پاورپوینت بررسی و تحلیل معماری مسجد جامع اصفهان

بخشی از مطلب
عظمت و شكوه معماري عصر سلجوقي در يكي از بزرگترين، زيباترين و با شكوه‌ترين مساجد جهان، يعني مسجد جامع اصفهان كاملاً مشهود است. گرچه مسجد جامع اصفهان ابداعات هنري پانزده قرن دوره اسلامي را در خودگرد آورده، ليكن مهمترين و زيباترين بخش اين مجموعه منحصر به فرد، متعلق به عصر سلجوقي است.
محدوده مسجد در بخش قديمي شهر قرار داشته و از اهميت خاصي برخوردار بوده است. در صدر اسلام مسجدي با حياط باز و ستونهاي چوبي در اين محل ساخته شده بود. از آثار مسجد قديمي چيزي باقي نمانده، ولي طبق نوشته سياحان و جغرافي نويساني چون ابن حوقل و ما نروخي و ناصر خسرو، مسجد قديمي بسيار ساده و داراي صحني بزرگ با رواقهاي متعدد بوده است. طبق مدارك تاريخي، اين مسجد در طول زمان به سبب آتش سوزي، زلزله، جنگها و ناآرامي ها خراب و دوباره بازسازي شده است. مسجد جامع اصفهان با نقشه چهار ايواني بنا شده و بناي كنوني آن شامل بخشهاي زير است:
- شبستان مسجد كه بر ستون هاي مدور استوار است و با گچبري هاي بسيار زيبا تزئين شده است. اين بخش متعلق به دوره ديلميان است.
- گنبد و چهل ستون اطراف آن- معروف به خواجه نظام الملك- كه در ايوان جنوبي مسجد واقع شده و در فاصله سالهاي 465-485 هجري بنا شده است.
- گنبد معروف به گنبدخاكه در بخش شمالي حياط كه درسال 481 هجري ساخته شده است. ايجاد اين گنبد و شبستان آن رابه تاج الملك. از ديگر وزراي عصر سلجوقي، نسبت مي دهند. از نظر زيبائي، گنبد شمالي و شبستان آن از مهمترين واحدهاي ساختماني مسجد شمرده مي شود. گنبد شمالي نيز روي سه كنجهايي كه از تبديل چهارگوش به دايره ايجاد شده اند، بنا گرديده است (تصوير 1-3).
- ايوان معروف به صفه شاگرد كه در عصر سلجوقي بنا شده، و به ترتيب در قرن هشتم و يازدهم هجري يعني زمان ايلخاني و صفوي قسمتهاي تزئيني را به آن افزوده‌اند.
- صفه معروف به صاحب، متعلق به دوره سلجوقي كه تزئينات و منارهاي آن در دوره قراقويونلو و صفوي به آن افزوده شده است.
- ايوان غربي معروف به صفه استاد نيز در عصر سلجوقي بنا شده، ولي در دوره صفوي آن را با كاشيكاري تزئين كرده اند.
- صفه معروف به عبدالعزيز كه در دوره آل مظفر تكميل شده و ايوان شمالي معروف به صفه درويش كه در عصر سلجوقي ساخته و در عهد صفوي تزئين شده است.
- مسجد و محراب زيباي اولجاتيو كه آن را در 710 هجري به مجموعه بناهاي مسجد افزوده اند.
- بناهاي وسط حياط مركزي و حوض آن در عهد شاه عباس ساخته شده است.
مسجد جامع اصفهان داراي ورودي هاي متعدد است و تاريخ مسر در قديمي آن 515 هجري است. در تمامي قسمتهاي اين مسجد تزئيناتي با آجر، گچ و كاشي به چشم مي خورد كه هر يك از آنها در نوع خود بي نظير است. همچنين در اين بناي زيبا حدود سي كتيبه تاريخي وجود دارد كه همه آنها مورد بررسي كامل قرار نگرفته‌اند. اميد است نتايج كاوش ها و بررسي محققان كه در آينده انتشار مي يابد بتواند اين مجموعه بي‌نظير دوره معماري اسلامي را به هنردوستان بهتر معرفي كند.
و......