پاورپوینت بررسی معماری مسجد گوهرشاد مشهد
بخشی از مطلب
یکی از مساجد با شکوه و دیرینه سال اسلامی که پس از قریب شش قرن در شهر مقدس مشهد برپاست و شکوه و عظمت خود را همچنان حفظ کرده است، مسجد گوهرشاد است که آیینه ای از جلوه ملکوتی و هنر معماری کشور اسلامی ما، ایران بشمار میآید. این مسجد بزرگ، به همت بانوی نیکوکار گوهرشاد آغا همسر میرزا شاهرخ فرزند امیر تیمور گورکانی به دست معماران وهنرمندان ایرانی که در بارگاه شاهرخ می زیستند پیریزی شده و در سال ۸۲۱ هجری قمری ساختمان آن به پایان رسیده است.
این بنا در مجموعه آرامگاهی آستان قدس رضوی و جنوب حرم مطهر واقع گردیده و به خاطر ویژگیهای ساختمانی و دارا بودن تزئینات غنی کاشی و کتیبه،یکی از برجسته ترین بناهای تاریخی ایران است. همان طور که گفته شد، ساخت این مسجد به همت بانوی نیکوکار گوهرشاد آغا و استادی قوامالدین شیرازی در سال ۸۲۱ ه.ق به اتمام رسیده است . در دورههای صفوی و قاجاریه و دوره اخیر تعمیراتی در مسجد به عمل آمده و با این حال، اصالت هنری و تاریخی خود را حفظ کرده است.
بنای جامع گوهرشاد از آجر و گچ به شیوه معماری مشرق زمین ساخته شده است. مساحت کل مسجد تقریباً ۹۴۱۰ متر مربع است که حدود آن از جهت غرب 109.30 متر و از جهت شرق 107.80 متر و از حد شمالی ۸۷ متر و حد جنوب 98.65 متر میباشد.
مسجد گوهرشاد در حال حاضر، هفت در، در جهات مختلف از جمله از طرف حرم مطهر دارد. در میان مسجد، صحن وسیعی به ابعاد تقریبی ۵۵×۵۰ متر واقع است که با چهار ایوان به نامهای: )مقصوره (جنوبی ، (دارالسیاده (شمالی، (حاجی حسن) شرقی و(ایوان آب (غربی است در چهار جهت اصلی و رواق های دو طبقه محدود شده است. 2
گنبد
گنبد مسجد گوهرشاد که روی ایوان مقصوره قرارگرفته ازکاشی نره 3 به رنگ فیروزهای ساخته شده ارتفاع این گنبد40متراست و قطرآن 10 متر میباشد.پوشش زیرین به عرقچین معروف است وپوشش دوم گنبدبیرونی است که ازخارج نمایان است. (تصویر2)
گنبد در سال 1341 ه.ش بنا به نظرکارشناسان فنی به کلی برداشته و از نو گنبدی با ابزار و مصالح جدید زیر نظر آقای عباس آفرنده و معماران مسجد ساخته شده است.4
این گنبد بر روی ساقه استوانه شکلی که ارتفاع زیادی ندارد بناشده وقسمت اصلی گنبد با قوسی نرم وجالب آغاز میگردد و به صورت نیمکرهای درمیآید که قطب کشیدهای دارد و شکلی بدیع و زیبا را پدید میآورد.
گنبد اوگون- شکمدار و قطور است.کاشیکاری گردونه گنبد در زمینه کاشی نره فیروزهای یکدست باعبارت جلیل ((لااله الا ا...)) با خط بنایی سه رگی به رنگ لاجوردی وسفید عبارت ((محمدرسول ا...)) با کاشی تغاری معقلی تخت خودنمایی میکند که زیبایی و هماهنگی هنر ایرانی را به هنرشناسان مینماید.عبارت ولیا...باکاشی سفید مینایی و خط معقلی تخت مجموعه سه خط به شکل تفکیک و مکرر بر گردونه کونال گنبد و هنرهای بسیار دیگر به حق عظمتی از هنر معماری در این مسجد را گردآورده که توجه هنرشناسان جهان را به خود جلب کرده است
و.....
فهرست مطالب:
مقدمه
فصل اول: معرفی مسجد گوهرشاد
فصل دوم: نقوش به کار رفته در مسجد گوهرشاد
فصل سوم: خوشنویسی و نقوش خطی در مسجد گوهرشاد
فصل چهارم: رنگهای به کار رفته در مسجد گوهرشاد
فصل پنجم: عوامل بصری مؤثر در معماری مسجد گوهرشاد
فهرست منابع و مآخذ