بخشی از مطلب
يكي از ارسنهاي مهم كه برخي ساختمانهاي آن از شيوه آذري است، خانقاه و آرامگاه شيخ احمد جام است. اين ارسن در چند دوره از سده ششم تا قاجاريان ساخته شده است. با تأسف در اين روزگار گورستان آن را به پارك تبديل كردهاند.
اين زيارتگاه در ميان جاده مشهد به هرات ساخته شده و دربرگيرنده ده ساختمان است كه در پيرامون دو ميانسرا ساخته شدهاند. در بخش كانوني و در دل ارسن، گنبدخانهاي است كه در سال 632 ق ساخته شده است. زماني (در آنسوي ميانسرا) مدرسه و خانقاهي بوده كه اكنون نيست. در جلوي گنبدخانه، ايواني بلند است كه به ميانسرا باز ميشود.
آرامگاه شیخ احمد جامی یکی از جاذبههای گردشگری استان خراسان رضوی است که در حاشیه شمال غربی شهرستان تربت جام در کنار مقبره و مسجد خواجه عزیزالله در محلهای که سعدآباد خوانده میشود، قرار دارد.
این بقعه در واقع یک مجموعه است که از بخشهای مختلفی چون مقبره شیخ احمد، ایوان، گنبدخانه، مسجد کرمانی، گنبد سفید، مسجد عتیق، مدرسه امیر جلالالدین فیروزشاهی و مسجد جامع نو تشکیل شده است. البته الحاقات دیگری در این مجموعه وجود دارد که در دورههای مختلف به وجود آمدهاند مانند آبانبار، مسجد زیرزمینی و قبور مجاور مزار.
در قسمت شرقی مجموعه، ورودی واقع شده و به گونهایست که نظر انسان را به خود جلب میکند. معماری این بخش شامل پیشطاق ورودی، آستانه درگاه با درِ چوبی و طاقهای دو اشکوبه به طرفین است. درِ چوبی قدیمی مجموعه آراسته به کتیبههای کوفی است که به دلیل محو شدن بیشتر قسمتهای آن، قابل خواندن نیست اما ظاهر آن نشان از قدمت این اثر دارد.