواخر دوران سلجوقی مربوط است.
  
قبر اسکندر 
این مقبره در شهر همدان و در خیابان نظر بیک نزدیک تپه هگمتانه واقع شده است. در مورد صاحب قبر نظراتی ابراز شده است. گروهی او را پیر و مرشد و گروهی دیگر اسکندر مقدونی می دانند. برخی نیز قبر را متعلق به سردار اسکندر مقدونی (هفایستون ) میدانند که در همدان کشته شد.
 
قلعه دختر (قیز قلعه سی) 
این قلعه با آنکه تخریب شده است, ولی هنوز پی, بنا و دیوارهای آن باقی مانده است. این قلعه که اهمیت نظامی داشته, ‌بر تمام شهر همدان و اطراف آن و گردونه معروف همدان, تویسرکان تسلط کامل دارد و ظاهرا“ در دوران مقاومت ایرانیان در برابر حمله اعرب احداث شده اند.
 
برج قربان 
این بنای تاریخی درشهر همدان و در محله زندی ها, نزدیک دبیرستان ابن سینا قرار گرفته است. از قرارمعلوم مدفن شیخ الاسلام حسن بن عطار حافظ ابوالعلا و جمعی از  امرای سلجوقی است که در قرن هفتم و هشتم هجری به طرز ساده و بی پیرایه ساخته شده است. 
بنا از یک برج دوازده ضلعی آجری با گنبد هرمی شکل دوازده ترک آجری تشکیل شده است. در وجه تسمیه این بنا از شخصی به نام قربان نام برده اند که این محل را در حمله افاغنه سنگرگاه خود قرار داد و از اهل محل خود دفاع کرد.
  
تپه هگمتانه 
 تپه باستانی هگمتانه که در ورودی شهر همدان واقع شده است, یکی از با ارزش ترین آثار باستانی ایران است. تا کنون حفاری های متعددی بر روی این تپه صورت گرفته است که آثار خشتی زیادی از دوران هخامنشیان در آنجا آشکار شده است. 
این آثار نشان می دهند که تپه هگمتانه احتمالا” محل خزانه پادشاهان هخامنشی بوده است.
 
تپه پیسا 
این تپه درفاصله 2/5 کیلومتری شمال تپه معروف هگمتانه قرار دارد و به وسیله رودخانه به دو بخش تقسیم شده است . سفال های بدست آمده از سطح تپه نشانگر آن است که قدمت تاریخی این تپه به دوره هخامنشی می رسد و به احتمال زیاد با تپه هگمتانه ارتباط داشنه است.
 
و ...